Đạo Đức Kinh

[Lạc Việt]

Đạo Đức Kinh

L�o Tử

1. Đạo Đức Kinh

C� một vật hỗn độn m� th�nh trước cả trời đất. N� y�n lặng, v� h�nh, đứng một m�nh m� kh�ng thay đổi vĩnh cửu, v�n h�nh khắp vũ trụ kh�ng ngừng, c� thể coi n� l� mẹ của vạn vật trong thi�n hạ. Ta kh�ng biết t�n n� l� g�, tạm đặt t�n cho n� l� đạo. Đạo m� diễn tả được th� đ� kh�ng c�n l� đạo bất biến nữa, t�n m� gọi ra được th� đ� kh�ng c�n l� t�n bất biến nữa.

(Ta gọi tiếng �tr�u� để chỉ con tr�u l� do quy ước từ xưa đến nay, tiếng �tr�u� kh�ng phải l� t�n bất biến. Nếu từ xưa ta quy ước gọi tiếng �b� để chỉ con tr�u th� ta sẽ gọi con tr�u l� �b�. Đạo th� kh�ng như vậy. Đạo bất biến n�n ta kh�ng thể diễn tả r� r�ng được, chỉ c� thể d�ng trực gi�c để hiểu).


Đạo trời kh�ng tranh m� kh�o thắng, kh�ng n�i m� kh�o đ�p, kh�ng gọi m� vạn vật tự chuyển động, b�nh thản v� t�m m� kh�o sắp đặt mọi việc. Đạo trời kh�ng thi�n vị ai, lu�n gi�p đỡ cho người lương thiện. Lưới trời lồng lộng, tuy thưa nhưng kh� lọt (Thi�n v�ng kh�i kh�i, sơ nhi bất thất).

Kh�ng t�n l� gốc trời đất, c� t�n l� mẹ vạn vật. Đạo trời v� như c�nh cửa kh�p mở, vạn vật từ đ� đi ra rồi lại trở về đ�. Đạo c� t�nh chất trừu tượng, n� kh�ng c� h�nh th� cụ thể, kh�ng thể nắm r�, kh�ng s�ng ở nơi rực rỡ, kh�ng mờ ở nơi tối tăm v� cũng kh�ng c� tiếng động. Đạo vĩnh viễn kh�ng c� t�n gọi. Vạn vật chuyển động theo một v�ng tr�n kh�p k�n. Tất cả bắt đầu từ �c�, c� lại bắt đầu từ �kh�ng�. Lời n�i hợp đạo nghe như ngược đời.

Đạo lớn bị bỏ rồi mới c� nh�n nghĩa, mưu tr� xuất hiện rồi mới c� tr� ngụy, gia đ�nh bất h�a rồi mới sinh ra hiếu thảo, nước nh� rối loạn rồi mới c� t�i trung. Đạo ức chế vật cao, n�ng đỡ vật thấp. Đạo trời lấy chỗ thừa m� đắp v�o chỗ thiếu hụt. Đạo người th� lấy của người ngh�o m� th�m cho người gi�u, đ�y ch�nh l� nguồn gốc của sự hỗn loạn. Người kh�n ngoan chỉ muốn một điều l� kh�ng muốn g� cả.

Trời c� đạo m� xanh, đất c� đạo m� y�n, thần c� đạo m� linh, biển nhờ c� đạo m� đầy, vạn vật c� đạo m� th�nh, đế vương c� đạo m� được thi�n hạ.

Lời n�i ch�n thật th� kh�ng hoa mỹ, lời n�i hoa mỹ th� kh�ng ch�n thật. Người thiện th� kh�ng mắc lỗi n�n kh�ng cần phải biện bạch, người n�o phải biện bạch cho m�nh l� người �kh�ng thiện�. Người biết th� kh�ng n�i, người n�i l� người kh�ng biết �tri bất ng�n, ng�n bất tri�.

Người ta sinh ra th� mềm yếu m� khi chết th� cứng lại. Thảo mộc sinh ra th� mềm dịu m� khi chết đi th� lại kh� cứng. Cho n�n cứng rắn, c�u giận l� biểu hiện của chết, mềm yếu, khi�m nhường l� dấu hiệu của sống. Binh mạnh th� kh�ng thắng, c�y cứng th� lại bị chặt. Cứng mạnh th� phải ở dưới, mềm yếu lại được ở tr�n.

C�n tiếp.

http://www.vantuyen.net/index.php?view=story&subjectid=20365