duyanh
09-16-2022, 11:57 AM
Bất ổn, rủi ro bạo lực khắp toàn cầu vì… lạm phát
https://img.ntdvn.net/2022/09/ntdvn_gettyimages-1423430422.jpg
Các nhà giao dịch làm việc trên sàn của Sở giao dịch chứng khoán New York trong giao dịch buổi chiều ngày 13/09/2022 tại Thành phố New York.(Ảnh của Michael M. Santiago / Getty Images)
Cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine chắc chắn không phải là nguyên nhân duy nhất gây ra lạm phát khắp toàn cầu như hiện nay, nhưng nó thực sự là thêm dầu đổ vào chảo lửa lạm phát. Chảo lửa lạm phát thực ra đã bùng phát bởi chính sách lãi suất thấp hàng thập kỷ, nợ công kỷ lục, đòn bẩy tài chính kỷ lục và chiến tranh đang tạo ra xung đột, bạo lực, bất ổn và có thể thay đổi thế giới này vĩnh viễn…
Cuộc chiến tranh ủy nhiệm của Mỹ và NATO chống lại Nga ở Ukraine đã gây ra một làn sóng phản đối khắp châu Âu do khí đốt, chi phí sinh hoạt, lạm phát tăng cao. Làn sóng này cho thấy sự tức giận sâu sắc của tầng lớp lao động đối với những bất bình đẳng xã hội và sự tác động tàn khốc của đại dịch virus corona đang diễn ra.
Ngày này qua ngày khác, làn sóng phản đối này ngày càng lớn, tầng lớp lao động phản ứng với tác động xã hội của chiến tranh và các lệnh trừng phạt của Mỹ và EU vốn đã làm tê liệt chuỗi cung ứng và đóng cửa Biển Đen - là nơi xuất khẩu dầu ăn, ngũ cốc và phân bón của Nga, Ukraine và Belarus trong 5 tháng.
Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO) thông báo rằng Chỉ số giá lương thực toàn cầu đạt trung bình 138,0 điểm vào tháng 8 năm 2022, giảm 2,7 điểm (1,9%) so với tháng 7. Bất chấp đợt giảm gần đây nhất, chỉ số này vẫn cao hơn 10,1 điểm (7,9%) so với giá trị của nó một năm trước.
Chiến tranh Nga - Ukraine sẽ đẩy nhiều triệu người đến vực thẳm của nạn đói vì những nguyên nhân này, nguồn cung phân bón từ Nga bị gián đoạn, thiếu nhiên liệu để sản xuất lương thực, thiếu phân bón cho cây trồng, cảng Biển Đen ngừng hoạt động, các cường quốc xuất khẩu lương thực hạn chế xuất khẩu lương thực, lạm phát giá lương thực toàn cầu, các quốc gia phụ thuộc vào lương thực nhập khẩu đã tăng cường tích trữ lương thực, khủng hoảng lương thực làm nạn đói và bất ổn chính trị trầm trọng hơn
https://img.ntdvn.net/2022/03/ntdvn_chien-tranh-nan-doi.jpg
Chiến tranh Nga - Ukraine sẽ khiến khủng hoảng lương thực xảy ra ở Ukraine và lan ra toàn cầu; cấp độ đói nghèo đang tăng vọt ở tầng lớp nghèo khó và lao động. (Ảnh: NTDVN tổng hợp)
Chỉ số giá ngũ cốc của FAO đạt trung bình 145,2 điểm trong tháng 8, giảm 2,0 điểm (1,4%) so với tháng 7, nhưng vẫn cao hơn 14,8 điểm (11,4%) so với giá trị tháng 8/2021. Giá lúa mì toàn cầu cao hơn 10,6% so với giá trị của chúng vào tháng 8 năm ngoái. Giá ngũ cốc thô quốc tế tăng nhẹ (+0,2%) trong tháng 8 và cao hơn trung bình 12,4% so với giá trị của chúng một năm trước. Giá ngô thế giới tăng nhẹ, tăng 1,5%, phần lớn bị ảnh hưởng bởi triển vọng sản xuất thấp hơn ở Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ do điều kiện thời tiết khô nóng. Rất may, việc nối lại xuất khẩu từ Ukraine đã ngăn giá tăng thêm.
Phó Giám đốc FAO Josef Schmidhuber nói với các phóng viên rằng tình trạng thiếu lương thực có nguy cơ châm ngòi cho các cuộc biểu tình quy mô toàn cầu. “Điều này thực sự đáng chú ý”, ông Schmidhuber nói. "Có một sự gián đoạn lớn về nguồn cung".
Châm ngòi khủng hoảng
Thủ đô các quốc gia phương Tây đang ngày càng lo ngại rằng động lực chiến tranh đang gây ra sự bất bình trong xã hội, có nguy cơ làm trật bánh các kế hoạch khuất phục Nga, thậm chí có nguy cơ châm ngòi cho Chiến tranh thế giới thứ ba.
Một bài báo ngày 6/4 trên Politico có tiêu đề: "Hoa Kỳ đấu tranh để ngăn chặn cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu ngày càng sâu sắc" đã trích dẫn lời một nhân viên cấp cao của Thượng viện Hoa Kỳ cho biết : "Chúng tôi thấy cơn bão đang đến và chúng tôi cảm thấy chưa có chuẩn bị để đối phó với nó". Phóng sự của Politico lưu ý rằng "các cơ quan ngoại giao của Hoa Kỳ có liên hệ chặt chẽ với các quốc gia nơi người dân có nguy cơ mất an ninh lương thực gia tăng" ngoài việc lo lắng về phong trào phản đối ngày càng tăng.
Tuy nhiên, những nỗ lực của Washington nhằm ngăn chặn phong trào này đã không hiệu quả. Điều này là do nhiều đảng viên Đảng Cộng hòa phản đối bất kỳ khoản tài trợ viện trợ nào và vì không có đồng minh lớn nào của Mỹ sẵn sàng đóng góp từ nguồn dự trữ lương thực của chính mình do lo ngại rằng giá cả tăng cao đang gây ra các cuộc đình công và biểu tình trong các nước Tây phương.
Một lá thư ngày 5/4 do một nhóm thượng nghị sĩ lưỡng đảng gửi cho ông Joe Biden đã cảnh báo về những tác động chính trị của "một cuộc khủng hoảng an ninh lương thực toàn cầu nghiêm trọng có nguy cơ đẩy hàng triệu người vào cảnh đói kém và gây mất ổn định các khu vực có tầm quan trọng chiến lược đối với Hoa Kỳ".
Ngày 6/4, Tiểu ban Nông nghiệp của Hạ viện Hoa Kỳ đã tổ chức một cuộc điều trần về cuộc khủng hoảng lương thực đang nổi lên. Bà Sarah Charles, một quan chức hàng đầu của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) do CIA liên kết, đã làm chứng về điều này.
Bà nói: “Những tác động của cuộc khủng hoảng hiện nay đối với nghèo đói, và suy dinh dưỡng có thể còn đáng kể hơn những tác động đã thấy trong cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu 2007-2008 và tình hình bất ổn dân sự sau đó, bởi vì cuộc khủng hoảng nói trên cho phép một thời kỳ tăng trưởng kinh tế toàn cầu mạnh mẽ trong khi những năm kể từ khi đại dịch COVID-19 bắt đầu là đặc trưng bởi sự suy thoái kinh tế toàn cầu ngày càng tồi tệ hơn”.
Xuất hiện tại phiên điều trần tương tự, Nhà kinh tế trưởng Chương trình Lương thực Thế giới của Liên hợp quốc Arif Husain nói: “Giá tăng mạnh trên trường quốc tế đối với các mặt hàng chủ lực cơ bản - đặc biệt là lúa mì và ngô - đã dẫn đến môi trường giá lương thực giống như các cuộc khủng hoảng năm 2008 hoặc 2011”.
Ông Husain cảnh báo hồi tháng 4 rằng nếu chiến tranh kéo dài thêm hai tháng nữa, “việc thu hoạch ngũ cốc và lúa mì của Ukraine cũng như lệnh cấm xuất khẩu phân bón của Nga sẽ hạn chế hơn nữa sản xuất lương thực và khiến hàng trăm triệu người rơi vào cảnh chết đói”.
Lệnh cấm và giới hạn giá dầu Nga có thể đẩy kinh tế thế giới lún sâu hơn vào khủng hoảng Ukraine
https://img.ntdvn.net/2022/09/ntdvn_gettyimages-1242186203.jpeg
Một con cò bay trên cánh đồng lúa mì khi một máy gặt liên hợp của công ty nông nghiệp TVK Seed thu hoạch lúa mì ở địa điểm cách không xa Myronivka, Ukraine, vào ngày 29/07/2022. (Ảnh: Alexey Furman / Getty Images)
Các mối quan tâm cũng không chỉ giới hạn ở Washington. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã đưa ra những cảnh báo tương tự về tình trạng thiếu lương thực toàn cầu ngày càng gia tăng.
Một báo cáo từ Viện Friedrich Ebert có liên hệ với chính phủ Đức đặt vấn đề thẳng thắn hơn, gọi các cuộc biểu tình đang nổi lên là “một giai đoạn mới của sự mất ổn định lớn, điều đó cuối cùng sẽ ảnh hưởng đến các chính phủ cũng như những người dân yếu hơn về mặt xã hội". Báo cáo tiếp tục: "Như đã nói trong những ngày của Cách mạng Pháp, nếu dân số không có bánh mì, những người nắm quyền sẽ bị đe dọa bằng thảm họa".
Còn 'Nữ hoàng' duy nhất của Trung Quốc, Võ Tắc Thiên có câu nói nổi tiếng "dân mà no bụng thì họ không quan tâm ai đang ngồi trên ngai vàng".
Giờ đây, với chiến tranh uỷ nhiệm của NATO, giá năng lượng tăng đang làm hao mòn túi tiền, tài sản và làm cuộc sống của người dân xuống cấp. Lúc này, mối quan tâm với 'chính sách của những kẻ đang ngự trên ngai vàng' trở thành ưu tiên hàng đầu. Biểu tình quy mô lớn nhỏ đã trở thành phong trào lan rộng khắp lục địa già.
Mỹ La-tinh
Các quốc gia Nam Mỹ đang chuẩn bị cho một mùa thu bất mãn, khi giá nhiên liệu toàn cầu tăng vọt đe dọa sẽ kích động thêm nhiều cuộc biểu tình trong những tháng tới.
Giá nhiên liệu tăng đã gây ra các cuộc biểu tình ở Argentina, Ecuador và Panama. Các nước láng giềng của họ có thể đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi giá máy bơm tăng cao, bởi vì khu vực này thiếu các phương tiện giao thông thay thế như đường sắt và đường thủy thường phổ biến hơn ở châu Âu và Bắc Mỹ - và khu vực này tiêu thụ ít nhiên liệu hơn.
Làm trầm trọng thêm vấn đề này là một số lĩnh vực trong khu vực đang đòi hỏi lượng nhiên liệu lớn hơn bao giờ hết nhưng nghịch lý là để bù đắp cho những tác động của biến đổi khí hậu.
“Giá nhiên liệu là một mỏ neo cho toàn bộ nền kinh tế: nếu nhiên liệu tăng, nó có tác động trực tiếp đến tất cả các loại giá cả”, ông Sergio Guzman, Giám đốc Phân tích rủi ro của Colombia, một công ty tư vấn kinh doanh tại Bogota, cho biết.
https://img.ntdvn.net/2022/07/ntdvn_argentina-protest-2022.jpg
Các thành viên của các tổ chức xã hội và công đoàn biểu tình tại Buenos Aires, 20/07/2022, nhằm yêu cầu một thu nhập cơ bản phổ quát. Quốc gia Nam Mỹ nghèo khó Argentina đang vật lộn trả khoản nợ 44 tỷ USD với Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) trong bối cảnh lạm phát tràn lan và bất ổn xã hội. (Luis Robayo / AFP, qua Getty Images)
Theo ông Raul Villacres của Pulso Bananero, một công ty tư vấn thương mại chuối ở Guayaquil, sản lượng chuối của Ecuador giảm 7% so với năm ngoái, một phần do chi phí dầu diesel và xăng tăng.
Tình trạng tương tự đang ảnh hưởng đến ngành đánh bắt cá ở Colombia, nơi người dân được hưởng một số giá nhiên liệu rẻ nhất trên thế giới. Tuy nhiên, khi Bộ Năng lượng và Khai thác công bố mức giá quy định mới vào đầu tháng 7, nó đã gây ra một làn sóng chấn động trên toàn quốc.
Trong khi giá cá không tăng nhiều như các ngành thực phẩm khác ở Colombia, như thịt bò và các sản phẩm gia cầm, ông Nicole Muñoz của Albacora, một hoạt động đánh bắt cá bền vững, tin rằng giá sẽ bắt đầu tăng do cảm nhận được nhiên liệu đắt hơn đang tác động.
Vào tháng 4, Ngân hàng Thế giới đã đánh giá lại dự đoán tăng trưởng của Mỹ Latinh và Caribe xuống 2,3% trong năm nay, giảm 0,4 điểm % do tác động của cuộc chiến ở Ukraine và sự gia tăng toàn cầu của giá thế giới. Đồng thời, Ngân hàng ước tính các nước Mỹ Latinh đã mất tương đương 1,7% GDP do thảm họa liên quan đến khí hậu trong hai mươi năm qua, và ước đoán nền nông nghiệp của Mỹ Latinh đang vào làn đạn khi hành tinh này ngày càng ấm lên.
Khi cuộc sống hàng ngày trở nên đắt đỏ hơn, liệu sự giận dữ phổ biến ở Panama, Ecuador và Argentina có thể lan sang Colombia và các nước khác trong khu vực?
Ông Guzman thuộc cơ quan Phân tích Rủi ro Colombia nói: “Đây thực sự không phải là câu hỏi, mà là khi nào”.
Ông lập luận rằng các chính phủ trong khu vực sẽ không thể có đủ lực để giảm thiểu chi phí sinh hoạt đang tăng cao và ổn định dân số của họ. "Khi túi tiền thắt chặt, người dân sẽ mất kiên nhẫn, không phải vì bất cứ điều gì mà chính phủ làm, mà bởi vì các quốc gia này không có khả năng tăng chi tiêu xã hội".
Chẳng hạn như Tổng thống Ecuador Guillermo Lasso đã bị các cuộc biểu tình ép phải giới hạn giá xăng ở mức 2,40 USD / gallon - một quyết định sẽ khiến nước này mất thêm 3 tỷ USD vào cuối năm nay, theo Bộ trưởng Tài chính Simon Cueva. Tại Argentina, bộ trưởng tài chính của đất nước này bị buộc phải từ chức vì lạm phát quá cao.
Ngân hàng Trung ương Mexico thông báo rằng nước này đạt tỷ lệ lạm phát cao nhất trong 21 năm. “Chi phí xã hội cao do giá lương thực tăng cao” đang được cảnh báo trong nước.
Một làn sóng đình công cũng bắt đầu phát triển ở Brazil và hiện đang lan sang các ngành công nghiệp nặng, bao gồm cả sản xuất thép.
Trung Đông và Bắc Phi
Trung Đông và Bắc Phi là nơi xảy ra một số cuộc khủng hoảng nhân đạo và người tị nạn lớn nhất trên thế giới. Nước này nhập khẩu 50% lúa mì của mình từ Nga và Ukraine, với các quốc gia như Ai Cập, Lebanon, Syria, Yemen, Jordan và Palestine, vốn đã bị ảnh hưởng bởi lạm phát hoặc khủng hoảng nhân đạo, là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Một số quốc gia đã phải đối mặt với tình trạng đói kém và suy dinh dưỡng nghiêm trọng trước chiến tranh.
Theo Ngân hàng Thế giới, 20% người dân trong khu vực bị mất an ninh lương thực vào năm 2020. Hiện giá lương thực và nhiên liệu, ở mức cao nhất trong nhiều thập kỷ, dự kiến sẽ tiếp tục tăng, khiến ngay cả những người đang đi làm cũng không thể mua được những thực phẩm có sẵn này.
Bà Corinne Fleischer, Giám đốc khu vực Trung Đông và Bắc Phi của Chương trình Lương thực Thế giới, cho biết “Cuộc khủng hoảng này đang tạo ra làn sóng chấn động trên thị trường thực phẩm chạm đến mọi nhà ở khu vực này. Không ai được tha”.
Tại Iran, các cuộc biểu tình bắt đầu từ ngày 5/5 tại tỉnh Khuzestan giàu dầu mỏ đã lan rộng khắp đất nước sau khi chính phủ cắt giảm trợ cấp nhập khẩu lương thực, dẫn đến việc tăng giá tới 300% đối với một số mặt hàng chủ lực làm từ bột mì. Nó cũng làm tăng giá các mặt hàng cơ bản như dầu ăn và các sản phẩm từ sữa.
Với lạm phát đang ở mức từ 40 đến 50% và gần một nửa dân số 85 triệu của Iran dưới mức nghèo khổ, những người biểu tình giận dữ đã đốt phá các cửa hàng. Các cuộc biểu tình đã kêu gọi các nhà lãnh đạo hàng đầu của đất nước từ chức. Những người biểu tình đã đưa ra yêu cầu về tự do chính trị lớn hơn và chấm dứt Cộng hòa Hồi giáo.
Ở Thổ Nhĩ Kỳ, năm 2022 bắt đầu với một làn sóng bãi công tự phát. Đầu tháng 5, các bác sĩ đã đình công trên toàn quốc yêu cầu mức lương và phúc lợi tốt hơn. Cuộc đình công này diễn ra sau những ngày đình công lặp đi lặp lại trong sáu tháng qua.
Ở Bắc Phi, các giáo viên theo hợp đồng có thời hạn ở Ma-rốc lại đình công vào đầu tháng 5 do họ không có việc làm trong một cuộc đấu tranh gay gắt kéo dài suốt 4 năm qua sau khi Bộ giáo dục Ma-rốc chấm dứt hợp đồng lâu dài đối với giáo viên trường công. Trong khi Thủ tướng Aziz Akhannouch đã hứa trước cuộc bầu cử vào tháng 9 năm ngoái sẽ giải quyết tranh chấp kéo dài, ông đã không làm gì để giải quyết những bất bình của họ.
Tại Tunisia, hàng nghìn người đã xuống đường vào Chủ nhật để phản đối Tổng thống Kais Saied, người đã đình chỉ quốc hội và chính phủ vào mùa hè năm ngoái và nắm quyền hành pháp. Với việc đất nước đang đối mặt với tình trạng phá sản và không có dự trữ ngoại tệ để trả cho các nhà cung cấp lương thực, dẫn đến tình trạng thiếu hụt, ông Saied đang đàm phán với Quỹ Tiền tệ Quốc tế để yêu cầu thắt lưng buộc bụng và gây sức ép hơn nữa đối với bất kỳ gói cứu trợ nào.
Tại Lebanon, nơi nổ kho dự trữ ngũ cốc Beirut có nghĩa là quốc gia này chỉ có thể tích trữ lương thực dự trữ trong một tháng, giá của giỏ lương thực cơ bản đã tăng 351% trong năm ngoái. Ngày 8/4/2022, quốc gia này tuyên bố phá sản và đã đồng ý với một chế độ thắt lưng buộc bụng tàn nhẫn của IMF, bao gồm tư nhân hóa hàng loạt và cắt giảm các chương trình xã hội.
Tại Ai Cập, dự trữ lương thực của nước này đang bắt đầu cạn kiệt và nước này đã chuyển sang dòng tiền ngắn hạn từ EU và các quốc gia vùng Vịnh để ngăn chặn viễn cảnh sắp xảy ra các cuộc đình công và biểu tình.
Không chỉ các quốc gia nghèo nhất trong khu vực đang phải đối mặt với các cuộc đình công và biểu tình. Chi phí sinh hoạt tăng cao đã gây ra tình trạng bất ổn ngày càng tăng ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) giàu dầu mỏ, sân chơi của một số người giàu nhất thế giới.
Cuộc đình công của các nhân viên giao đồ ăn nhanh ở đây là lao động nhập cư từ Nam Á và Philippines diễn ra sau khi giá nhiên liệu tăng trên toàn cầu khiến chi phí nhiên liệu và các yếu tố cơ bản khác tăng vọt, mức lương mang về nhà của những người lái xe phải tự mua xăng bị giảm khiến họ gặp khó khăn trong việc gửi tiền về nhà cho gia đình khi phải phụ thuộc vào kiều hối, và bản thân họ phải đối mặt với lạm phát tràn lan.
Châu Á
Sự suy sụp về mặt chính trị tiến bộ nhất đã diễn ra ở Sri Lanka, nơi tình trạng thiếu hụt đang diễn ra trầm trọng và các cuộc biểu tình chống lại chính phủ của Tổng thống Gotabhaya Rajapakse đã nhiều hơn và ngày càng phát triển.
Đơn từ chức của nội các tổng thống đã không thể ngăn chặn được các cuộc biểu tình khi giới lãnh đạo phải vật lộn trong việc đàm phán để có gói cứu trợ của IMF, mặc dù quốc gia này thiếu bộ trưởng tài chính. Các cuộc đình công đã lan rộng trong các y tá và bác sĩ, giáo viên, nhân viên điện lực và học sinh.
Đảng Bình đẳng Xã hội Chủ nghĩa (Sri Lanka) đã đưa ra một tuyên bố với tiêu đề : “Đả đảo chính phủ Rajapakse của Sri Lanka ! Bãi bỏ chức vụ chủ tịch hành pháp! Không để thắt lưng buộc bụng và chết đói! Thành lập các ủy ban hành động để đấu tranh cho một chương trình hành động xã hội chủ nghĩa để bảo đảm lương thực, nhiên liệu và thuốc men cho tất cả mọi người!”
Bình luận: “Toàn cầu hóa đảo ngược” đang đến gần. Đây là điều mà chúng ta nên mong đợi
https://img.ntdvn.net/2022/08/ntdvn_gettyimages-1240567340-768x511-1.jpg
Những người ủng hộ chính phủ và cảnh sát đối đầu nhau bên ngoài văn phòng Tổng thống ở Colombo vào ngày 09/05/2022. Bạo lực bùng phát khắp Sri Lanka vào khuya ngày 09/05/2022, với 5 người chết và 180 người bị thương khi thủ tướng Mahinda Rajapaksa từ chức sau nhiều tuần của các cuộc biểu tình. (Hình ảnh: ISHARA S. KODIKARA / AFP qua Getty Images)
Ngày càng có nhiều cảnh báo về sự bất bình trong xã hội ở Indonesia, quốc gia lớn thứ tư thế giới, với dân số 274 triệu người. Theo NHK Nhật Bản, sự tăng giá lớn của dầu ăn trùng với tháng lễ Ramadan đã làm dấy lên bóng ma về các cuộc biểu tình ở quốc gia phần lớn là người Hồi giáo.
“Giá dầu ăn tăng vọt đã ảnh hưởng đến Indonesia, nơi bắt đầu tháng ăn chay của người Hồi giáo. Đằng sau việc tăng giá là nhu cầu toàn cầu ngày càng tăng đối với dầu cọ được sản xuất ở châu Á trong bối cảnh lo ngại về sự thiếu hụt nguồn cung dầu hướng dương được sản xuất chủ yếu ở Ukraine và Nga”, NHK Nhật Bản lưu ý.
Indonesia cũng sẽ xem xét lại mức lương tối thiểu và các quy tắc lao động khác sau khi các công đoàn tổ chức các cuộc biểu tình trên toàn quốc phản đối việc tăng giá xăng dầu gần đây và phản đối thu nhập đình trệ.
Tổng thống Joko Widodo đã tăng giá nhiên liệu đã được trợ cấp tại nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á lên 30% vào đầu tháng này để kiềm chế ngân sách trợ cấp năng lượng đang bị tăng lên làm dấy lên các cuộc phản đối của công nhân và sinh viên trên khắp đất nước.
Việc tăng giá nhiên liệu được thiết lập để lên theo kịp lạm phát vốn đã đạt mức cao nhất kể từ năm 2015 do giá lương thực tăng.
Với tốc độ tăng trưởng và lạm phát vào năm 2021 vẫn đang quay cuồng do đại dịch, lương tối thiểu chỉ tăng trung bình 1,09% vào năm 2022 trên toàn quốc 270 triệu dân trong khi việc tăng giá nhiên liệu sẽ có tác động lên giá các nhu yếu phẩm khác.
Châu Phi cận Maghreb
Khu vực có tầng lớp lao động công nghiệp phát triển nhanh nhất cũng bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi tình trạng thiếu lương thực và khí đốt. Các cuộc biểu tình quần chúng đã tiếp tục diễn ra trên khắp Sudan vì lạm phát và thiếu hụt, trong khi các cuộc biểu tình bắt đầu phát triển giữa các tài xế xe ôm ở Kenya về chi phí xăng và thức ăn.
Một công nhân nói với tờ Africa News : "Nếu không có nhiên liệu, tôi sẽ không trở về nhà vì các con tôi sẽ không có gì để ăn". Một công nhân khác cho biết: “Một số đang trả nợ, một số đang nuôi gia đình bằng công việc này. Chúng tôi đã ở đây ba ngày [chờ đổ xăng], và chúng tôi không thể mang bất cứ thứ gì về nhà”.
Tại Madagascar, chính phủ đã đóng băng giá đường, bột mì, gạo, khí đốt và xi măng vì sợ xã hội phản đối. Ngân hàng trung ương Zimbabwe đã tăng lãi suất từ 60% lên 80% trong một nỗ lực tuyệt vọng để ngăn chặn lạm phát. Một tổ chức tư vấn của công ty cảnh báo rằng Nam Phi đang đứng trước bờ vực bùng nổ xã hội mà nhà nước không chuẩn bị.
“Nam Phi có thể đã bước vào một giai đoạn bất ổn bạo lực liên tục”, báo cáo từ Viện Nghiên cứu An ninh viết. Báo cáo lưu ý rằng Đại hội dân tộc Phi “có ít nguồn lực hơn cho các chính sách bảo trợ” và cảnh báo rằng “số lượng các cuộc biểu tình được tổ chức hàng năm trong nước đã tăng gấp đôi lên hơn 1.000 kể từ khi [Tổng thống Cyril] Ramaphosa nhậm chức vào đầu năm 2018”.
Bắc Mỹ và Châu Âu
Các cuộc đình công và biểu tình tiếp tục phát triển trên khắp Bắc Mỹ và châu Âu do tỷ lệ lạm phát tăng lên. Đầu tháng 4, các cuộc biểu tình phản đối chi phí sinh hoạt tăng cao đã diễn ra trên khắp Vương quốc Anh, nơi số lượng các cuộc đình công đã tăng lên mức cao nhất trong 5 năm qua.
Ước tính có khoảng 70.000 người ở Praha đã biểu tình chống lại chính phủ Séc hôm thứ Bảy, kêu gọi liên minh cầm quyền làm nhiều hơn nữa để kiểm soát giá năng lượng tăng cao và lên tiếng phản đối Liên minh châu Âu và NATO.
Giá cả tăng cao có thể châm ngòi bất ổn xã hội ở châu Âu mùa đông tới
https://img.ntdvn.net/2022/09/ntdvn_gettyimages-1418257920.jpg
Những người biểu tình kêu gọi có được năng lượng với giá cả phải chăng chặn con đường bên ngoài trụ sở của Ofgem ở Canary Wharf vào ngày 26/08/2022 ở London, Anh. Ofgem đã công bố mức giá mới cho giới hạn giá năng lượng, tăng 80% từ 1971 GBP (bảng Anh) lên 3549 GBP mỗi năm từ ngày 01/10. (Ảnh: Rob Pinney / Getty Images)
Những người tổ chức cuộc biểu tình từ một số nhóm chính trị cực hữu và bên ngoài bao gồm Đảng Cộng sản, cho biết quốc gia trung tâm châu Âu này nên trung lập về mặt quân sự và đảm bảo các hợp đồng trực tiếp với các nhà cung cấp khí đốt, bao gồm cả Nga.
Cuộc biểu tình cho thấy cuộc khủng hoảng năng lượng của châu Âu đang thúc đẩy bất ổn chính trị như thế nào khi giá điện tăng cao gây ra lạm phát, đã ở mức chưa từng thấy trong ba thập kỷ.
Tuy nhiên, Prague không phải là nơi duy nhất chứng kiến cuộc nổi dậy của quần chúng chống lại chủ nghĩa can thiệp của phương Tây. Tại Đức, giá thực phẩm cơ bản đã tăng đáng kể so với năm ngoái, bao gồm trứng (16%), bơ (20%), rau (15-30%) và pho mát (5%). Các cuộc biểu tình bạo lực ở đây đã diễn ra tại một số thành phố, đáng chú ý nhất là ở Kassel, nơi 200 người biểu tình phải đối mặt với sự tàn bạo nặng nề của cảnh sát khi họ phản đối việc cung cấp vũ khí cho Kiev. Tám người biểu tình đã bị bắt sau các cuộc đụng độ bạo lực.
Tình huống tương tự đã xảy ra ở nhiều khu vực của châu Âu trong những tháng gần đây. Ví dụ, tại Madrid, hội nghị thượng đỉnh NATO vào tháng 6 đã được hưởng ứng bằng các cuộc biểu tình lớn của người dân Tây Ban Nha. Và, theo tình báo Đức, tình trạng phẫn nộ của dân chúng sẽ ngày càng trở nên tồi tệ hơn.
Tại Mỹ, chi phí sinh hoạt tăng cao đã tạo ra một làn sóng đình công và bỏ phiếu bãi công mới trong các giáo viên, công nhân dầu mỏ, công nhân xưởng đóng tàu, y tá, công nhân viên chức và công nhân khách sạn, phần lớn ở Bờ Tây của đất nước, nơi chi phí sinh hoạt tăng cao nhất.
Thủy Tiên
Nguồn tin tham khảo:
https://www.fao.org/worldfoodsituation/foodpricesindex/en/
https://www.reuters.com/world/europe/tens-thousands-protest-prague-against-czech-government-eu-nato-2022-09-03/
https://www.weeklyblitz.net/opinion/anti-nato-protests-in-europe-increase/
https://www.wsws.org/en/articles/2022/04/09/food-a09.html
https://edition.cnn.com/2022/07/22/economy/rising-gasoline-prices-security-latin-america-intl-latam/index.html
https://www.wsws.org/en/articles/2022/05/18/mena-m18.html
https://www.reuters.com/world/asia-pacific/indonesia-review-minimum-wage-rules-after-protests-over-fuel-price-hike-2022-09-13/
https://img.ntdvn.net/2022/09/ntdvn_gettyimages-1423430422.jpg
Các nhà giao dịch làm việc trên sàn của Sở giao dịch chứng khoán New York trong giao dịch buổi chiều ngày 13/09/2022 tại Thành phố New York.(Ảnh của Michael M. Santiago / Getty Images)
Cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine chắc chắn không phải là nguyên nhân duy nhất gây ra lạm phát khắp toàn cầu như hiện nay, nhưng nó thực sự là thêm dầu đổ vào chảo lửa lạm phát. Chảo lửa lạm phát thực ra đã bùng phát bởi chính sách lãi suất thấp hàng thập kỷ, nợ công kỷ lục, đòn bẩy tài chính kỷ lục và chiến tranh đang tạo ra xung đột, bạo lực, bất ổn và có thể thay đổi thế giới này vĩnh viễn…
Cuộc chiến tranh ủy nhiệm của Mỹ và NATO chống lại Nga ở Ukraine đã gây ra một làn sóng phản đối khắp châu Âu do khí đốt, chi phí sinh hoạt, lạm phát tăng cao. Làn sóng này cho thấy sự tức giận sâu sắc của tầng lớp lao động đối với những bất bình đẳng xã hội và sự tác động tàn khốc của đại dịch virus corona đang diễn ra.
Ngày này qua ngày khác, làn sóng phản đối này ngày càng lớn, tầng lớp lao động phản ứng với tác động xã hội của chiến tranh và các lệnh trừng phạt của Mỹ và EU vốn đã làm tê liệt chuỗi cung ứng và đóng cửa Biển Đen - là nơi xuất khẩu dầu ăn, ngũ cốc và phân bón của Nga, Ukraine và Belarus trong 5 tháng.
Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO) thông báo rằng Chỉ số giá lương thực toàn cầu đạt trung bình 138,0 điểm vào tháng 8 năm 2022, giảm 2,7 điểm (1,9%) so với tháng 7. Bất chấp đợt giảm gần đây nhất, chỉ số này vẫn cao hơn 10,1 điểm (7,9%) so với giá trị của nó một năm trước.
Chiến tranh Nga - Ukraine sẽ đẩy nhiều triệu người đến vực thẳm của nạn đói vì những nguyên nhân này, nguồn cung phân bón từ Nga bị gián đoạn, thiếu nhiên liệu để sản xuất lương thực, thiếu phân bón cho cây trồng, cảng Biển Đen ngừng hoạt động, các cường quốc xuất khẩu lương thực hạn chế xuất khẩu lương thực, lạm phát giá lương thực toàn cầu, các quốc gia phụ thuộc vào lương thực nhập khẩu đã tăng cường tích trữ lương thực, khủng hoảng lương thực làm nạn đói và bất ổn chính trị trầm trọng hơn
https://img.ntdvn.net/2022/03/ntdvn_chien-tranh-nan-doi.jpg
Chiến tranh Nga - Ukraine sẽ khiến khủng hoảng lương thực xảy ra ở Ukraine và lan ra toàn cầu; cấp độ đói nghèo đang tăng vọt ở tầng lớp nghèo khó và lao động. (Ảnh: NTDVN tổng hợp)
Chỉ số giá ngũ cốc của FAO đạt trung bình 145,2 điểm trong tháng 8, giảm 2,0 điểm (1,4%) so với tháng 7, nhưng vẫn cao hơn 14,8 điểm (11,4%) so với giá trị tháng 8/2021. Giá lúa mì toàn cầu cao hơn 10,6% so với giá trị của chúng vào tháng 8 năm ngoái. Giá ngũ cốc thô quốc tế tăng nhẹ (+0,2%) trong tháng 8 và cao hơn trung bình 12,4% so với giá trị của chúng một năm trước. Giá ngô thế giới tăng nhẹ, tăng 1,5%, phần lớn bị ảnh hưởng bởi triển vọng sản xuất thấp hơn ở Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ do điều kiện thời tiết khô nóng. Rất may, việc nối lại xuất khẩu từ Ukraine đã ngăn giá tăng thêm.
Phó Giám đốc FAO Josef Schmidhuber nói với các phóng viên rằng tình trạng thiếu lương thực có nguy cơ châm ngòi cho các cuộc biểu tình quy mô toàn cầu. “Điều này thực sự đáng chú ý”, ông Schmidhuber nói. "Có một sự gián đoạn lớn về nguồn cung".
Châm ngòi khủng hoảng
Thủ đô các quốc gia phương Tây đang ngày càng lo ngại rằng động lực chiến tranh đang gây ra sự bất bình trong xã hội, có nguy cơ làm trật bánh các kế hoạch khuất phục Nga, thậm chí có nguy cơ châm ngòi cho Chiến tranh thế giới thứ ba.
Một bài báo ngày 6/4 trên Politico có tiêu đề: "Hoa Kỳ đấu tranh để ngăn chặn cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu ngày càng sâu sắc" đã trích dẫn lời một nhân viên cấp cao của Thượng viện Hoa Kỳ cho biết : "Chúng tôi thấy cơn bão đang đến và chúng tôi cảm thấy chưa có chuẩn bị để đối phó với nó". Phóng sự của Politico lưu ý rằng "các cơ quan ngoại giao của Hoa Kỳ có liên hệ chặt chẽ với các quốc gia nơi người dân có nguy cơ mất an ninh lương thực gia tăng" ngoài việc lo lắng về phong trào phản đối ngày càng tăng.
Tuy nhiên, những nỗ lực của Washington nhằm ngăn chặn phong trào này đã không hiệu quả. Điều này là do nhiều đảng viên Đảng Cộng hòa phản đối bất kỳ khoản tài trợ viện trợ nào và vì không có đồng minh lớn nào của Mỹ sẵn sàng đóng góp từ nguồn dự trữ lương thực của chính mình do lo ngại rằng giá cả tăng cao đang gây ra các cuộc đình công và biểu tình trong các nước Tây phương.
Một lá thư ngày 5/4 do một nhóm thượng nghị sĩ lưỡng đảng gửi cho ông Joe Biden đã cảnh báo về những tác động chính trị của "một cuộc khủng hoảng an ninh lương thực toàn cầu nghiêm trọng có nguy cơ đẩy hàng triệu người vào cảnh đói kém và gây mất ổn định các khu vực có tầm quan trọng chiến lược đối với Hoa Kỳ".
Ngày 6/4, Tiểu ban Nông nghiệp của Hạ viện Hoa Kỳ đã tổ chức một cuộc điều trần về cuộc khủng hoảng lương thực đang nổi lên. Bà Sarah Charles, một quan chức hàng đầu của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) do CIA liên kết, đã làm chứng về điều này.
Bà nói: “Những tác động của cuộc khủng hoảng hiện nay đối với nghèo đói, và suy dinh dưỡng có thể còn đáng kể hơn những tác động đã thấy trong cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu 2007-2008 và tình hình bất ổn dân sự sau đó, bởi vì cuộc khủng hoảng nói trên cho phép một thời kỳ tăng trưởng kinh tế toàn cầu mạnh mẽ trong khi những năm kể từ khi đại dịch COVID-19 bắt đầu là đặc trưng bởi sự suy thoái kinh tế toàn cầu ngày càng tồi tệ hơn”.
Xuất hiện tại phiên điều trần tương tự, Nhà kinh tế trưởng Chương trình Lương thực Thế giới của Liên hợp quốc Arif Husain nói: “Giá tăng mạnh trên trường quốc tế đối với các mặt hàng chủ lực cơ bản - đặc biệt là lúa mì và ngô - đã dẫn đến môi trường giá lương thực giống như các cuộc khủng hoảng năm 2008 hoặc 2011”.
Ông Husain cảnh báo hồi tháng 4 rằng nếu chiến tranh kéo dài thêm hai tháng nữa, “việc thu hoạch ngũ cốc và lúa mì của Ukraine cũng như lệnh cấm xuất khẩu phân bón của Nga sẽ hạn chế hơn nữa sản xuất lương thực và khiến hàng trăm triệu người rơi vào cảnh chết đói”.
Lệnh cấm và giới hạn giá dầu Nga có thể đẩy kinh tế thế giới lún sâu hơn vào khủng hoảng Ukraine
https://img.ntdvn.net/2022/09/ntdvn_gettyimages-1242186203.jpeg
Một con cò bay trên cánh đồng lúa mì khi một máy gặt liên hợp của công ty nông nghiệp TVK Seed thu hoạch lúa mì ở địa điểm cách không xa Myronivka, Ukraine, vào ngày 29/07/2022. (Ảnh: Alexey Furman / Getty Images)
Các mối quan tâm cũng không chỉ giới hạn ở Washington. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã đưa ra những cảnh báo tương tự về tình trạng thiếu lương thực toàn cầu ngày càng gia tăng.
Một báo cáo từ Viện Friedrich Ebert có liên hệ với chính phủ Đức đặt vấn đề thẳng thắn hơn, gọi các cuộc biểu tình đang nổi lên là “một giai đoạn mới của sự mất ổn định lớn, điều đó cuối cùng sẽ ảnh hưởng đến các chính phủ cũng như những người dân yếu hơn về mặt xã hội". Báo cáo tiếp tục: "Như đã nói trong những ngày của Cách mạng Pháp, nếu dân số không có bánh mì, những người nắm quyền sẽ bị đe dọa bằng thảm họa".
Còn 'Nữ hoàng' duy nhất của Trung Quốc, Võ Tắc Thiên có câu nói nổi tiếng "dân mà no bụng thì họ không quan tâm ai đang ngồi trên ngai vàng".
Giờ đây, với chiến tranh uỷ nhiệm của NATO, giá năng lượng tăng đang làm hao mòn túi tiền, tài sản và làm cuộc sống của người dân xuống cấp. Lúc này, mối quan tâm với 'chính sách của những kẻ đang ngự trên ngai vàng' trở thành ưu tiên hàng đầu. Biểu tình quy mô lớn nhỏ đã trở thành phong trào lan rộng khắp lục địa già.
Mỹ La-tinh
Các quốc gia Nam Mỹ đang chuẩn bị cho một mùa thu bất mãn, khi giá nhiên liệu toàn cầu tăng vọt đe dọa sẽ kích động thêm nhiều cuộc biểu tình trong những tháng tới.
Giá nhiên liệu tăng đã gây ra các cuộc biểu tình ở Argentina, Ecuador và Panama. Các nước láng giềng của họ có thể đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi giá máy bơm tăng cao, bởi vì khu vực này thiếu các phương tiện giao thông thay thế như đường sắt và đường thủy thường phổ biến hơn ở châu Âu và Bắc Mỹ - và khu vực này tiêu thụ ít nhiên liệu hơn.
Làm trầm trọng thêm vấn đề này là một số lĩnh vực trong khu vực đang đòi hỏi lượng nhiên liệu lớn hơn bao giờ hết nhưng nghịch lý là để bù đắp cho những tác động của biến đổi khí hậu.
“Giá nhiên liệu là một mỏ neo cho toàn bộ nền kinh tế: nếu nhiên liệu tăng, nó có tác động trực tiếp đến tất cả các loại giá cả”, ông Sergio Guzman, Giám đốc Phân tích rủi ro của Colombia, một công ty tư vấn kinh doanh tại Bogota, cho biết.
https://img.ntdvn.net/2022/07/ntdvn_argentina-protest-2022.jpg
Các thành viên của các tổ chức xã hội và công đoàn biểu tình tại Buenos Aires, 20/07/2022, nhằm yêu cầu một thu nhập cơ bản phổ quát. Quốc gia Nam Mỹ nghèo khó Argentina đang vật lộn trả khoản nợ 44 tỷ USD với Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) trong bối cảnh lạm phát tràn lan và bất ổn xã hội. (Luis Robayo / AFP, qua Getty Images)
Theo ông Raul Villacres của Pulso Bananero, một công ty tư vấn thương mại chuối ở Guayaquil, sản lượng chuối của Ecuador giảm 7% so với năm ngoái, một phần do chi phí dầu diesel và xăng tăng.
Tình trạng tương tự đang ảnh hưởng đến ngành đánh bắt cá ở Colombia, nơi người dân được hưởng một số giá nhiên liệu rẻ nhất trên thế giới. Tuy nhiên, khi Bộ Năng lượng và Khai thác công bố mức giá quy định mới vào đầu tháng 7, nó đã gây ra một làn sóng chấn động trên toàn quốc.
Trong khi giá cá không tăng nhiều như các ngành thực phẩm khác ở Colombia, như thịt bò và các sản phẩm gia cầm, ông Nicole Muñoz của Albacora, một hoạt động đánh bắt cá bền vững, tin rằng giá sẽ bắt đầu tăng do cảm nhận được nhiên liệu đắt hơn đang tác động.
Vào tháng 4, Ngân hàng Thế giới đã đánh giá lại dự đoán tăng trưởng của Mỹ Latinh và Caribe xuống 2,3% trong năm nay, giảm 0,4 điểm % do tác động của cuộc chiến ở Ukraine và sự gia tăng toàn cầu của giá thế giới. Đồng thời, Ngân hàng ước tính các nước Mỹ Latinh đã mất tương đương 1,7% GDP do thảm họa liên quan đến khí hậu trong hai mươi năm qua, và ước đoán nền nông nghiệp của Mỹ Latinh đang vào làn đạn khi hành tinh này ngày càng ấm lên.
Khi cuộc sống hàng ngày trở nên đắt đỏ hơn, liệu sự giận dữ phổ biến ở Panama, Ecuador và Argentina có thể lan sang Colombia và các nước khác trong khu vực?
Ông Guzman thuộc cơ quan Phân tích Rủi ro Colombia nói: “Đây thực sự không phải là câu hỏi, mà là khi nào”.
Ông lập luận rằng các chính phủ trong khu vực sẽ không thể có đủ lực để giảm thiểu chi phí sinh hoạt đang tăng cao và ổn định dân số của họ. "Khi túi tiền thắt chặt, người dân sẽ mất kiên nhẫn, không phải vì bất cứ điều gì mà chính phủ làm, mà bởi vì các quốc gia này không có khả năng tăng chi tiêu xã hội".
Chẳng hạn như Tổng thống Ecuador Guillermo Lasso đã bị các cuộc biểu tình ép phải giới hạn giá xăng ở mức 2,40 USD / gallon - một quyết định sẽ khiến nước này mất thêm 3 tỷ USD vào cuối năm nay, theo Bộ trưởng Tài chính Simon Cueva. Tại Argentina, bộ trưởng tài chính của đất nước này bị buộc phải từ chức vì lạm phát quá cao.
Ngân hàng Trung ương Mexico thông báo rằng nước này đạt tỷ lệ lạm phát cao nhất trong 21 năm. “Chi phí xã hội cao do giá lương thực tăng cao” đang được cảnh báo trong nước.
Một làn sóng đình công cũng bắt đầu phát triển ở Brazil và hiện đang lan sang các ngành công nghiệp nặng, bao gồm cả sản xuất thép.
Trung Đông và Bắc Phi
Trung Đông và Bắc Phi là nơi xảy ra một số cuộc khủng hoảng nhân đạo và người tị nạn lớn nhất trên thế giới. Nước này nhập khẩu 50% lúa mì của mình từ Nga và Ukraine, với các quốc gia như Ai Cập, Lebanon, Syria, Yemen, Jordan và Palestine, vốn đã bị ảnh hưởng bởi lạm phát hoặc khủng hoảng nhân đạo, là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Một số quốc gia đã phải đối mặt với tình trạng đói kém và suy dinh dưỡng nghiêm trọng trước chiến tranh.
Theo Ngân hàng Thế giới, 20% người dân trong khu vực bị mất an ninh lương thực vào năm 2020. Hiện giá lương thực và nhiên liệu, ở mức cao nhất trong nhiều thập kỷ, dự kiến sẽ tiếp tục tăng, khiến ngay cả những người đang đi làm cũng không thể mua được những thực phẩm có sẵn này.
Bà Corinne Fleischer, Giám đốc khu vực Trung Đông và Bắc Phi của Chương trình Lương thực Thế giới, cho biết “Cuộc khủng hoảng này đang tạo ra làn sóng chấn động trên thị trường thực phẩm chạm đến mọi nhà ở khu vực này. Không ai được tha”.
Tại Iran, các cuộc biểu tình bắt đầu từ ngày 5/5 tại tỉnh Khuzestan giàu dầu mỏ đã lan rộng khắp đất nước sau khi chính phủ cắt giảm trợ cấp nhập khẩu lương thực, dẫn đến việc tăng giá tới 300% đối với một số mặt hàng chủ lực làm từ bột mì. Nó cũng làm tăng giá các mặt hàng cơ bản như dầu ăn và các sản phẩm từ sữa.
Với lạm phát đang ở mức từ 40 đến 50% và gần một nửa dân số 85 triệu của Iran dưới mức nghèo khổ, những người biểu tình giận dữ đã đốt phá các cửa hàng. Các cuộc biểu tình đã kêu gọi các nhà lãnh đạo hàng đầu của đất nước từ chức. Những người biểu tình đã đưa ra yêu cầu về tự do chính trị lớn hơn và chấm dứt Cộng hòa Hồi giáo.
Ở Thổ Nhĩ Kỳ, năm 2022 bắt đầu với một làn sóng bãi công tự phát. Đầu tháng 5, các bác sĩ đã đình công trên toàn quốc yêu cầu mức lương và phúc lợi tốt hơn. Cuộc đình công này diễn ra sau những ngày đình công lặp đi lặp lại trong sáu tháng qua.
Ở Bắc Phi, các giáo viên theo hợp đồng có thời hạn ở Ma-rốc lại đình công vào đầu tháng 5 do họ không có việc làm trong một cuộc đấu tranh gay gắt kéo dài suốt 4 năm qua sau khi Bộ giáo dục Ma-rốc chấm dứt hợp đồng lâu dài đối với giáo viên trường công. Trong khi Thủ tướng Aziz Akhannouch đã hứa trước cuộc bầu cử vào tháng 9 năm ngoái sẽ giải quyết tranh chấp kéo dài, ông đã không làm gì để giải quyết những bất bình của họ.
Tại Tunisia, hàng nghìn người đã xuống đường vào Chủ nhật để phản đối Tổng thống Kais Saied, người đã đình chỉ quốc hội và chính phủ vào mùa hè năm ngoái và nắm quyền hành pháp. Với việc đất nước đang đối mặt với tình trạng phá sản và không có dự trữ ngoại tệ để trả cho các nhà cung cấp lương thực, dẫn đến tình trạng thiếu hụt, ông Saied đang đàm phán với Quỹ Tiền tệ Quốc tế để yêu cầu thắt lưng buộc bụng và gây sức ép hơn nữa đối với bất kỳ gói cứu trợ nào.
Tại Lebanon, nơi nổ kho dự trữ ngũ cốc Beirut có nghĩa là quốc gia này chỉ có thể tích trữ lương thực dự trữ trong một tháng, giá của giỏ lương thực cơ bản đã tăng 351% trong năm ngoái. Ngày 8/4/2022, quốc gia này tuyên bố phá sản và đã đồng ý với một chế độ thắt lưng buộc bụng tàn nhẫn của IMF, bao gồm tư nhân hóa hàng loạt và cắt giảm các chương trình xã hội.
Tại Ai Cập, dự trữ lương thực của nước này đang bắt đầu cạn kiệt và nước này đã chuyển sang dòng tiền ngắn hạn từ EU và các quốc gia vùng Vịnh để ngăn chặn viễn cảnh sắp xảy ra các cuộc đình công và biểu tình.
Không chỉ các quốc gia nghèo nhất trong khu vực đang phải đối mặt với các cuộc đình công và biểu tình. Chi phí sinh hoạt tăng cao đã gây ra tình trạng bất ổn ngày càng tăng ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) giàu dầu mỏ, sân chơi của một số người giàu nhất thế giới.
Cuộc đình công của các nhân viên giao đồ ăn nhanh ở đây là lao động nhập cư từ Nam Á và Philippines diễn ra sau khi giá nhiên liệu tăng trên toàn cầu khiến chi phí nhiên liệu và các yếu tố cơ bản khác tăng vọt, mức lương mang về nhà của những người lái xe phải tự mua xăng bị giảm khiến họ gặp khó khăn trong việc gửi tiền về nhà cho gia đình khi phải phụ thuộc vào kiều hối, và bản thân họ phải đối mặt với lạm phát tràn lan.
Châu Á
Sự suy sụp về mặt chính trị tiến bộ nhất đã diễn ra ở Sri Lanka, nơi tình trạng thiếu hụt đang diễn ra trầm trọng và các cuộc biểu tình chống lại chính phủ của Tổng thống Gotabhaya Rajapakse đã nhiều hơn và ngày càng phát triển.
Đơn từ chức của nội các tổng thống đã không thể ngăn chặn được các cuộc biểu tình khi giới lãnh đạo phải vật lộn trong việc đàm phán để có gói cứu trợ của IMF, mặc dù quốc gia này thiếu bộ trưởng tài chính. Các cuộc đình công đã lan rộng trong các y tá và bác sĩ, giáo viên, nhân viên điện lực và học sinh.
Đảng Bình đẳng Xã hội Chủ nghĩa (Sri Lanka) đã đưa ra một tuyên bố với tiêu đề : “Đả đảo chính phủ Rajapakse của Sri Lanka ! Bãi bỏ chức vụ chủ tịch hành pháp! Không để thắt lưng buộc bụng và chết đói! Thành lập các ủy ban hành động để đấu tranh cho một chương trình hành động xã hội chủ nghĩa để bảo đảm lương thực, nhiên liệu và thuốc men cho tất cả mọi người!”
Bình luận: “Toàn cầu hóa đảo ngược” đang đến gần. Đây là điều mà chúng ta nên mong đợi
https://img.ntdvn.net/2022/08/ntdvn_gettyimages-1240567340-768x511-1.jpg
Những người ủng hộ chính phủ và cảnh sát đối đầu nhau bên ngoài văn phòng Tổng thống ở Colombo vào ngày 09/05/2022. Bạo lực bùng phát khắp Sri Lanka vào khuya ngày 09/05/2022, với 5 người chết và 180 người bị thương khi thủ tướng Mahinda Rajapaksa từ chức sau nhiều tuần của các cuộc biểu tình. (Hình ảnh: ISHARA S. KODIKARA / AFP qua Getty Images)
Ngày càng có nhiều cảnh báo về sự bất bình trong xã hội ở Indonesia, quốc gia lớn thứ tư thế giới, với dân số 274 triệu người. Theo NHK Nhật Bản, sự tăng giá lớn của dầu ăn trùng với tháng lễ Ramadan đã làm dấy lên bóng ma về các cuộc biểu tình ở quốc gia phần lớn là người Hồi giáo.
“Giá dầu ăn tăng vọt đã ảnh hưởng đến Indonesia, nơi bắt đầu tháng ăn chay của người Hồi giáo. Đằng sau việc tăng giá là nhu cầu toàn cầu ngày càng tăng đối với dầu cọ được sản xuất ở châu Á trong bối cảnh lo ngại về sự thiếu hụt nguồn cung dầu hướng dương được sản xuất chủ yếu ở Ukraine và Nga”, NHK Nhật Bản lưu ý.
Indonesia cũng sẽ xem xét lại mức lương tối thiểu và các quy tắc lao động khác sau khi các công đoàn tổ chức các cuộc biểu tình trên toàn quốc phản đối việc tăng giá xăng dầu gần đây và phản đối thu nhập đình trệ.
Tổng thống Joko Widodo đã tăng giá nhiên liệu đã được trợ cấp tại nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á lên 30% vào đầu tháng này để kiềm chế ngân sách trợ cấp năng lượng đang bị tăng lên làm dấy lên các cuộc phản đối của công nhân và sinh viên trên khắp đất nước.
Việc tăng giá nhiên liệu được thiết lập để lên theo kịp lạm phát vốn đã đạt mức cao nhất kể từ năm 2015 do giá lương thực tăng.
Với tốc độ tăng trưởng và lạm phát vào năm 2021 vẫn đang quay cuồng do đại dịch, lương tối thiểu chỉ tăng trung bình 1,09% vào năm 2022 trên toàn quốc 270 triệu dân trong khi việc tăng giá nhiên liệu sẽ có tác động lên giá các nhu yếu phẩm khác.
Châu Phi cận Maghreb
Khu vực có tầng lớp lao động công nghiệp phát triển nhanh nhất cũng bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi tình trạng thiếu lương thực và khí đốt. Các cuộc biểu tình quần chúng đã tiếp tục diễn ra trên khắp Sudan vì lạm phát và thiếu hụt, trong khi các cuộc biểu tình bắt đầu phát triển giữa các tài xế xe ôm ở Kenya về chi phí xăng và thức ăn.
Một công nhân nói với tờ Africa News : "Nếu không có nhiên liệu, tôi sẽ không trở về nhà vì các con tôi sẽ không có gì để ăn". Một công nhân khác cho biết: “Một số đang trả nợ, một số đang nuôi gia đình bằng công việc này. Chúng tôi đã ở đây ba ngày [chờ đổ xăng], và chúng tôi không thể mang bất cứ thứ gì về nhà”.
Tại Madagascar, chính phủ đã đóng băng giá đường, bột mì, gạo, khí đốt và xi măng vì sợ xã hội phản đối. Ngân hàng trung ương Zimbabwe đã tăng lãi suất từ 60% lên 80% trong một nỗ lực tuyệt vọng để ngăn chặn lạm phát. Một tổ chức tư vấn của công ty cảnh báo rằng Nam Phi đang đứng trước bờ vực bùng nổ xã hội mà nhà nước không chuẩn bị.
“Nam Phi có thể đã bước vào một giai đoạn bất ổn bạo lực liên tục”, báo cáo từ Viện Nghiên cứu An ninh viết. Báo cáo lưu ý rằng Đại hội dân tộc Phi “có ít nguồn lực hơn cho các chính sách bảo trợ” và cảnh báo rằng “số lượng các cuộc biểu tình được tổ chức hàng năm trong nước đã tăng gấp đôi lên hơn 1.000 kể từ khi [Tổng thống Cyril] Ramaphosa nhậm chức vào đầu năm 2018”.
Bắc Mỹ và Châu Âu
Các cuộc đình công và biểu tình tiếp tục phát triển trên khắp Bắc Mỹ và châu Âu do tỷ lệ lạm phát tăng lên. Đầu tháng 4, các cuộc biểu tình phản đối chi phí sinh hoạt tăng cao đã diễn ra trên khắp Vương quốc Anh, nơi số lượng các cuộc đình công đã tăng lên mức cao nhất trong 5 năm qua.
Ước tính có khoảng 70.000 người ở Praha đã biểu tình chống lại chính phủ Séc hôm thứ Bảy, kêu gọi liên minh cầm quyền làm nhiều hơn nữa để kiểm soát giá năng lượng tăng cao và lên tiếng phản đối Liên minh châu Âu và NATO.
Giá cả tăng cao có thể châm ngòi bất ổn xã hội ở châu Âu mùa đông tới
https://img.ntdvn.net/2022/09/ntdvn_gettyimages-1418257920.jpg
Những người biểu tình kêu gọi có được năng lượng với giá cả phải chăng chặn con đường bên ngoài trụ sở của Ofgem ở Canary Wharf vào ngày 26/08/2022 ở London, Anh. Ofgem đã công bố mức giá mới cho giới hạn giá năng lượng, tăng 80% từ 1971 GBP (bảng Anh) lên 3549 GBP mỗi năm từ ngày 01/10. (Ảnh: Rob Pinney / Getty Images)
Những người tổ chức cuộc biểu tình từ một số nhóm chính trị cực hữu và bên ngoài bao gồm Đảng Cộng sản, cho biết quốc gia trung tâm châu Âu này nên trung lập về mặt quân sự và đảm bảo các hợp đồng trực tiếp với các nhà cung cấp khí đốt, bao gồm cả Nga.
Cuộc biểu tình cho thấy cuộc khủng hoảng năng lượng của châu Âu đang thúc đẩy bất ổn chính trị như thế nào khi giá điện tăng cao gây ra lạm phát, đã ở mức chưa từng thấy trong ba thập kỷ.
Tuy nhiên, Prague không phải là nơi duy nhất chứng kiến cuộc nổi dậy của quần chúng chống lại chủ nghĩa can thiệp của phương Tây. Tại Đức, giá thực phẩm cơ bản đã tăng đáng kể so với năm ngoái, bao gồm trứng (16%), bơ (20%), rau (15-30%) và pho mát (5%). Các cuộc biểu tình bạo lực ở đây đã diễn ra tại một số thành phố, đáng chú ý nhất là ở Kassel, nơi 200 người biểu tình phải đối mặt với sự tàn bạo nặng nề của cảnh sát khi họ phản đối việc cung cấp vũ khí cho Kiev. Tám người biểu tình đã bị bắt sau các cuộc đụng độ bạo lực.
Tình huống tương tự đã xảy ra ở nhiều khu vực của châu Âu trong những tháng gần đây. Ví dụ, tại Madrid, hội nghị thượng đỉnh NATO vào tháng 6 đã được hưởng ứng bằng các cuộc biểu tình lớn của người dân Tây Ban Nha. Và, theo tình báo Đức, tình trạng phẫn nộ của dân chúng sẽ ngày càng trở nên tồi tệ hơn.
Tại Mỹ, chi phí sinh hoạt tăng cao đã tạo ra một làn sóng đình công và bỏ phiếu bãi công mới trong các giáo viên, công nhân dầu mỏ, công nhân xưởng đóng tàu, y tá, công nhân viên chức và công nhân khách sạn, phần lớn ở Bờ Tây của đất nước, nơi chi phí sinh hoạt tăng cao nhất.
Thủy Tiên
Nguồn tin tham khảo:
https://www.fao.org/worldfoodsituation/foodpricesindex/en/
https://www.reuters.com/world/europe/tens-thousands-protest-prague-against-czech-government-eu-nato-2022-09-03/
https://www.weeklyblitz.net/opinion/anti-nato-protests-in-europe-increase/
https://www.wsws.org/en/articles/2022/04/09/food-a09.html
https://edition.cnn.com/2022/07/22/economy/rising-gasoline-prices-security-latin-america-intl-latam/index.html
https://www.wsws.org/en/articles/2022/05/18/mena-m18.html
https://www.reuters.com/world/asia-pacific/indonesia-review-minimum-wage-rules-after-protests-over-fuel-price-hike-2022-09-13/