Mặc Vũ
10-16-2010, 05:47 AM
Sổ Tay Kinh Tế
Phạm Đỗ Chí
CÁC NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG THI NHAU GIẢM TỶ GIÁ ĐỂ TĂNG TỐC PHỤC HỒI KINH TẾ (CENTRAL BANKS DEFLATE THEIR CURRENCIES TO INFLATE THE WORLD ECONOMY)
Trong tuần đầu tháng 10, thời sự kinh tế thế giới sôi nổi vì tin các ngân hàng trung ương tiếp tục nới lỏng hay nới lỏng thêm chính sách tiền tệ để thúc đẩy thêm độ tăng trưởng kinh tế trong nước của mình.
Nhật Bản giảm thêm lãi suất xuống mức 0,0-0,1%, áp dụng thêm chính sách nới lỏng tiền tệ (quantitative easing--QE) bằng cách mua thêm 62 tỷ USD các trái phiếu chính phủ nhằm tăng thêm cung tiền vào nền kinh tế, ngoài các chính khách kích thích tài khóa đã được áp dụng. Úc đã giữ nguyên mức lãi suất cơ bản thay vì nâng cao như giới quan sát chờ đợi để kiểm soát lạm phát. Các nước thuộc khối Euro cũng giữ nguyên lãi suất.
Riêng tại Mỹ nơi mọi con mắt quan sát viên đang dồn vào theo dõi chính sách của FED, kỳ vọng càng tăng dần là FED sẽ áp dụng gói QE 2 vào tháng 11 bằng cách mua thêm trái phiếu, tức là tiền tệ hóa thêm món nợ ngân sách và sẵn sàng để đồng đô la (USD) giảm giá thêm để hạn chế thâm hụt thương mại và giảm mức thất nghiệp vẫn ở mức cao là 9,6%.
Lập tức các cảnh cáo về một cuộc chiến tiền tệ hay tỷ giá được IMF và World Bank nêu ra như có thể đe dọa thương mại quốc tế và làm chậm thêm phục hồi kinh tế toàn cầu thay vì tăng tốc như mong muốn của từng nước riêng biệt. Các quan sát viên quốc tế có thể nhớ lại nhiện tượng “thy the neighbor” (hiểu nôm na là mặc kệ anh hàng xóm) trong kỳ đại suy thoái kinh tế, lúc mỗi nước chỉ theo chính sách vị kỷ thi nhau phá giá đồng tiền của mình để giữ mức xuất cảng cao, giảm nhập cảng, và bảo vệ việc làm của nước mình.
Tác động nhanh chóng của chính sách tiền tệ nói trên là tăng giá trị của vàng bạc như thứ tài sản để trú ẩn trước kỳ vọng ngày càng gia tăng là lạm phát sẽ bùng lên trong vài năm tới, và các tiền yen, Euro, Úc châu đều tăng vọt so với USD. Sổ Tay Kinh Tế trong cột báo này đã nêu lên triển vọng này từ 2 tháng trước, dự báo là vàng sẽ leo lên những đỉnh cao mới dù vẫn theo hình zic-zac trong ngắn hạn.
Nới lỏng tiền tệ làm hạ lãi suất quốc tế cũng là liều thuốc kích thích các thị trường chứng khoán toàn cầu, nhất là ở Mỹ. Ngày đầu tháng 9, chỉ số DJ đã bật dậy mạnh mẽ lên 2,5% và Nasdaq lên mạnh hơn 3%, cũng báo trước sự phục hồi mạnh mẽ của chứng khoán Mỹ và nhiều nước khác trong cả tháng, do quyết định mua vào của nhà đầu tư sau tháng 8 đã xuống quá thấp, thêm vào là các dấu hiệu khả quan hơn của thị trường nhà cửa và các chỉ số sản xuất (ISM). Sang tuần đầu tháng 10, sự hấp dẫn của thị trường chứng khoán vẫn còn được duy trì và hy vọng sẽ tiếp tục.
Trở về với chính sách kinh tế Mỹ, Tòa Nhà Trắng phải đối phó với sự thiếu một nhạc trưởng phối hợp chính sách với quyết định ra đi của ông cố vấn trưởng Lawrence Summers, sau một loạt từ chức của nhiều cộng sự viên thân cận khác của TT Obama như ông Chief of Staff hay ngay sau đó là cố vấn về an ninh Jones. TT Obama sẽ còn nhiều bối rối khác để đối phó với kỳ bầu cử Quốc Hội giữa kỳ vào tháng 11 khi các dự báo đều cho rằng đảng Cộng hòa sẽ giành phần thắng ở cả hai viện, và sẽ làm tê liệt các chính sách kinh tế của ông trong hai năm còn lại.
Ngoài các thắng lợi chính trị đáng kể như các việc: (i) ổn định cơn khủng hoảng tài chính, (ii) áp dụng hệ thống kiểm soát tài chính (financial regulations) chặt chẽ hơn, (iii) thông qua đạo luật lịch sử về bảo hiểm y tế cho khối dân nghèo ở Mỹ và (iv) làm dịu đi các mối căng thẳng của Mỹ trên trường chính trị thế giới, chính phủ Obama vẫn lúng túng trong các chính sách làm giảm mức thất nghiệp và nói chung để đẩy mạnh phục hồi kinh tế, hai yếu tố chính quyết định kết quả cuộc bầu cử sắp tới.
Sự ra đi giữa chừng của ông Summers cho thấy sự nứt rạn trong hàng ngũ các cố vấn kinh tế cũng như việc chưa tìm ra được một chiến lược kinh tế thích hợp sau 2 năm đầu. Một cách công bình, phải nhận rằng không có nhiều chọn lựa dễ dàng trong các chính sách vĩ mô. Chính sách tài khóa (fiscal policy) đã gần như bị trói tay với thất thu 1,300 tỷ USD trong tài khóa vừa qua. Các chi tiêu cho hạ tầng cơ sở có thể giúp cho việc giảm nạn thất nghiệp rõ ràng nhất nhưng chậm đem lại kết quả về tăng trưởng. Việc giảm thuế để kích thích kinh tế lại chạm vào một nguyên tắc lý tưởng trong triết lý và chính sách đã nêu rõ của TT Obama là tái lập công bình trong hệ thống thuế bằng cách đánh thuế người giàu nhiều hơn và chỉ giảm hay dãn thuế cho giới trung lưu và người nghèo. Tuy vậy, có thể rút cục trong năm tới CP Obama sẽ phải tái lập một số chính sách giảm thuế của cựu TT Bush trước áp lực của QH mới.
Còn tiếp
Diễn Đàn Thế Kỷ
Phạm Đỗ Chí
CÁC NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG THI NHAU GIẢM TỶ GIÁ ĐỂ TĂNG TỐC PHỤC HỒI KINH TẾ (CENTRAL BANKS DEFLATE THEIR CURRENCIES TO INFLATE THE WORLD ECONOMY)
Trong tuần đầu tháng 10, thời sự kinh tế thế giới sôi nổi vì tin các ngân hàng trung ương tiếp tục nới lỏng hay nới lỏng thêm chính sách tiền tệ để thúc đẩy thêm độ tăng trưởng kinh tế trong nước của mình.
Nhật Bản giảm thêm lãi suất xuống mức 0,0-0,1%, áp dụng thêm chính sách nới lỏng tiền tệ (quantitative easing--QE) bằng cách mua thêm 62 tỷ USD các trái phiếu chính phủ nhằm tăng thêm cung tiền vào nền kinh tế, ngoài các chính khách kích thích tài khóa đã được áp dụng. Úc đã giữ nguyên mức lãi suất cơ bản thay vì nâng cao như giới quan sát chờ đợi để kiểm soát lạm phát. Các nước thuộc khối Euro cũng giữ nguyên lãi suất.
Riêng tại Mỹ nơi mọi con mắt quan sát viên đang dồn vào theo dõi chính sách của FED, kỳ vọng càng tăng dần là FED sẽ áp dụng gói QE 2 vào tháng 11 bằng cách mua thêm trái phiếu, tức là tiền tệ hóa thêm món nợ ngân sách và sẵn sàng để đồng đô la (USD) giảm giá thêm để hạn chế thâm hụt thương mại và giảm mức thất nghiệp vẫn ở mức cao là 9,6%.
Lập tức các cảnh cáo về một cuộc chiến tiền tệ hay tỷ giá được IMF và World Bank nêu ra như có thể đe dọa thương mại quốc tế và làm chậm thêm phục hồi kinh tế toàn cầu thay vì tăng tốc như mong muốn của từng nước riêng biệt. Các quan sát viên quốc tế có thể nhớ lại nhiện tượng “thy the neighbor” (hiểu nôm na là mặc kệ anh hàng xóm) trong kỳ đại suy thoái kinh tế, lúc mỗi nước chỉ theo chính sách vị kỷ thi nhau phá giá đồng tiền của mình để giữ mức xuất cảng cao, giảm nhập cảng, và bảo vệ việc làm của nước mình.
Tác động nhanh chóng của chính sách tiền tệ nói trên là tăng giá trị của vàng bạc như thứ tài sản để trú ẩn trước kỳ vọng ngày càng gia tăng là lạm phát sẽ bùng lên trong vài năm tới, và các tiền yen, Euro, Úc châu đều tăng vọt so với USD. Sổ Tay Kinh Tế trong cột báo này đã nêu lên triển vọng này từ 2 tháng trước, dự báo là vàng sẽ leo lên những đỉnh cao mới dù vẫn theo hình zic-zac trong ngắn hạn.
Nới lỏng tiền tệ làm hạ lãi suất quốc tế cũng là liều thuốc kích thích các thị trường chứng khoán toàn cầu, nhất là ở Mỹ. Ngày đầu tháng 9, chỉ số DJ đã bật dậy mạnh mẽ lên 2,5% và Nasdaq lên mạnh hơn 3%, cũng báo trước sự phục hồi mạnh mẽ của chứng khoán Mỹ và nhiều nước khác trong cả tháng, do quyết định mua vào của nhà đầu tư sau tháng 8 đã xuống quá thấp, thêm vào là các dấu hiệu khả quan hơn của thị trường nhà cửa và các chỉ số sản xuất (ISM). Sang tuần đầu tháng 10, sự hấp dẫn của thị trường chứng khoán vẫn còn được duy trì và hy vọng sẽ tiếp tục.
Trở về với chính sách kinh tế Mỹ, Tòa Nhà Trắng phải đối phó với sự thiếu một nhạc trưởng phối hợp chính sách với quyết định ra đi của ông cố vấn trưởng Lawrence Summers, sau một loạt từ chức của nhiều cộng sự viên thân cận khác của TT Obama như ông Chief of Staff hay ngay sau đó là cố vấn về an ninh Jones. TT Obama sẽ còn nhiều bối rối khác để đối phó với kỳ bầu cử Quốc Hội giữa kỳ vào tháng 11 khi các dự báo đều cho rằng đảng Cộng hòa sẽ giành phần thắng ở cả hai viện, và sẽ làm tê liệt các chính sách kinh tế của ông trong hai năm còn lại.
Ngoài các thắng lợi chính trị đáng kể như các việc: (i) ổn định cơn khủng hoảng tài chính, (ii) áp dụng hệ thống kiểm soát tài chính (financial regulations) chặt chẽ hơn, (iii) thông qua đạo luật lịch sử về bảo hiểm y tế cho khối dân nghèo ở Mỹ và (iv) làm dịu đi các mối căng thẳng của Mỹ trên trường chính trị thế giới, chính phủ Obama vẫn lúng túng trong các chính sách làm giảm mức thất nghiệp và nói chung để đẩy mạnh phục hồi kinh tế, hai yếu tố chính quyết định kết quả cuộc bầu cử sắp tới.
Sự ra đi giữa chừng của ông Summers cho thấy sự nứt rạn trong hàng ngũ các cố vấn kinh tế cũng như việc chưa tìm ra được một chiến lược kinh tế thích hợp sau 2 năm đầu. Một cách công bình, phải nhận rằng không có nhiều chọn lựa dễ dàng trong các chính sách vĩ mô. Chính sách tài khóa (fiscal policy) đã gần như bị trói tay với thất thu 1,300 tỷ USD trong tài khóa vừa qua. Các chi tiêu cho hạ tầng cơ sở có thể giúp cho việc giảm nạn thất nghiệp rõ ràng nhất nhưng chậm đem lại kết quả về tăng trưởng. Việc giảm thuế để kích thích kinh tế lại chạm vào một nguyên tắc lý tưởng trong triết lý và chính sách đã nêu rõ của TT Obama là tái lập công bình trong hệ thống thuế bằng cách đánh thuế người giàu nhiều hơn và chỉ giảm hay dãn thuế cho giới trung lưu và người nghèo. Tuy vậy, có thể rút cục trong năm tới CP Obama sẽ phải tái lập một số chính sách giảm thuế của cựu TT Bush trước áp lực của QH mới.
Còn tiếp
Diễn Đàn Thế Kỷ