duyanh
08-21-2016, 12:45 PM
Thổ Nhĩ Kỳ: biểu tình vì giết người chuyển giới
http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/660/amz/worldservice/live/assets/images/2016/08/21/160821024443_hande_kader_624x351_reuters.jpg
Cảnh sát ngăn cản cuộc tuần hành của người LGBTI ở Thổ Nhĩ Kỳ đầu năm nay
Vụ giết Hande Kader, một phụ nữ chuyển giới, đã gây ra các cuộc phản đối ở thành phố Istanbul lớn nhất Thổ Nhĩ Kỳ.
Thổ Nhĩ Kỳ vẫn còn bảo thủ với người LGBTI (người đồng tính nữ, đồng tính nam, song tính, chuyển giới và lưỡng tính). Nhưng hôm Chủ Nhật 21/8, các nhà hoạt động sẽ có một cuộc tuần hành phản đối hiếm hoi ở Istanbul, phóng viên Rengin Arslan của BBC Thổ Nhĩ Kỳ cho biết.
"Hande là một trong những người đáng yêu mến nhất thế giới. Thông thường cô ấy rất bình tĩnh nhưng cũng rất năng nổ. Cô ấy luôn tham dự các cuộc tuần hành của người LGBTI. Cô theo đuổi điều mình cho là đúng đến cùng."
Davut Dengiler mô tả người bạn 23 tuổi ở cùng căn hộ với anh, Hande Kader, khi thi thể cô được tìm thấy trong một khu rừng ở Istanbul tuần rồi.
Cô Kader, một công nhân tình dục, lần cuối cùng được thấy khi cô bước vào xe hơi của khách hàng trong đêm. Dengiler hi vọng cô còn sống nhưng anh tìm thấy thi thể cô trong một nhà xác ở Istanbul dành cho người không thể xác định danh tính.
"Tôi đã định rời khỏi nhà xác. Tôi thấy chút nhẹ nhõm vì không tìm thấy thi thể cô ấy ở đó. Vào phút cuối, một bác sĩ ở đó nói,'Có một thi thể bị đốt - hãy xem qua luôn đi.' Tôi đã xem. Tôi cho họ biết đặc điểm nhận dạng. Sau đó họ xem trong máy tính, xem bản báo cáo. Bác sĩ đặt tay lên lưng tôi tỏ lòng thương tiếc. Tôi cảm thấy đánh mất chính mình," anh nói.
Anh giải thích về phản ứng của Kader trước cái chết của những người chuyển giới khác: "Cô ấy sẽ nổi điên lên khi những người chuyển giới bị giết. Cô ấy rất buồn... Cô từng bị đâm và bị đánh trước đó. Điều này không chỉ xảy ra với Hande. Nó xảy ra với tất cả bọn họ."
Cuộc biểu tình của những nhà hoạt động vì người LGBTI chống lại bạo lực nhắm vào người chuyển giới, nhưng phần lớn xã hội Thổ Nhĩ Kỳ hiếm khi có phản ứng gì.
Trong tình trạng khẩn cấp vừa được ban bố sau cuộc đảo chính thất bại ngày 15/7, lệnh cấm tuần hành vẫn đang có hiệu lực.
'Bị thiêu chết'
Nhưng lần đầu tiên, người nổi tiếng ở Thổ Nhĩ Kỳ đã tham gia lời kêu gọi giúp tăng cường nhận thức về vụ giết Kader, và tham gia vào cuộc tuần hành tối Chủ Nhật ở Istanbul.
Theo dữ liệu từ các nhóm bảo vệ quyền người chuyển giới ở Châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ có số vụ sát hại người chuyển giới cao nhất ở Châu Âu.
http://ichef-1.bbci.co.uk/news/ws/624/amz/worldservice/live/assets/images/2016/08/21/160821032039_hande_kaderfacebook_turkey_transgende r_640x360_handekaderfacebook_nocredit.jpg
Hande Kader, 23 tuổi, mất tích tuần trước, đã từng bị bắt tạm giam một lần
Nhưng "không có đất nước nào an toàn cho người chuyển giới" như bản báo cáo năm 2016 của nhóm này quan sát.
Cô Kader cố gắng kêu gọi sự chú ý đến các vụ sát hại người chuyển giới ở Thổ Nhĩ Kỳ cũng như không có không có công lý cho họ. Cô thường xuất hiện trong hàng đầu tại những cuộc tuần hành.
Nhưng có lẽ hình ảnh của Hande Kader được chia sẻ vô số trên mạng xã hội đã có thể giải thích về người phụ nữ chuyển giới vẫn chưa được chôn cất vì đang trong quá trình nhận dạng, sau khi khám nghiệm tử thi và kiểm tra DNA.
Năm 2015, cảnh sát cấm cuộc tuần hành thường niên của người LGBTI ở Quảng trường Taksim ở Istanbul. Họ cố gắng giải tán đám đông bằng cách sử dụng vòi rồng, súng cao su và hơi cay. Nhưng cô Kader vẫn kiên trì đối mặt với cảnh sát.
Cô trách móc cánh phóng viên: "Các người chụp hình nhưng các người không đăng tải chúng. Không ai nghe thấy tiếng nói của chúng tôi cả."
Tiếng nói của Hande Kader cuối cùng đã tắt ngấm vì bị giết, theo một cách không ai ngờ tới: cô bị thiêu chết.
Cô kiếm sống bằng nghề làm công nhân tình dục, công việc luôn khiến cô gặp nguy hiểm. Như nhiều người chuyển giới bị buộc phải làm việc trong nghề mại dâm, cô kiếm sống trên đường phố.
Cô cố gắng tìm cách thoát ra nhưng không thể.
"Cô ấy không thích công việc này," bạn thân của Hande tên Funda nói, và nói thêm,"nhưng ai mà thích công việc này chứ?"
Chấm dứt bạo lực
Những người chuyển giới mà tôi tiếp cận gần như đều có câu chuyện để kể về việc họ "thoát chết".
Kemal Ordek là một trong số họ. Ordek sử dụng từ "họ" như một đại từ trung tính để nói về người chuyển giới, và nói họ "may mắn" thoát khỏi cuộc tấn công tại nhà.
"Có rất ít người chuyển giới chết vì nguyên nhân tự nhiên - gần như không." Ordek nói.
"khi bạn bị buộc phải làm công nhân tình dục, không có ai có thể sống đến già. Họ bị giết. Tôi không biết làm sao tôi có thể thoát được. Đó là chuyện rất buồn."
Ordek, một cử nhân xã hội học, kiếm sống chủ yếu bằng cách làm công nhân tình dục và cũng là chủ tịch của tổ chức Red Umbrella (Dù Đỏ), một tổ chức bảo vệ quyền của công nhân tình dục chuyển giới.
"Chúng tôi được coi như những người không phù hợp với xã hội mà chỉ là vết nhơ của xã hội. Những gì khiến người ta chú ý nhất là khi chúng tôi đi trên đường người ta nhìn chúng tôi như những món đồ tình dục," Ordek nói.
http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/624/amz/worldservice/live/assets/images/2016/08/21/160821050441_lgbt_turkey_624x351_reuters_nocredit. jpg
Cảnh sát sử dụng đạn cao su để ngăn cản người biểu tình
'Bước ngoặt'
"Khi tôi lần đầu trở thành nhà hoạt động, tôi không thể ngủ được khi nghĩ đến tin tức mà tôi nhận được vào giữa đêm," Ordek nói.
"Mãi đến bây giờ, điện thoại của tôi vẫn còn 'bật chế độ âm thanh lớn nhất khi tôi ngủ ban đêm. Tôi đợi tin tức: ai đó sẽ bị đâm, ai đó bị đánh và tôi được gọi đến và tôi phải đi ngay lập tức. Đó là sự tổn thương và đau buồn bất tận."
Quá trình đăng ký lại danh tính của người chuyển giới ở Thổ Nhĩ Kỳ rất dài và khó khăn. Rất nhiều người không dám làm. Bởi vì điều này, phụ nữ chuyển giới không thể thay đổi giới tính trên giấy chứng minh thư và không thể làm việc trong những nhà thổ, vốn là nơi sẽ an toàn hơn cho họ.
Sinem Hun, một luật sư làm việc nhiều với các vụ đăng ký lại giới tính, nói nhà nước "muốn thấy" cả đàn ông chuyển giới và phụ nữ chuyển giới đã phẫu thuật cơ quan sinh dục để chắc chắn quá trình đăng ký lại giới tính đã được thực hiện thật sự.
Bà nói, đồng thời việc triệt sản là bắt buộc.
http://ichef-1.bbci.co.uk/news/ws/624/amz/worldservice/live/assets/images/2016/08/21/160821024348_hande_kader_624x351_reuters.jpg
Đồng tính không được xem là bất hợp pháp ở Thổ Nhĩ Kỳ nhưng sự cực đoan vẫn nhắm vào họ
"Có rất nhiều người chuyển giới không thể thay đổi danh tính của họ suốt 5 - 6 năm," bà Hun nói. Có rất ít bác sĩ đủ tiêu chuẩn thực hiện các ca phẫu thuật đó, một quá trình phức tạp và đắt tiền ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Cuộc đấu tranh để được sống sót ở Thổ Nhĩ Kỳ nơi người chuyển giới bị đẩy ra ngoài lề xã hội, cũng như cuộc đấu tranh để chứng minh sự tồn tại, có thể gói gọn trong một câu lặp đi lặp lại, nhấn mạnh và được giương cao trong mọi cuộc tuần hành: "Đừng im lặng, hãy lên tiếng, người chuyển giới có tồn tại."
Với người chuyển giới, chiến đấu để xã hội chấp nhận cũng chính là chiến đấu để sinh tồn.
Nếu các thủ tục luật pháp và dân chủ chiến thắng, có thể quyết định khi nào họ có thể trở thành công dân bình đẳng ở Thổ Nhĩ Kỳ và các nước khác. Nhưng với người chuyển giới, cộng đồng LGBTI và các đồng minh của họ hi vọng vụ Hande Kader sẽ là bước ngoặt để phản ứng trước các vụ giết người chuyển giới.
BBC
http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/660/amz/worldservice/live/assets/images/2016/08/21/160821024443_hande_kader_624x351_reuters.jpg
Cảnh sát ngăn cản cuộc tuần hành của người LGBTI ở Thổ Nhĩ Kỳ đầu năm nay
Vụ giết Hande Kader, một phụ nữ chuyển giới, đã gây ra các cuộc phản đối ở thành phố Istanbul lớn nhất Thổ Nhĩ Kỳ.
Thổ Nhĩ Kỳ vẫn còn bảo thủ với người LGBTI (người đồng tính nữ, đồng tính nam, song tính, chuyển giới và lưỡng tính). Nhưng hôm Chủ Nhật 21/8, các nhà hoạt động sẽ có một cuộc tuần hành phản đối hiếm hoi ở Istanbul, phóng viên Rengin Arslan của BBC Thổ Nhĩ Kỳ cho biết.
"Hande là một trong những người đáng yêu mến nhất thế giới. Thông thường cô ấy rất bình tĩnh nhưng cũng rất năng nổ. Cô ấy luôn tham dự các cuộc tuần hành của người LGBTI. Cô theo đuổi điều mình cho là đúng đến cùng."
Davut Dengiler mô tả người bạn 23 tuổi ở cùng căn hộ với anh, Hande Kader, khi thi thể cô được tìm thấy trong một khu rừng ở Istanbul tuần rồi.
Cô Kader, một công nhân tình dục, lần cuối cùng được thấy khi cô bước vào xe hơi của khách hàng trong đêm. Dengiler hi vọng cô còn sống nhưng anh tìm thấy thi thể cô trong một nhà xác ở Istanbul dành cho người không thể xác định danh tính.
"Tôi đã định rời khỏi nhà xác. Tôi thấy chút nhẹ nhõm vì không tìm thấy thi thể cô ấy ở đó. Vào phút cuối, một bác sĩ ở đó nói,'Có một thi thể bị đốt - hãy xem qua luôn đi.' Tôi đã xem. Tôi cho họ biết đặc điểm nhận dạng. Sau đó họ xem trong máy tính, xem bản báo cáo. Bác sĩ đặt tay lên lưng tôi tỏ lòng thương tiếc. Tôi cảm thấy đánh mất chính mình," anh nói.
Anh giải thích về phản ứng của Kader trước cái chết của những người chuyển giới khác: "Cô ấy sẽ nổi điên lên khi những người chuyển giới bị giết. Cô ấy rất buồn... Cô từng bị đâm và bị đánh trước đó. Điều này không chỉ xảy ra với Hande. Nó xảy ra với tất cả bọn họ."
Cuộc biểu tình của những nhà hoạt động vì người LGBTI chống lại bạo lực nhắm vào người chuyển giới, nhưng phần lớn xã hội Thổ Nhĩ Kỳ hiếm khi có phản ứng gì.
Trong tình trạng khẩn cấp vừa được ban bố sau cuộc đảo chính thất bại ngày 15/7, lệnh cấm tuần hành vẫn đang có hiệu lực.
'Bị thiêu chết'
Nhưng lần đầu tiên, người nổi tiếng ở Thổ Nhĩ Kỳ đã tham gia lời kêu gọi giúp tăng cường nhận thức về vụ giết Kader, và tham gia vào cuộc tuần hành tối Chủ Nhật ở Istanbul.
Theo dữ liệu từ các nhóm bảo vệ quyền người chuyển giới ở Châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ có số vụ sát hại người chuyển giới cao nhất ở Châu Âu.
http://ichef-1.bbci.co.uk/news/ws/624/amz/worldservice/live/assets/images/2016/08/21/160821032039_hande_kaderfacebook_turkey_transgende r_640x360_handekaderfacebook_nocredit.jpg
Hande Kader, 23 tuổi, mất tích tuần trước, đã từng bị bắt tạm giam một lần
Nhưng "không có đất nước nào an toàn cho người chuyển giới" như bản báo cáo năm 2016 của nhóm này quan sát.
Cô Kader cố gắng kêu gọi sự chú ý đến các vụ sát hại người chuyển giới ở Thổ Nhĩ Kỳ cũng như không có không có công lý cho họ. Cô thường xuất hiện trong hàng đầu tại những cuộc tuần hành.
Nhưng có lẽ hình ảnh của Hande Kader được chia sẻ vô số trên mạng xã hội đã có thể giải thích về người phụ nữ chuyển giới vẫn chưa được chôn cất vì đang trong quá trình nhận dạng, sau khi khám nghiệm tử thi và kiểm tra DNA.
Năm 2015, cảnh sát cấm cuộc tuần hành thường niên của người LGBTI ở Quảng trường Taksim ở Istanbul. Họ cố gắng giải tán đám đông bằng cách sử dụng vòi rồng, súng cao su và hơi cay. Nhưng cô Kader vẫn kiên trì đối mặt với cảnh sát.
Cô trách móc cánh phóng viên: "Các người chụp hình nhưng các người không đăng tải chúng. Không ai nghe thấy tiếng nói của chúng tôi cả."
Tiếng nói của Hande Kader cuối cùng đã tắt ngấm vì bị giết, theo một cách không ai ngờ tới: cô bị thiêu chết.
Cô kiếm sống bằng nghề làm công nhân tình dục, công việc luôn khiến cô gặp nguy hiểm. Như nhiều người chuyển giới bị buộc phải làm việc trong nghề mại dâm, cô kiếm sống trên đường phố.
Cô cố gắng tìm cách thoát ra nhưng không thể.
"Cô ấy không thích công việc này," bạn thân của Hande tên Funda nói, và nói thêm,"nhưng ai mà thích công việc này chứ?"
Chấm dứt bạo lực
Những người chuyển giới mà tôi tiếp cận gần như đều có câu chuyện để kể về việc họ "thoát chết".
Kemal Ordek là một trong số họ. Ordek sử dụng từ "họ" như một đại từ trung tính để nói về người chuyển giới, và nói họ "may mắn" thoát khỏi cuộc tấn công tại nhà.
"Có rất ít người chuyển giới chết vì nguyên nhân tự nhiên - gần như không." Ordek nói.
"khi bạn bị buộc phải làm công nhân tình dục, không có ai có thể sống đến già. Họ bị giết. Tôi không biết làm sao tôi có thể thoát được. Đó là chuyện rất buồn."
Ordek, một cử nhân xã hội học, kiếm sống chủ yếu bằng cách làm công nhân tình dục và cũng là chủ tịch của tổ chức Red Umbrella (Dù Đỏ), một tổ chức bảo vệ quyền của công nhân tình dục chuyển giới.
"Chúng tôi được coi như những người không phù hợp với xã hội mà chỉ là vết nhơ của xã hội. Những gì khiến người ta chú ý nhất là khi chúng tôi đi trên đường người ta nhìn chúng tôi như những món đồ tình dục," Ordek nói.
http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/624/amz/worldservice/live/assets/images/2016/08/21/160821050441_lgbt_turkey_624x351_reuters_nocredit. jpg
Cảnh sát sử dụng đạn cao su để ngăn cản người biểu tình
'Bước ngoặt'
"Khi tôi lần đầu trở thành nhà hoạt động, tôi không thể ngủ được khi nghĩ đến tin tức mà tôi nhận được vào giữa đêm," Ordek nói.
"Mãi đến bây giờ, điện thoại của tôi vẫn còn 'bật chế độ âm thanh lớn nhất khi tôi ngủ ban đêm. Tôi đợi tin tức: ai đó sẽ bị đâm, ai đó bị đánh và tôi được gọi đến và tôi phải đi ngay lập tức. Đó là sự tổn thương và đau buồn bất tận."
Quá trình đăng ký lại danh tính của người chuyển giới ở Thổ Nhĩ Kỳ rất dài và khó khăn. Rất nhiều người không dám làm. Bởi vì điều này, phụ nữ chuyển giới không thể thay đổi giới tính trên giấy chứng minh thư và không thể làm việc trong những nhà thổ, vốn là nơi sẽ an toàn hơn cho họ.
Sinem Hun, một luật sư làm việc nhiều với các vụ đăng ký lại giới tính, nói nhà nước "muốn thấy" cả đàn ông chuyển giới và phụ nữ chuyển giới đã phẫu thuật cơ quan sinh dục để chắc chắn quá trình đăng ký lại giới tính đã được thực hiện thật sự.
Bà nói, đồng thời việc triệt sản là bắt buộc.
http://ichef-1.bbci.co.uk/news/ws/624/amz/worldservice/live/assets/images/2016/08/21/160821024348_hande_kader_624x351_reuters.jpg
Đồng tính không được xem là bất hợp pháp ở Thổ Nhĩ Kỳ nhưng sự cực đoan vẫn nhắm vào họ
"Có rất nhiều người chuyển giới không thể thay đổi danh tính của họ suốt 5 - 6 năm," bà Hun nói. Có rất ít bác sĩ đủ tiêu chuẩn thực hiện các ca phẫu thuật đó, một quá trình phức tạp và đắt tiền ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Cuộc đấu tranh để được sống sót ở Thổ Nhĩ Kỳ nơi người chuyển giới bị đẩy ra ngoài lề xã hội, cũng như cuộc đấu tranh để chứng minh sự tồn tại, có thể gói gọn trong một câu lặp đi lặp lại, nhấn mạnh và được giương cao trong mọi cuộc tuần hành: "Đừng im lặng, hãy lên tiếng, người chuyển giới có tồn tại."
Với người chuyển giới, chiến đấu để xã hội chấp nhận cũng chính là chiến đấu để sinh tồn.
Nếu các thủ tục luật pháp và dân chủ chiến thắng, có thể quyết định khi nào họ có thể trở thành công dân bình đẳng ở Thổ Nhĩ Kỳ và các nước khác. Nhưng với người chuyển giới, cộng đồng LGBTI và các đồng minh của họ hi vọng vụ Hande Kader sẽ là bước ngoặt để phản ứng trước các vụ giết người chuyển giới.
BBC