duyanh
01-26-2022, 01:50 PM
Quân đội Ukraina sẽ chống đỡ thế nào nếu bị Nga tấn công ?
https://s.rfi.fr/media/display/a66b9fec-7dd2-11ec-831a-005056bf30b7/w:1280/p:16x9/AP22024678916892.webp
Đoàn xe tăng Nga di chuyển trên một xa lộ tại Crimée ngày, 18/01/2022. AP
Leo thang quân sự ở biên giới Ukraina-Nga những ngày qua tăng thêm một nấc. Các nước phương Tây ráo riết chuẩn bị khả năng chiến sự nổ ra bất kỳ lúc nào. Ukraina chưa quên hồi 2014, quân đội Nga đã nhanh chóng khống chế các đơn vị của Ukraina để kiểm soát toàn bộ bán đảo Crimée. Từ đó đến nay, Kiev đã cố gắng cải thiện khả năng quốc phòng nhờ vào trợ giúp của phương Tây.
Thực lực quân sự của Ukraina hiện nay thế nào ? Quân đội Ukraina liệu có đủ khả năng cầm cự trước một đội quân hùng hậu của Nga một khi chiến tranh nổ ra ?
Cảnh báo của Washington « Nga có thể tấn công Ukraina bất kỳ lúc nào » dường như ngày càng gần với thực tế. Luân Đôn đã có hành động cụ thể bằng việc cung cấp thiết bị quân sự, chủ yếu là vũ khí chống tăng, cho Kiev.
Chính quyền Ukraina đang căng thẳng không biết chuẩn bị ra sao trước không khí chiến tranh đang lan gần đến bên kia biên giới quốc gia. Kiev đã phải gõ cửa nước Đức tìm kiếm sự trợ giúp quân sự của Berlin, nhưng đến giờ chưa có kết quả .
Sự thức tỉnh trong đau đớn từ 2014
Không có gì nghi ngờ việc huy động quân sự ở bên kia biên giới đang tăng tốc từng ngày. Phía Ukraina muốn sẵn sàng trong trường hợp Nga tấn công. Cho dù Matxcơva vẫn phủ nhận không hề có ý định đánh chiếm Ukraina, đồng thời biện minh cho việc huy động binh lính đến biên giới là vì lo ngại NATO tăng cường sức mạnh bên sườn nước Nga.
Nhưng quân đội Ukraina liệu có thực sự đủ khả năng chống lại một đội quân của Nga mà theo ước tính của Mỹ, bao gồm khoảng 100 nghìn quân và chiến xa ở biên giới, được trang bị tên lửa tầm ngắn và được không quân yểm trợ ?
Năm 2014, trong vụ sáp nhập Crimée, người Nga đã không hề gặp trở ngại nào với binh lính Ukraina. Vào thời đó, « quân đội Ukraina ở trong tình trạng khá thảm hại » Julia Friedrich, chuyên gia các vấn đề an ninh giữa Nga và Ukraina, tại Viện Global Poublic Polcy, đóng trụ sở tại Berlin, nhắc lại. Còn theo Nicolo Fosola chuyên gia các vấn đề an ninh trong không gian hậu Xô Viết, đại học Birmingham, sự kiện 2014-2015 đã khiến Kiev phải tỉnh ngộ trước thực tế phũ phàng.
Thời gian đầu, sự cố gắng đã có kết quả. Quân đội Ukraina đã được tăng từ 6000 lên gần 150 nghìn binh sĩ, theo một báo cáo tổng hợp của cơ quan nghiên cứu của Quốc Hội Mỹ thực hiện tháng 6/2021. « Quân đội Ukraina giờ đã có xe tăng, bộ binh cơ động, pháo binh, tên lửa và các đơn vị phòng không », bản báo cáo ghi nhận.
Kiev đã thông qua một ngân khoản lớn để hiện đại hóa quân đội. Tỷ lệ ngân sách dành cho an ninh đã từ 1,5% GDP trong năm 2014 tăng lên thành 4,1% trong năm 2020, theo các dữ liệu chính thức của Ngân hàng Thế giới. Nếu so sánh tỷ lệ này với các quốc gia khác, chi tiêu quân sự của Ukraina còn vượt phần lớn các nước NATO và tương đương với tỷ lệ chi phí quốc phòng của Nga
Hơn nữa, Ukraina không còn đơn độc đối mặt với nước Nga. Từ 2014, NATO, với tư cách là một tổ chức và một số nước thành viên « đã trợ giúp đáng kể, tương đương khoảng 14 tỷ đô la cho Ukraina », theo ông Nicolo Fasola. Hoa kỳ là nước chủ chốt cung cấp trang thiết bị quân sự cho Ukraina, như thiết bị liên lạc, các loại xe vận tải quân sự và hơn 200 tên lửa chống tăng Javelin. Anh Quốc, Ba Lan hay cả Litva cũng chuyển cho Ukraina các loại vũ khí phòng thủ.
Thậm chí Thổ Nhĩ Kỳ cũng tham dự hỗ trợ Ukraina bằng cách bán các drone loại Bayraktar TB2. « Nếu như việc giao tên lửa Mỹ Javelin cho Kiev đã gây không ít ồn ào thì việc Thổ Nhĩ Kỳ bán drone cũng gây lo ngại không kém cho Matxcơva », nhật báo Washington Post nhận xét.
« Thực sự các thiết bị quân sự nói trên đã chứng tỏ hiệu quả quyết định trong cuộc xung đột Thượng Karabagh, nhưng khó biết được chúng có thể có tác động thế nào trong cuộc xung đột có thể xảy ra với Nga, trong một hình thái hoàn toàn khác », chuyên gian Julia Fiedrich nhận định.
Quân đội Ukraina thay đổi về chất?
Nhưng việc hiện đại hóa quân đội Ukraina không chỉ ở số lượng. « Đã có những tiến bộ lớn trong vấn đề huấn luyện và chuẩn bị chiến đấu », Gustave Gressel, chuyên gia về các vấn đề quân sự Nga tại Hội đồng châu Âu về quan hệ quốc tế, khẳng định. Theo ông, một trong những điểm yếu chính trong hệ thống phòng thủ Ukraina là các học thuyết quân sự đều từng do người Nga soạn ra từ thời Liên Xô. « Matxcơva biết rõ được điều gì sẽ đến và có thể chuẩn bị trước », chuyên gia này nhấn mạnh.
Chính vì thế việc huấn luyện của những chuyên gia quân sự phương Tây tại các cơ sở huấn luyện của NATO, lập nên gần Lviv, gần biên giới Ba Lan có tầm quan trọng đặc biệt. « Việc huấn luyện nhằm xóa đi trong các sĩ quan và binh sĩ Ukraina những phản xạ cũ mà Matxcơva có thể dễ dàng tính trước được », theo Gustav Gressel.
Một thế mạnh khác của quân đội Ukraina là ở các binh sĩ. Phần lớn quân số hiện nay nhập ngũ sau sự kiện 2014. « Đó là những người tình nguyện bảo vệ tổ quốc, điều này có nghĩa là các binh sĩ này có động cơ và tinh thần cao », ông Glen Grant, một nhà phân tích tại Baltic Security Foundation, từng làm việc tại Ukraina về cải cách quân đội nước này. Được trang bị tên lửa Javelin, drone cộng thêm tinh thần binh sĩ, lục quân Ukraina đã trở thành một đối thủ đáng sợ, chuyên gia này nhận xét thêm.
Hơn thế nữa các binh sĩ Ukraina đều đã tích lũy được kinh nghiệm từ cuộc xung đột trong vùng Donbass, nơi mà từ hơn 7 năm qua, Ukraina đã phải chiến đấu với lực lượng ly khai do Nga hậu thuẫn. Tình hình trong vùng Donbass, tuy nhiên, cũng như con dao 2 lưỡi đối với Ukraina. « Đây là một cuộc xung đột cường độ thấp, gần với chiến tranh du kích. Điều này đã dẫn đến việc phương Tây và Kiev tập trung vào học thuyết quân sự và các trang thiết bị thích ứng với kiều xung đột như vậy. Nhưng nếu Nga tấn công, thì sự việc sẽ rất khác », chuyên gia Nicolo Fasola nhận định.
Chẳng hạn, việc người Mỹ cung cấp cho quân đội Ukraina súng trường bắn tỉa để chống lại Nga, Donbass trở thành đất luyện tập cho các tay súng bắn tỉa của họ. Nhưng loại vũ khí này không có tác dụng gì để chặn xe tăng Nga tràn qua biên giới.
Đặc tính xung đột trong vùng Donabass, chủ yếu là đấu súng, đã khiến cho Kiev không phải sử dụng đến không quân. Ukraina hiện đại hóa rất ít lực lượng này. Đa phần các máy bay ném bom hay chiến đấu cơ của Ukraina đều đã qua 30 năm, phi công thì ít được luyện tập và lương thấp. Chính vì thế nếu Nga quyết định tấn công bằng máy bay, thì Ukraina phải được hỗ trợ khẩn cấp.
« Dù sao, sẽ rất khó khăn cho Ukraina và các đồng minh cân bằng được tương quan lực lượng nếu Nga quyết định tấn công », chuyên gia Julia Friedrich nhận định. Việc Anh cung cấp thiết bị quân sự cho Ukraina cũng không phải là vô ích. Theo Dimitru Minzarari, chuyên gia về xung đột ở Đông Âu thuộc Viện nghiên cứu quốc tế Đức, sự trợ giúp của Anh cũng mang giá trị chiến lược. Điều đó cho thấy có nhiều khả năng nước hỗ trợ quân sự có thể quyết định can dự sâu hơn nếu xung đột vũ trang nổ ra.
Ngoài ra, nhờ có các thiết bị quân sự đó mà quân đội Ukraina gây thiệt hại hơn cho lực lượng xâm lược của Nga, có tác dụng ngăn chặn đường tiến quân. Mọi cuộc tấn công của Nga sẽ tiến hành với việc triển khai xe bọc thép, nếu Ukraina có trong tay vũ khí hiện đại để chống lại, thì có thể Matxcơva sẽ phải cân nhắc giữa lợi và hại của cuộc tấn công, theo phân tích của Dumitru Minzarari.
Vì thế, chuyên gia Glen Grant thuộc Baltic security Foundation, cho rằng cần phải khẩn cấp cung cấp cho quân đội Ukraina tất cả những gì có thể tăng cường tính cơ động và sức kháng cự của các đơn vị quân. Bởi Ukraina càng kéo dài được cuộc chiến thì quân Nga cũng càng phải chịu tổn thất. Như thế sẽ khiến Matxcơva phải cân nhắc trước khi hành động.
(Nguồn: France24.com)
https://s.rfi.fr/media/display/a66b9fec-7dd2-11ec-831a-005056bf30b7/w:1280/p:16x9/AP22024678916892.webp
Đoàn xe tăng Nga di chuyển trên một xa lộ tại Crimée ngày, 18/01/2022. AP
Leo thang quân sự ở biên giới Ukraina-Nga những ngày qua tăng thêm một nấc. Các nước phương Tây ráo riết chuẩn bị khả năng chiến sự nổ ra bất kỳ lúc nào. Ukraina chưa quên hồi 2014, quân đội Nga đã nhanh chóng khống chế các đơn vị của Ukraina để kiểm soát toàn bộ bán đảo Crimée. Từ đó đến nay, Kiev đã cố gắng cải thiện khả năng quốc phòng nhờ vào trợ giúp của phương Tây.
Thực lực quân sự của Ukraina hiện nay thế nào ? Quân đội Ukraina liệu có đủ khả năng cầm cự trước một đội quân hùng hậu của Nga một khi chiến tranh nổ ra ?
Cảnh báo của Washington « Nga có thể tấn công Ukraina bất kỳ lúc nào » dường như ngày càng gần với thực tế. Luân Đôn đã có hành động cụ thể bằng việc cung cấp thiết bị quân sự, chủ yếu là vũ khí chống tăng, cho Kiev.
Chính quyền Ukraina đang căng thẳng không biết chuẩn bị ra sao trước không khí chiến tranh đang lan gần đến bên kia biên giới quốc gia. Kiev đã phải gõ cửa nước Đức tìm kiếm sự trợ giúp quân sự của Berlin, nhưng đến giờ chưa có kết quả .
Sự thức tỉnh trong đau đớn từ 2014
Không có gì nghi ngờ việc huy động quân sự ở bên kia biên giới đang tăng tốc từng ngày. Phía Ukraina muốn sẵn sàng trong trường hợp Nga tấn công. Cho dù Matxcơva vẫn phủ nhận không hề có ý định đánh chiếm Ukraina, đồng thời biện minh cho việc huy động binh lính đến biên giới là vì lo ngại NATO tăng cường sức mạnh bên sườn nước Nga.
Nhưng quân đội Ukraina liệu có thực sự đủ khả năng chống lại một đội quân của Nga mà theo ước tính của Mỹ, bao gồm khoảng 100 nghìn quân và chiến xa ở biên giới, được trang bị tên lửa tầm ngắn và được không quân yểm trợ ?
Năm 2014, trong vụ sáp nhập Crimée, người Nga đã không hề gặp trở ngại nào với binh lính Ukraina. Vào thời đó, « quân đội Ukraina ở trong tình trạng khá thảm hại » Julia Friedrich, chuyên gia các vấn đề an ninh giữa Nga và Ukraina, tại Viện Global Poublic Polcy, đóng trụ sở tại Berlin, nhắc lại. Còn theo Nicolo Fosola chuyên gia các vấn đề an ninh trong không gian hậu Xô Viết, đại học Birmingham, sự kiện 2014-2015 đã khiến Kiev phải tỉnh ngộ trước thực tế phũ phàng.
Thời gian đầu, sự cố gắng đã có kết quả. Quân đội Ukraina đã được tăng từ 6000 lên gần 150 nghìn binh sĩ, theo một báo cáo tổng hợp của cơ quan nghiên cứu của Quốc Hội Mỹ thực hiện tháng 6/2021. « Quân đội Ukraina giờ đã có xe tăng, bộ binh cơ động, pháo binh, tên lửa và các đơn vị phòng không », bản báo cáo ghi nhận.
Kiev đã thông qua một ngân khoản lớn để hiện đại hóa quân đội. Tỷ lệ ngân sách dành cho an ninh đã từ 1,5% GDP trong năm 2014 tăng lên thành 4,1% trong năm 2020, theo các dữ liệu chính thức của Ngân hàng Thế giới. Nếu so sánh tỷ lệ này với các quốc gia khác, chi tiêu quân sự của Ukraina còn vượt phần lớn các nước NATO và tương đương với tỷ lệ chi phí quốc phòng của Nga
Hơn nữa, Ukraina không còn đơn độc đối mặt với nước Nga. Từ 2014, NATO, với tư cách là một tổ chức và một số nước thành viên « đã trợ giúp đáng kể, tương đương khoảng 14 tỷ đô la cho Ukraina », theo ông Nicolo Fasola. Hoa kỳ là nước chủ chốt cung cấp trang thiết bị quân sự cho Ukraina, như thiết bị liên lạc, các loại xe vận tải quân sự và hơn 200 tên lửa chống tăng Javelin. Anh Quốc, Ba Lan hay cả Litva cũng chuyển cho Ukraina các loại vũ khí phòng thủ.
Thậm chí Thổ Nhĩ Kỳ cũng tham dự hỗ trợ Ukraina bằng cách bán các drone loại Bayraktar TB2. « Nếu như việc giao tên lửa Mỹ Javelin cho Kiev đã gây không ít ồn ào thì việc Thổ Nhĩ Kỳ bán drone cũng gây lo ngại không kém cho Matxcơva », nhật báo Washington Post nhận xét.
« Thực sự các thiết bị quân sự nói trên đã chứng tỏ hiệu quả quyết định trong cuộc xung đột Thượng Karabagh, nhưng khó biết được chúng có thể có tác động thế nào trong cuộc xung đột có thể xảy ra với Nga, trong một hình thái hoàn toàn khác », chuyên gian Julia Fiedrich nhận định.
Quân đội Ukraina thay đổi về chất?
Nhưng việc hiện đại hóa quân đội Ukraina không chỉ ở số lượng. « Đã có những tiến bộ lớn trong vấn đề huấn luyện và chuẩn bị chiến đấu », Gustave Gressel, chuyên gia về các vấn đề quân sự Nga tại Hội đồng châu Âu về quan hệ quốc tế, khẳng định. Theo ông, một trong những điểm yếu chính trong hệ thống phòng thủ Ukraina là các học thuyết quân sự đều từng do người Nga soạn ra từ thời Liên Xô. « Matxcơva biết rõ được điều gì sẽ đến và có thể chuẩn bị trước », chuyên gia này nhấn mạnh.
Chính vì thế việc huấn luyện của những chuyên gia quân sự phương Tây tại các cơ sở huấn luyện của NATO, lập nên gần Lviv, gần biên giới Ba Lan có tầm quan trọng đặc biệt. « Việc huấn luyện nhằm xóa đi trong các sĩ quan và binh sĩ Ukraina những phản xạ cũ mà Matxcơva có thể dễ dàng tính trước được », theo Gustav Gressel.
Một thế mạnh khác của quân đội Ukraina là ở các binh sĩ. Phần lớn quân số hiện nay nhập ngũ sau sự kiện 2014. « Đó là những người tình nguyện bảo vệ tổ quốc, điều này có nghĩa là các binh sĩ này có động cơ và tinh thần cao », ông Glen Grant, một nhà phân tích tại Baltic Security Foundation, từng làm việc tại Ukraina về cải cách quân đội nước này. Được trang bị tên lửa Javelin, drone cộng thêm tinh thần binh sĩ, lục quân Ukraina đã trở thành một đối thủ đáng sợ, chuyên gia này nhận xét thêm.
Hơn thế nữa các binh sĩ Ukraina đều đã tích lũy được kinh nghiệm từ cuộc xung đột trong vùng Donbass, nơi mà từ hơn 7 năm qua, Ukraina đã phải chiến đấu với lực lượng ly khai do Nga hậu thuẫn. Tình hình trong vùng Donbass, tuy nhiên, cũng như con dao 2 lưỡi đối với Ukraina. « Đây là một cuộc xung đột cường độ thấp, gần với chiến tranh du kích. Điều này đã dẫn đến việc phương Tây và Kiev tập trung vào học thuyết quân sự và các trang thiết bị thích ứng với kiều xung đột như vậy. Nhưng nếu Nga tấn công, thì sự việc sẽ rất khác », chuyên gia Nicolo Fasola nhận định.
Chẳng hạn, việc người Mỹ cung cấp cho quân đội Ukraina súng trường bắn tỉa để chống lại Nga, Donbass trở thành đất luyện tập cho các tay súng bắn tỉa của họ. Nhưng loại vũ khí này không có tác dụng gì để chặn xe tăng Nga tràn qua biên giới.
Đặc tính xung đột trong vùng Donabass, chủ yếu là đấu súng, đã khiến cho Kiev không phải sử dụng đến không quân. Ukraina hiện đại hóa rất ít lực lượng này. Đa phần các máy bay ném bom hay chiến đấu cơ của Ukraina đều đã qua 30 năm, phi công thì ít được luyện tập và lương thấp. Chính vì thế nếu Nga quyết định tấn công bằng máy bay, thì Ukraina phải được hỗ trợ khẩn cấp.
« Dù sao, sẽ rất khó khăn cho Ukraina và các đồng minh cân bằng được tương quan lực lượng nếu Nga quyết định tấn công », chuyên gia Julia Friedrich nhận định. Việc Anh cung cấp thiết bị quân sự cho Ukraina cũng không phải là vô ích. Theo Dimitru Minzarari, chuyên gia về xung đột ở Đông Âu thuộc Viện nghiên cứu quốc tế Đức, sự trợ giúp của Anh cũng mang giá trị chiến lược. Điều đó cho thấy có nhiều khả năng nước hỗ trợ quân sự có thể quyết định can dự sâu hơn nếu xung đột vũ trang nổ ra.
Ngoài ra, nhờ có các thiết bị quân sự đó mà quân đội Ukraina gây thiệt hại hơn cho lực lượng xâm lược của Nga, có tác dụng ngăn chặn đường tiến quân. Mọi cuộc tấn công của Nga sẽ tiến hành với việc triển khai xe bọc thép, nếu Ukraina có trong tay vũ khí hiện đại để chống lại, thì có thể Matxcơva sẽ phải cân nhắc giữa lợi và hại của cuộc tấn công, theo phân tích của Dumitru Minzarari.
Vì thế, chuyên gia Glen Grant thuộc Baltic security Foundation, cho rằng cần phải khẩn cấp cung cấp cho quân đội Ukraina tất cả những gì có thể tăng cường tính cơ động và sức kháng cự của các đơn vị quân. Bởi Ukraina càng kéo dài được cuộc chiến thì quân Nga cũng càng phải chịu tổn thất. Như thế sẽ khiến Matxcơva phải cân nhắc trước khi hành động.
(Nguồn: France24.com)