Nghiệp Báo

[hienchanh]

:smile:


Nghiệp B�o

(Tr�ch "Đức Phật v� Phật Ph�p" - T�c giả: N�rada Mah� Thera - Dịch giả: Phạm Kim Kh�nh)


"Tất cả ch�ng sanh đều c� c�i nghiệp của m�nh." -- Trung A H�m


Định luật nh�n quả trong lĩnh vực tinh thần đạo đức l� Nghiệp B�o, Kamma [1].

T�i Sanh l� hệ luận tự nhi�n của Nghiệp. Nghiệp B�o v� T�i Sanh l� hai gi�o l� căn bản trong đạo Phật c� li�n quan mật thiết với nhau.

Từ trước thời Đức Phật, hai học thuyết Nghiệp B�o v� T�i Sanh đ� được truyền b� s�u rộng tại Ấn Độ. Tuy nhi�n, ch�nh Đức Phật đ� giải th�ch tận tường v� tr�nh bầy đầy đủ Gi�o Ph�p cao si�u ấy, đến nay vẫn c�n lưu truyền.


V� sao c� sự bất đồng trong nh�n loại?

Ta phải giải th�ch thế n�o những ch�nh lệch tựa hồ như bất c�ng trong thế gian?

Tại sao c� hạng người sanh trưởng trong cung điện nguy nga, gi�u sang vinh hiển, tr� tuệ xuất ch�ng, đạo hạnh thanh cao, th�n h�nh tr�ng kiện, trong kh� ấy c� kẻ kh�c lại phải chịu sống trong cảnh c�ng đinh, cơ h�n khốn khổ?

Tại sao người kia c� tiền của ức triệu m� người nọ lại thiếu trước hụt sau?

Tại sao c� người th�ng minh tuyệt vời v� c� kẻ tối tăm ngu muội?

Tại sao người nầy được sanh ra với bản t�nh hiền lương của c�c bậc th�nh nh�n, kẻ nọ lại sẵn nết hung dữ từ khi lọt l�ng mẹ?

Tại sao c� hạng thần đồng th�ng suốt nhiều thứ tiếng, c� hạng thần đồng về m�n to�n học, thần đồng về khoa hội họa, văn chương, �m nhạc v.v...?

Tại sao c� những trẻ em sanh ra đ� m�, điếc, c�m, ngọng hoặc kỳ h�nh dị thể?

Tại sao c� những trẻ em vừa mở mắt ch�o đời đ� được hưởng mọi phước l�nh, v� c� em lại bị xem như một tội khổ?

C� chăng những nguy�n nh�n nhất định, tạo n�n ho�n cảnh ch�nh lệch trong thế gian? Nếu kh�ng, những trạng th�i bất đồng kể tr�n hẳn l� những sự kiện ngẫu nhi�n sảy ra ho�n to�n do sự may rủi.

Bậc tr� tuệ kh�ng thể tin nơi sự may rủi m� qu�ng v� kh�ng chấp nhận lối giải th�ch bằng sự ngẫu nhi�n.

Trong thế gian nầy kh�ng c� điều chi xảy đến cho người n�o m� kh�ng do một hay nhiều nguy�n nh�n. Quả vui, quả khổ của những người đang gặt h�i đều trổ sanh do những nh�n tốt hay xấu đ� tạo, hoặc trong kiếp hiện tại, hoặc trong những kiếp qu� khứ. Nhưng với l� tr� ph�m tục, với sự hiểu biết t�y thuộc nơi gi�c quan của nhục thể, kh�ng dễ g� thấu triệt những nguy�n nh�n v� h�nh v� phức tạp của guồng m�y thế gian. Ta chỉ thấy hiển hiện trước mắt c�i quả đang trổ m� kh�ng thấy được tất cả c�c nguy�n nh�n vi tế đ� tạo điều kiện cho quả ấy ph�t sanh, v� nh�n kia kh�ng phải ho�n to�n được tạo n�n trong kiếp hiện tại m� c� thể được rải r�c gieo trồng từ v� lượng tiền kiếp.

C� chăng những bậc cao minh s�ng suốt, tiếp nhận được bằng tuệ gi�c những điều m� mắt thịt tai ph�m kh�ng thể nghe thấy? Phật Gi�o x�c nhận rằng c� thể c�. V�i hệ thống t�n ngưỡng chủ trương rằng tất cả c�c sự kh�c biệt trong đời đều do một nguy�n nh�n duy nhất, v� nguy�n nh�n ấy l� do sự quyết định tối cao của Đấng Tạo H�a. Đức Phật kh�ng nh�n nhận c� một Đấng Tạo H�a to�n tri, to�n năng, tạo ra c�n kh�n vũ trụ.

C�c nh� b�c học hiện đại giải th�ch thế n�o sự ch�nh lệch của nh�n loại?

Căn cứ tr�n sự cảm nhận của gi�c quan, nh� khoa học cho rằng t�nh trạng bất đồng kia do những nguy�n nh�n vật l� v� h�a học hổn hợp, do truyền thống v� do giới th�n cận.

Nh� sinh l� học trứ danh, �ng Julien Huxley, c� viết như sau:

"Mầm giống sơ khởi cấu tạo con người l� những đơn vị sinh l� gọi l� "gene" (gene l� những cực vi tế b�o trong tinh tr�ng do đ� mầm giống của cha truyền sang con gọi l� định luật truyền thống).

C� những loại "gene" tạo ra m�u sắc cho cơ thể. C� loại chi phối bề cao, sức nặng. C� loại ảnh hưởng tới khả năng sinh sản, tuổi thọ, v� sức khỏe của con người. Cũng c� loại "gene" ảnh hưởng đến h�nh h�i thể v�c. Phần lớn c�c đặc t�nh di truyền, nếu kh�ng phải l� tất cả, đều do c�c đơn vị sinh l� "gene" chi phối.

"Ri�ng về những đặc t�nh tinh thần - phức tạp v� tế nhị hơn - thật kh� m� chứng minh một c�ch cụ thể. Mặc dầu c� những sự kiện hiển nhi�n c� sự di truyền thuộc về tinh thần, nhưng kh�ng c� hiện tượng n�o x�c nhận rằng những đặc điểm tinh thần từ �ng b� cha mẹ truyền xuống cho con ch�u phải theo một thể thức n�o giống như thể thức truyền thống về x�c thịt.

"Mọi truyền thống, tinh thần v� vật chất, bằng c�ch nầy hay c�ch kh�c, đều t�y thuộc nơi t�c động tương quan giữa c�c bẩm thụ "gene" m� mỗi người mang trong m�nh từ l�c mới được thọ thai."

Ta phải nh�n nhận rằng tất cả c�c hiện tượng l�-h�a m� nh� khoa học hiện đại n�u l�n đ� giải th�ch một phần vấn đề. Tuy nhi�n c�c hiện tượng l�-h�a ấy kh�ng thể l� nguy�n nh�n duy nhất quyết định sự kh�c biệt tế nhị giữa những c� nh�n. Nếu thuyết truyền thống ho�n to�n l� đ�ng, nếu con c�i nhất định phải giống cha mẹ, th� ta phải giải th�ch thế n�o trường hợp hai b� sanh đ�i, thụ hưởng một thứ sanh kh�, một thứ "gene", được nu�i dưỡng in như nhau, tại sao bẩm t�nh của mỗi em lại kh�c? Tr� tuệ v� t�nh nết lại c�ng kh�c biệt.

Truyền thống kh�ng đủ để giải th�ch chỗ �m u s�u rộng của vấn đề ch�nh lệch trong đời. Đ�ng ra, thuyết nầy giải th�ch những chỗ giống nhau nhiều hơn l� chứng minh những điểm dị biệt. Hạt "gene" cực kỳ vi tế - lối một phần ba chục triệu của một ph�n Anh (1/30.000.000 inch) - chỉ giải th�ch được một phần vấn đề, phần vật chất. Đối với sự ch�nh lệch tinh thần, tr� tuệ đạo đức, v� c�ng phức tạp v� tế nhị hơn, ch�ng ta vẫn c�n cần nhiều tia s�ng kh�c.

Truyền thống kh�ng thể giải th�ch tại sao c� những đứa con hung dữ, s�t nh�n, trong một gia đ�nh c� tiếng l� lương thiện, v� tr�i lại, c� những trẻ con hiền từ, sanh trưởng trong một gia đ�nh hung �c. Thuyết truyền thống cũng kh�ng thể giải th�ch do đ�u c� những thần đồng, những bậc vĩ nh�n, những bậc Đại Gi�o Chủ v.v...

Luận về thuyết truyền thống, Tiến sĩ Th. Pascal viết như sau trong quyển "Reincarnation":

"Quay về vai tr� của bẩm thụ "gene" trong vấn đề truyền thống, ch�ng ta lập lại rằng bẩm thụ vật l�"gene" tự n� giải th�ch phần vật chất của con người. Về khả năng tr� thức v� đạo hạnh, bẩm thụ "gene" kh�ng rọi được tia s�ng n�o. Nếu bẩm thụ "gene" cấu tạo được trọn vẹn con người, ta sẽ t�m thấy trong mọi người tất cả bẩm t�nh của cha mẹ v� kh�ng khi n�o c� những t�nh kh�c.

"Như vậy sẽ kh�ng c� những người con s�t nh�n trong gia đ�nh lương thiện v� cũng kh�ng c� những bậc hiền nh�n sanh trưởng trong gia đ�nh hung �c. Trong đời sống hằng ng�y ta c� thể gặp hai đứa trẻ sinh đ�i, c�ng cha, c�ng mẹ, c�ng thừa hưởng một bẩm thụ của cha mẹ, c�ng được sanh ra trong những điều kiện như nhau, c�ng trưởng th�nh trong những điều kiện như nhau, c�ng trưởng th�nh trong một giới th�n cận, th�n h�nh, m�y mặt thật giống nhau, những một đứa th� hiền lương, c�n một đứa th� hung �c t�n bạo.

Ngo�i ra, số trẻ thần đồng cũng kh� nhiều v� đủ l�m bối rối c�c học giả chủ trương thuyết truyền thống. Nếu đi ngược d�ng thời gian, phăng m�i l�n trong gia phả c�c vị thần đồng, ta c� thể t�m được chăng những vị tổ ti�n cũng thần đồng như vậy?

Vậy, kh�ng phải tất cả bẩm t�nh v� tr� tuệ của con người đều do nơi cha mẹ, �ng b�, cũng kh�ng truyền lại hết cho con. Bằng chứng l� trong h�ng con ch�u của Mozart, Beethoven v� Dantes kh�ng c� một thần đồng hay một vĩ nh�n n�o, v� trong phạm vi của c�c nh� duy-vật-học, chưa c� g� chứng minh được thuyết truyền thống một c�ch thiết thực.

"Về mặt thể x�c, kh�ng phải tất cả đặc điểm vật l� của cha mẹ đều được truyền hết cho con, tr� tuệ v� t�nh nết mỗi người con một kh�c [2] v� nhiều gia đ�nh lương thiện lấy l�m đau khổ m� sanh ra những đứa con ngỗ nghịch bất lương."

Phật Gi�o cũng nh�n nhận c� phần ảnh hưởng của sự truyền thống v� của giới th�n cận, nhưng cho rằng kh�ng đủ. Phật Gi�o th�m v�o đấy định luật Nghiệp B�o (Kamma), tức l� sự tổng hợp c�c h�nh động kh�c trong qu� khứ v� hiện tại. Ch�nh ch�ng ta phải l�nh phần tr�ch nhiệm về những h�nh động của ch�ng ta trong qu� khứ v� gặt h�i ho�n cảnh an vui hay đau khổ trong hiện tại. Ch�nh ta tạo thi�n đ�ng cho ta. Cũng ch�nh ta tạo địa ngục cho ta. Ta l� người x�y dựng tương lai của ta. Ch�nh ta tạo c�i m� người thế gian gọi l� Định Mệnh.

(c�n nữa)


http://old.thuvienhoasen.org/pkk-lynhanqua.htm

:smile:

[hienchanh]

:smile:

(tiếp theo)


Nguy�n Nh�n của Sự Ch�nh Lệch


Thuở Đức Phật c�n tại tiền, c� ch�ng thanh ni�n t�n Sudha, thắc mắc trước trạng huống bất đồng giữa lo�i người, muốn t�m ch�n l�, đến gần Ng�i v� bạch rằng:

- "Bạch Đức Thế T�n, v� l� do n�o v� nguy�n nh�n n�o trong đời c� người yểu (appayuka) v� c� người thọ (dighayuka), người bệnh hoạn (bavhabadha) v� người khoẻ mạnh (appabadha), người xấu xa (dubbanna) v� người đẹp đẽ (vannavanta), c� hạng người l�m g� cũng kh�ng ai l�m theo, n�i chi cũng kh�ng ai nghe (appesakka) v� hạng người c� thế lực, l�m g� cũng c� người theo, n�i chi cũng c� người nghe (mahesakka), c� người ngh�o khổ (appabhopga) v� người gi�u sang (mahabhoga), c� người sanh trưởng trong gia đ�nh bần tiện (nicakulina) v� c� người d�ng d�i cao sang (uncakulina), c� người dốt (duppanna) v� c� người tr� tuệ (pannavanta)?

Đức Phật trả lời vắn tắt như thế nầy:

- "Tất cả ch�ng sanh đều mang theo c�i Nghiệp (Kamma) của ch�nh m�nh như một di sản, như vật di truyền, như người ch� th�n, như chỗ nương tựa. Ch�nh v� c�i nghiệp ri�ng của mỗi người mỗi kh�c n�n mới c� cảnh dị đồng giữa ch�ng sanh. [3]"

Rồi Đức Phật giải th�ch cho Subha nghe từng trường hợp:

"Nếu người kia trọn đời chỉ biết s�t sanh, người thợ săn chẳng hạn, b�n tay lu�n lu�n đẩm m�u, hằng ng�y sống trong sự giết ch�c v� g�y thương t�ch kh�ng ch�t x�t thương. Do t�nh hiếu s�t ấy, nếu t�i sanh trong cảnh người, người ấy sẽ l� một người c� mạng "yểu".

"Nếu người kia lu�n lu�n thận trọng, kh�ng hề x�c phạm đến t�nh mạng của ai, sống xa gươm đao, gi�o m�c v� c�c loại kh� giới, lấy l�ng tứ �i đối với tất cả ch�ng sanh.Do sự kh�ng s�t sanh (T�m Từ) ấy, nếu t�i sanh trong cảnh người, người ấy sẽ trường " thọ".

"Nếu người kia độc �c, lu�n lu�n t�m c�ch hại người, lu�n lu�n d�ng đấm đ� v� gươm đao đối sử với mọi người. Do nết hung dữ, nếu t�i sanh trong cảnh người, người ấy sẽ ươn yếu bệnh hoạn.

"Nếu người kia kh�ng bao giờ l�m tổn thương ai kh�c. Do đức t�nh hiền lương nhu h�a, nếu t�i sanh trong cảnh người, người ấy sẽ được mạnh khỏe.

"Nếu người kia th� lỗ, cộc cằn, lu�n lu�n giận dữ, chưởi mắng, nguyền rủa kẻ kh�c.Do hậu quả của sự th� lỗ, cộc cằn ấy, nếu t�i sanh trong cảnh người, người ấy sẽ xấu.

"Nếu người kia thanh tao nh� nhặn, dầu ai c� chưởi mắng thậm tệ cũng kh�ng hề o�n giận v� t�m c�ch trả th�. Do hậu quả của phong th�i thanh nh� ấy, nếu t�i sanh trong cảnh người, người ấy sẽ đẹp đẽ.

"Nếu người kia c� t�nh đố kỵ, th�m thuồng, ham muốn lợi danh của kẻ kh�c, kh�ng biết t�n k�nh người đ�ng k�nh, lu�n lu�n chứa chấp l�ng ganh tỵ. Do hậu quả của t�nh tật đố ganh ấy, nếu t�i sanh trong cảnh người, sẽ l� người c� ảnh hưởng, n�i g� kh�ng ai nghe, l�m g� kh�ng ai theo.

"Nếu người kia kh�ng c� t�nh đố kỵ, kh�ng th�m ham muốn lợi danh của người kh�c, biết t�n trọng người đ�ng k�nh, kh�ng chứa chấp l�ng ganh tỵ. Do ảnh hưởng của t�m kh�ng ganh tỵ ấy, nếu t�i sanh trong cảnh người, sẽ l� người c� thế lực, n�i g� cũng c� người nghe, l�m g� cũng c� người theo.

"Nếu người kia kh�ng bao giờ biết bố th� vật g�. Do t�nh keo kiết, b�m n�u v�o t�i sản sự nghiệp của m�nh, nếu t�i sanh trong cảnh người, sẽ l� người ngh�o n�n thiếu thốn.

"Nếu người kia gi�u l�ng quảng đại, t�nh ưa bố th�. Do l�ng quảng đại rộng r�i ấy, nếu t�i sanh trong cảnh người, sẽ l� người gi�u c� dư d�.

"Nếu người kia kh�ng biết phục thiện, t�nh ưa ki�u h�nh, kh�ng t�n trọng người đ�ng k�nh. Do t�nh ngạo mạn v� v� lễ ấy, nếu t�i sanh trong cảnh người, sẽ l� người đ� tiện thấp h�n.

"Nếu người kia biết phục thiện, t�nh kh�ng ki�u h�nh, biết t�n trọng người đ�ng k�nh. Do đức t�nh biết phục thiện v� c� lễ độ ấy, nếu t�i sanh trong cảnh người, sẽ l� người sang trọng quyền qu�.

"Nếu người kia kh�ng chịu gần người c� t�i đức để học hỏi điều hay lẽ phải v� ph�n biệt ch�nh t�. Do sự k�m học ấy, nếu t�i sanh trong cảnh người, sẽ l� người dốt.
"Nếu người kia cố c�ng t�m đến người c� t�i đức để học hỏi. Do sự học hỏi ch�nh đ�ng ấy, nếu t�i sanh trong cảnh người, sẽ l� người th�ng minh tr� tuệ." [4]
Tr�n đường t�i sanh lu�n hồi, con người chịu ảnh hưởng của nghiệp qu� khứ nhiều hơn truyền thống.


Như trường hợp của Đức Phật. Ng�i đ� thọ sanh nhờ tinh tr�ng, minh ch�u v� bẩm thụ "gene" của cha mẹ cũng như mọi ch�ng sanh.

Nhưng về mặt thể chất cũng như về phương diện tinh thần, trong qu� tộc, từ tổ ti�n mấy đời xuống đến Ng�i, kh�ng ai c� thể s�nh với Ng�i. Đức Phật đ� c� lần dạy rằng Ng�i kh�ng thuộc d�ng d�i vua ch�a m� thuộc d�ng của chư Phật, chắc chắn Đức Phật l� bậc si�u nhi�n. Ng�i sanh ra với c�i nghiệp phi thường m� ch�nh Ng�i đ� tạo n�n từ v� lượng kiếp.

Theo kinh Lakkhana Sutta [5], Đức Phật sanh ra với tướng mạo kh�c thường - 32 đặc điểm phi thường - l� do bao nhi�u c�ng đức cao d�y m� ng�i đ� tạo ra trong v� lượng kiếp qu� khứ. Kinh Lakkhana Sutta cũng giải th�ch r�nh mạch mỗi tướng tốt của Đức Phật, tướng n�o ph�t sanh do nh�n n�o.

Trường hợp hy hữu của Đức Phật chứng tỏ rằng năng lực của Nghiệp chẳng những chi phối cơ thể m� c�n vượt l�n, l�m mất phần hiệu năng của tinh tr�ng, minh ch�u v� bẩm thụ "gene" của cha mẹ. V� thế Ng�i dạy rằng :

"Ta l� kẻ thừa hưởng những h�nh vi tạo t�c của ta như một di sản từ qu� khứ truyền lại."

Đề cập đến sự kh�c biệt giữa ch�ng sanh, s�ch Atthasalini ghi rằng:

"Do sự kh�c biệt giữa c�i nghiệp mỗi ch�ng sanh n�n c� trạng th�i ch�nh lệch trong sự t�i sanh. Người sanh ra sang cả, kẻ th� đ� h�n. Người sanh ra trong sự khinh khi nguyền rủa, kẻ th� được t�n trọng k�nh v�. Người được hạnh ph�c an vui từ l�c lọt l�ng mẹ, kẻ lại khổ sở khốn c�ng.

"Do sự kh�c biệt giữa c�i nghiệp mỗi ch�ng sanh n�n c� sự kh�c nhau về h�nh dung, sắc diện: người th� đẹp đễ, kẻ lại xấu xa, người cao, người thấp, kẻ th� tuấn t� phương phi, người th� kỳ h�nh dị tướng.

"Do sự kh�c biệt giữa c�i nghiệp mỗi ch�ng sanh n�n c� trạng th�i ch�nh lệch trong x� hội như được, thua, danh thơm, tiếng xấu, được ca tụng hay bị khiển tr�ch, hạnh ph�c hay đau khổ."

"Do nghiệp, thế gian lu�n chuyển.
Do nghiệp, ch�ng sanh tồn tại.
V� cũng do nghiệp, m� ch�ng sanh vướng v�u.
Li�n kết với nhau như b�nh xe,
cấu hợp, d�nh liền v� qu�y tr�n quanh c�i trục.

"Do nghiệp, ch�ng sanh được vinh hạnh t�n s�ng.
Do nghiệp, ch�ng sanh chịu cảnh n� lệ t�i đ�i,
Bị nạn độc t�i đ�n �p v� đi đến chỗ bại vong .
Đ� biết rằng nghiệp sanh quả
Tại sao vẫn tin rằng:
Trong đời nầy kh�ng c� nghiệp b�o?" [6]

T�m tắt, theo Phật Gi�o, những sự ch�nh lệch về tinh thần, đạo đức, tr� tuệ v� bẩm t�nh, một phần lớn đều t�y thuộc h�nh động v� khuynh hướng của ch�ng ta trong qu� khứ v� trong hiện tại, tức l� nghiệp.

(c�n tiếp)


:smile:

[hienchanh]

:smile:


Kh�ng Phải Tất Cả Đều Do Nghiệp


Mặc dầu chủ trương rằng nguy�n nh�n ch�nh tạo n�n ho�n cảnh ch�nh lệch trong đời sống l� sự kh�c biệt giữa c�i Nghiệp mỗi ch�ng sanh, Phật Gi�o kh�ng quả quyết rằng tất cả đều do nơi Nghiệp. N�i c�ch kh�c, Nghiệp kh�ng phải l� nguy�n nh�n duy nhất tạo n�n những kh�c biệt, những sự ch�nh lệch giữa ch�ng sanh.

Định luật Nghiệp B�o tuy quan trọng, chỉ l� một trong 24 nguy�n nh�n (Paccaya) [7] trong đời sống được m� tả trong triết hoặc Phật Gi�o.

Để điều chỉnh quan niệm sai lầm cho rằng:"Những quả l�nh, dữ, hay kh�ng-l�nh, kh�ng-dữ, tất cả đều ph�t sanh do những h�nh động [8] (nghiệp đ� tạo ra) trong qu� khứ (Pubbekatehetu)", Đức Phật dạy:

"Nếu luận như vậy v� quả quyết rằng do những h�nh động trong qu� khứ m� con người trở th�nh s�t nh�n, trộm cướp, d�m lo�n, l�o xược, th� lỗ, nhảm nh�, tham lam, xảo quyệt, hư h�n, th� ta c� l� do để ỷ lại, dựa tr�n qu� khứ m� kh�ng muốn thực hiện, kh�ng cố gắng thực hiện,v� cũng kh�ng cần thiết phải thực hiện, hay kh�ng thực hiện, một h�nh động, dầu h�nh động ấy c� đ�ng thực hiện hay kh�ng. [9]"

Đoạn kinh quan trọng tr�n đ�y đ�nh ch�nh một quan điểm sai lầm chủ trương rằng tất cả những xảy ra trong l�nh vực tinh thần cũng như vật chất, đều do tiền nghiệp m� ph�t sanh.

Nếu kiếp sống hiện tại tuyệt đối do h�nh động qu� khứ chi phối hay ho�n to�n do tiền nghiệp chủ động th� định luật Nghiệp B�o chẳng c� g� kh�c hơn l� Thuyết Định Mệnh hay Tiền Định. Kh�ng ai c�n tự do để cải thiện đời sống m�nh, trong hiện tại hay trong tương lai,v� tự do � tr� chỉ l� một điều phi l�. Đời sống trở n�n ho�n to�n tự động v� con người kh�ng mấy kh�c biệt với một c�i m�y.

Tin rằng ch�ng ta được sanh ra do một đấng Tạo H�a To�n Năng, to�n quyền định đọat số phận v� sắp đặt trước định mạng m�, dầu muốn dầu kh�ng, ta kh�ng thể n�o thay đổi được, hoặc tin rằng c�i Nghiệp tạo ra số phận v� định đoạt đời sống của ch�ng ta th� c� g� kh�c nhau? C� kh�c chăng chỉ ở hai danh từ.

Thuyết định mạng như vậy kh�ng phải l� định luật Nghiệp B�o trong Phật Gi�o.


Năm Niyama (Định Luật)

Theo Phật Gi�o c� năm định luật, hay tiến tr�nh (Niyama) [10] t�c động trong lĩnh vực vật chất v� tinh thần. Đ� l� :

1. Utu Niyama, l� định luật vật l� c� li�n quan đến tiến tr�nh của những sự vật v� cơ như hiện tượng thời tiết, mưa, gi�, nhiệt, h�n v.v... bốn m�a t�m tiết v� đặc t�nh của mỗi m�a như hạ th� n�ng, đ�ng th� lạnh cũng nằm trong định luật nầy.

2. Bija Niyama, l� định luật vật l� c� li�n quan đến tiến tr�nh của những sự vật hữu cơ như c�y cỏ. Do định luật nầy th� mầm n�o sanh giống đ�. C�y l�a th� do bột l�a, c�y cam th� do hột cam, vị ngọt do đường, m�a, mật ong m� ra v.v... L� thuyết khoa học về tế b�o v� bẩm thụ gene trong việc thọ thai cũng do định luật nầy chi phối. Sự giống nhau về phương diện vật l� của hai trẻ sanh đ�i cũng vậy.

3. Kamma Niyama, l� định luật nh�n quả hay l� sự tiến triển từ h�nh động, thiện hoặc �c, đến quả, l�nh hay dữ. Nh�n gieo th� quả trổ. Nh�n l�nh đem lại quả tốt. Nh�n �c đem lại quả xấu. Đ� l� định luật thi�n nhi�n, quả phải trổ sanh do nh�n như vậy, chớ kh�ng phải l� h�nh thức thưởng hay phạt. Tiến tr�nh từ nh�n đến quả cũng tự nhi�n v� cần thiết như sự xoay chuyển của mặt trăng quanh mặt trời. Đ� l� nguy�n tắc nh�n quả tương xứng của định luật Nghiệp B�o.

Nguy�n tắc của luật nh�n quả l� quả trổ li�n tục. Một nh� b�c học t�m t�i, học hỏi, th�u thập được nhiều kiến thức v� kinh nghiệm trong đời sống, đến l�c chết v� t�i sanh, tất cả những kinh nghiệm v� kiến thức ấy cũng được chuyển từ kiếp nầy sang kiếp kh�c. Đối khi ta phảng phất nhớ lại một v�i kinh nghiệm v� kiến thức trong kiếp trước, nhưng lắm l�c ta qu�n hẳn, cũng như ta qu�n một v�i kinh nghiệm v� kiến thức đ� thu thập l�c c�n nhỏ, trong c�ng một kiếp sống. Do nguy�n tắc quả trổ li�n tục c� những trường hợp thần đồng nhạc sĩ, họa sĩ, sử học gia, ng�n ngữ gia v.v..., những em b� chưa học m� n�i được nhiều thứ tiếng.

4. Dhamma Niyama, l� định luật của vạn ph�p, như những hiện tượng xảy ra khi một vị Bồ T�t đản sanh trong kiếp ch�t, luật hấp dẫn lực v� những định luật kh�c trong vũ trụ v.v... đều c� thể liệt v�o lịch tr�nh tiến triển nầy.

5. Citta Niyama, l� định luật t�m l�, như tiến tr�nh t�m, sự cấu tạo phần t�m linh, những năng lục của t�m như thần giao c�nh cảm, hiểu biết qu� khứ vị lai, huệ nh�n, huệ nhĩ, tha t�m ht�ng, v� những hiện tượng tượng tương tợ m� khoa học hiện đại chưa giải th�ch được.

Năm lịch tr�nh tiến triển tự n� l� những định luật dựa theo đ� ta c� thể giải th�ch tất cả những hiện tượng t�m l� cũng như vật l�.

Nghiệp B�o chỉ l� một trong năm định luật ấy.

Cũng như tất cả định luật trong vũ trụ, năm lịch tr�nh tiến triển kể tr�n kh�ng do một oai lực thi�ng li�ng huyền b� n�o tạo n�n.

Định luật li�n quan đến sự tiến triển vật l�, loại v� cơ, loại hữu cơ, định luật của vạn ph�p (Dhamma Niyama) l� những lịch tr�nh tiến triển �t nhiều tự động, mặc dầu trong một giới hạn n�o, tr� th�ng minh của con người cũng c� thể kiểm so�t được.

Th� dụ như lửa n�ng c� đặc t�nh l�m phỏng da, tiết lạnh đến mức độ n�o th� l�m đ�ng nước, nhưng cũng c� người c� thể đi tr�n lửa m� kh�ng bị phỏng m� cũng c� người khỏa th�n ngồi tr�n tuyết l�nh sơn m� kh�ng sao. Những người trồng hoa chuy�n nghiệp c� thể tạo những cảnh vườn tụy�t đẹp với c�c loại hoa tr�i m�a, người luyện ph�p du d� (yoga) c� thể d�ng oai lực thần b� n�ng cao một vật nặng.

Định luật thuộc về phần t�m linh cũng như m�y m�c như c�c định luật kh�c, nghĩa l� cũng t�c động một c�nh hồn nhi�n, tự động, v� � thức, kh�ng cần k�ch th�ch, kh�ng t�y thuộc nơi � muốn n�o b�n ngo�i. Khi nh�n đ� gieo th�, do Nghiệp B�o, quả phải trổ.

C�ng phu tu tập trong Phật Gi�o nhằm mục đ�ch kiểm so�t t�m, v� sự kiểm so�t nầy c� thể thực hiện được nhờ hiểu biết ch�n ch�nh v� tư tưởng trong sạch.

Luật nh�n quả t�c động một c�ch rất m�y m�c. Khi Nghiệp qu� nặng th� dầu con người c� muốn cũng kh�ng thể sửa đổi hậu quả nghi�m khắc của n�.

Nhưng trong những trường hợp ấy cũng vậy, Ch�nh Kiến l� t�c � trong sạch c� thể sửa chữa phần n�o c�i Nghiệp. Trong một giới hạn n�o Nghiệp l�nh c� thể l�m dịu bớt quả dữ.

Định luật nh�n quả thật phức tạp. Chỉ c� Đức Phật mới thấu hiểu được cội nguồn của n�.

Mục ti�u tối hậu của người Phật tử l� tận diệt Nghiệp.


***

Ch� th�ch:

[1] Sanskrit l� Karma.

[2] Đại t� Ingersol viết như sau về văn h�o trứ danh nước Anh, �ng Shakespeare:

"Cả cha lẫn mẹ �ng Shakespeare đều kh�ng biết đọc biết viết. �ng Shakespeare trưởng th�nh trong một l�ng b� nhỏ giữa những người dốt".

[3] Kammassaka manava satta, Kammadayada, Kammayoni, Kammabandhu, Kammapatisarana, Kamma satte vibhajati yadidam hinappanitataya'ti. (Majjhima Nikaya, Trung A H�m, b�i kinh Cullakammavibhanga Sutta, số 135).

Xem lời giải đ�p của Đại đức Nagasena cho Vua Milinda về vấn đề nầy. (Warren, Buddhism in Translation, trang 214).

[4] Về sự b�o ứng của nghiệp, khi đề cập đến mối tương đồng giữa nh�n v� quả (nh�n n�o tạo quả ấy), Tiến sĩ Crimm c� viết như sau:

"Trong tất cả những trường hợp tương tợ, ta c� thể dẫn chứng dễ d�ng rằng đinh luật tương đồng c� t�c dụng điều chỉnh v� chuyển hướng cho thức t�i sanh phối hợp với một tế b�o mới. Như người k�m l�ng từ bi, giết ch�c người v� vật một c�ch dễ d�ng, đ� �m ấp dưỡng nu�i s�u k�n trong l�ng bản t�nh s�t sanh.

"Người ấy sẽ kh�ng ngần ngại v� lắm khi cũng lấy l�ng thỏa th�ch m� giết một sanh mạng, tức l� cắt đứt một sự sống của một ch�ng sanh, hay n�i c�ch kh�c, l� th�u ngắn đời sống của một ch�ng sanh. Tức nhi�n mầm giống c� khuynh hướng s�t sanh, mầm giống c� bẩm t�nh th�u ngắn đời sống, thấm nhuần trong người ấy v� đến l�c chết, do định luật tương đồng, bị hấp dẫn đến một cảnh giới cũng c� những khuynh hướng tương tợ, v� trong cảnh giới ấy đương nhi�n đời sống bị thu ngắn lại.

C�ng một thế ấy, người c� t�m �c, vui th�ch trong việc h�nh hạ ch�ng sanh v� l�m cho kẻ kh�c đau đớn tật nguyền cũng nu�i s�u k�n trong l�ng mầm giống hung �c ấy. Khi chết - do định luật tương đồng, c�i g� giống nhau c� sức hấp dẫn lẫn nhau, xấu h�t xấu, tốt h�t tốt - t�m �c sẽ bị thu h�t đến những cảnh giới cũng hung �c như vậy, với năng lực tạo n�n một th�n thể xấu xa dị tướng.

"Một người c� t�nh n�ng giận hằng k�ch th�ch những mầm giống c� t�nh chất l�m cho sắc diện trở n�n xấu xa. V� đổi sắc diện l� đặc t�nh của sự giận dữ.

"Người n�o c� t�nh ganh tỵ, keo kiệt, ki�u h�nh, hằng t�ch trữ những bẩm chất th� hận, �c cảm, khinh rẻ kẻ kh�c, những khuynh hướng khai triển mầm giống tương xứng với cảnh ngh�o khổ v.v...

"Đ� dĩ nhi�n, chỉ l� hậu quả của nghiệp đ� tạo trong qu� khứ, c� thể thay đổi t�nh nam hay t�nh nữ, như kinh Digha Nikaya, Trường A H�m, số 21 c� thuật rằng Gopiksa, v� b� rất gh�t t�m t�nh đ�n b� v� do đ� tự tạo cho m�nh một bẩm t�nh đ�n �ng". The Doctrine of the Buddha, trang 191.

[5] Digha Nikaya, Trường A H�m, iii, trang 112, số 30.

[6] The Expositor, trang 65, chương 87.

[7] Xem Compendium of Philosophy, trang 191, Manual of Abhidhamma, t�c giả Narada Thera.

[8] H�nh động bằng th�n, khẩu hay �.

[9] Angutatara Nikaya, Tăng Nhứt A H�m, trang 173; Gradual Sayings; Phần i, trang 157.

[10] Xem Abhidhammavatara, trang 54. B� Rhys Davids, Buddhism, trang 119.


http://old.thuvienhoasen.org/pkk-lynhanqua.htm


:smile: