duyanh
01-09-2016, 06:19 PM
.
Bắc Hàn: Điều gì sau thử nghiệm bom H?
Chia sẻ (http://www.bbc.com/vietnamese/world/2016/01/160107_nkorea_nuclear_bomb_what_now#share-tools)
http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/660/amz/worldservice/live/assets/images/2016/01/07/160107113946_nkorea_bomb_map.jpg (http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/660/amz/worldservice/live/assets/images/2016/01/07/160107113946_nkorea_bomb_map.jpg)
Bắc Hàn cho biết họ đã tiến hành thử nghiệm lần đầu tiên của một quả bom khinh khí với "thành công hoàn hảo". John Nilsson-Wright, người đứng đầu Chương trình Châu Á của Chatham House, xem xét liệu tuyên bố này khả tín tới đâu, và điều đó có thể có nghĩa gì cho vùng này.
Động cơ của Bắc Hàn là gì?
Lãnh đạo Bắc Hàn đang cố gắng làm hai việc:
Thứ nhất, tăng cường quyền lực của ông Kim Jong-un bằng cách chứng minh rằng miền Bắc đang tiến tới mục tiêu của mình trong việc tăng cường khả năng quân sự và đặc biệt là trong lĩnh vực hạt nhân của đất nước này. Kể từ những năm 1960, các nhà lãnh đạo kế tiếp của nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, hay Bắc Hàn, đã tìm cách phát triển một chương trình vũ khí hạt nhân có hiệu quả như một phương tiện để nhấn mạnh quyền tự chủ về chính trị và chiến lược của đất nước này, đồng thời tăng cường uy tín cá nhân của các nhà lãnh đạo của họ.
Ông Kim Jong-un, kể từ khi lên nắm quyền vào tháng 12 năm 2011, đã đặt một nền kinh tế và quân sự mạnh là trung tâm điểm trong chính sách quốc gia. Cuộc thử nghiệm bom vài ngày trước sinh nhật của ông Kim và bằng chứng về sự thách thức quân sự này của Bắc Hàn có thể được thực hiện với chủ ý tăng cường uy tín của ông Kim trên cương vị nhà lãnh tụ tối cao và vị chỉ huy có hiệu quả của đất nước này.
Thứ hai, bằng cách kích thích sự chú ý của quốc tế - qua việc hướng sự chú ý ngoại giao quay trở lại Bắc Hàn – mục đích của nó là để buộc cộng đồng quốc tế, và đặc biệt là Hoa Kỳ, phải đàm phán với Bắc Hàn. Chính phủ Bình Nhưỡng hy vọng sẽ khiến có các cuộc đàm phán dẫn tới, trong số nhiều thứ khác, một hiệp ước hòa bình chính thức kết thúc cuộc chiến tranh Triều Tiên, công nhận ngoại giao của Hoa Kỳ, và một biện pháp hội nhập nào đó với nền kinh tế toàn cầu và nới lỏng các biện pháp trừng phạt kinh tế.
Thử nghiệm hạt nhân mới nhất đã thành công?
http://ichef-1.bbci.co.uk/news/ws/624/amz/worldservice/live/assets/images/2016/01/06/160106035058_nuclear_test_624x351_geoeye_nocredit. jpg (http://ichef-1.bbci.co.uk/news/ws/624/amz/worldservice/live/assets/images/2016/01/06/160106035058_nuclear_test_624x351_geoeye_nocredit. jpg)
Địa điểm Punggye-ri trước đây đã từng được sử dụng
vào các thử nghiệm hạt nhân ngầm dưới lòng đất
Còn quá sớm để có thể nói liệu trên thực tế đã diễn ra một thử nghiệm bom khinh khí thực sự. Nhưng tin tức ban đầu về các địa chấn quanh nơi thử nghiệm được giả định tại vùng Đông Bắc nước này gợi ý rằng đó là một thử nghiệm bom 6 kiloton, tương đương với thử nghiệm lần cuối của Bắc Hàn được thực hiện hồi tháng Hai năm 2013.
Một trái bom khinh khí thực thụ có nhiều khả năng sẽ tạo gây ra một chấn động cao hơn nhiều và vì thế các chuyên gia kỹ thuật còn hoài nghi về tuyên bố của Bắc Hàn đã thực hiện thử nghiệm một quả bom hydro hoàn thiện. Một số người đồn đoán rằng đồng vị hydro có thể đã được sử dụng trong dây chuyền phản ứng hạt nhân, với xác nhận có giới hạn chính thức về đặc tính của bom "hydrogen", nhưng như vậy vẫn chưa phải là một thiết bị thực sự.
Sẽ còn mất nhiều thời gian thu thập dữ liệu kỹ thuật đủ để xác định bản chất chính xác của thử nghiệm này. Đánh giá từ quá trình thu thập dữ liệu từ xa sau thử nghiệm năm 2013, sẽ phải mất hàng tuần lẽ, có lẽ hàng tháng để các khoa học gia quốc tế và các cơ quan giám sát có thể đưa ra một cái nhìn rõ ràng về thử nghiệm này.
Sẽ có những tác động gì trong khu vực?
Như chờ đợi, phản ứng từ Hàn Quốc và Nhật Bản là mạnh mẽ lên án các hành động của Bắc Hàn. Cùng với đồng minh Mỹ của họ, chính phủ Nam Hàn và Nhật Bản đã từ lâu dự đoán khả năng xảy ra một thử nghiệm thứ tư tại Bắc Hàn và đã phải nghĩ sẵn một phản ứng được chuẩn bị và phối hợp kỹ càng.
Trung Quốc cũng đã mạnh mẽ lên tiếng chống lại hành động của Bắc Hàn, vốn là nước đồng minh của Trung Quốc. Và nhà lãnh đạo Trung Quốc, ông Tập Cận Bình, có thể sẽ rất khó chịu bởi tình trạng gây thêm căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên. Việc giới chức cấp cao Trung Quốc trong đảng tham dự lễ kỷ niệm Đảng Lao động Bắc Hàn hôm 10 tháng Mười năm ngoái đã cho thấy Bắc Kinh có thể có ảnh hưởng nào đó đối với Bắc Hàn.
Vụ việc mới này cho thấy ảnh hưởng của Trung Quốc là yếu hơn nhiều so với người ta tưởng và rằng ông Kim Jong-un thực sự có hành động thách thức đối với nước đồng mình Trung Quốc của họ.
Cộng đồng quốc tế có thể làm gì để trì hoãn tham vọng hạt nhân của Bắc Hàn?
Một cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã nhanh chóng được triệu tập. Sẽ có những nỗ lực soạn thảo một nghị quyết lên án hành động của Bắc Hàn là vi phạm luật pháp quốc tế. Điều này có thể được kết hợp với những nỗ lực mới nhằm áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế chặt chẽ hơn đối với chính phủ Bắc Hàn, đặc biệt là các biện pháp với mục tiêu nhắm vào các thành viên cao cấp trong chính quyền và tầng lớp ưu tú ở Bình Nhưỡng.
http://ichef-1.bbci.co.uk/news/ws/624/amz/worldservice/live/assets/images/2016/01/06/160106062134_cn_north_korea_nuclear_kim_624x427_re uters.jpg (http://ichef-1.bbci.co.uk/news/ws/624/amz/worldservice/live/assets/images/2016/01/06/160106062134_cn_north_korea_nuclear_kim_624x427_re uters.jpg)
Một bức ảnh trên truyền hình Bắc Hàn
chụp ông Kim Jong-un ký tài liệu cho việc thử nghiệm bom khinh khí
Tuy nhiên, các biện pháp trừng phạt trong quá khứ chỉ có những tác động khá hạn chế trong việc làm chậm chương trình hạt nhân của Bắc Hàn. Một vấn đề quan trọng ở đây là thái độ miễn cưỡng của Trung Quốc, nước cung cấp phần lớn các viện trợ lương thực và năng lượng cho Bắc Hàn, không muốn gây sức ép đáng kể đối với Bắc Hàn vì sợ sẽ tạo ra bất ổn cho chính phủ của ông Kim.
Chế độ sụp đổ có nguy cơ tạo ra một cuộc di cư ào ạt người tị nạn Bắc Hàn qua biên giới dài 800 dặm tiếp giáp Trung Quốc, cũng như một khoảng trống quyền lực ở Bắc Hàn mà khoảng trống quyền lực này có thể được lấp đầy bởi Hoa Kỳ và đồng minh của Hoa Kỳ là Nam Hàn – cả hai kịch bản mà chính phủ Bắc Kinh đều muốn tránh.
Những hệ lụy lâu dài là gì?
Một nước Bắc Hàn từ từ đều đặn tăng cường khả năng của lực lượng thông thường và hạt nhân của mình sẽ đặt ra mối nguy hiểm chiến lược ngày càng gia tăng tại vùng. Lo lắng lớn nhất là qua thử nghiệm mới nhất này, Bắc Hàn sẽ có thể thu nhỏ một đầu đạn hạt nhân (một vũ khí hydrogien có sức công phá lớn hơn so với một quả bom nguyên tử) và sau đó đặt lên đầu một tên lửa đạn đạo trên đất liền hay trên tàu ngầm cũng đều có khả năng bắn xuống Nam Hàn, Nhật Bản hay có thể là bờ biển phía tây nước Mỹ.
Đến nay thì các bằng chứng cho thấy phải vài năm nữa Bắc Hàn mới có thể có được khả năng như vậy, nhưng nếu để Bắc Hàn càng có nhiều thời gian thử nghiệm mà không bị trừng phạt, thì những tính toán chiến lược trong vùng càng trở nên mong manh hơn và những lựa chọn của các cường quốc láng giềng càng bị giới hạn khi đối đầu với thách thức mà Bắc Hàn đưa ra.
Bắc Hàn và các loại vũ khí hạt nhân
Tháng 10 năm 2002: Bắc Hàn lần đầu tiên thừa nhận có một chương trình vũ khí hạt nhân
Tháng 10 năm 2006: Vụ đầu tiên trong ba vụ nổ hạt nhân ngầm dưới lòng đất lòng đất được công bố, tại một địa điểm thử nghiệm mang tên Punggye-ri
Tháng 5 năm 2009: Một tháng sau rời bỏ các cuộc đàm phán quốc tế về chương trình hạt nhân của mình, Bắc Hàn đã tiến hành vụ thử hạt nhân dưới lòng đất lần thứ hai
Tháng 2 năm 2013: Vụ thử hạt nhân thứ ba diễn ra bằng cách sử dụng những gì truyền thông nhà nước gọi là "một thiết bị hạt nhân nhẹ hơn và thu nhỏ"
Tháng 5 năm 2015: Chính phủ Bình Nhưỡng tuyên bố đã thử nghiệm phóng một tên lửa từ tàu ngầm, loại tên lửa khó phát hiện hơn so với các thiết bị thông thường
Tháng 1 năm 2016: Bắc Hàn cho biết họ đã thử nghiệm thành công một quả bom khinh khí (hydrogen)
***
Tiến sĩ John Nilsson-Wright là người đứng đầu của Chương trình Châu Á của Chatham House, và là giảng viên cao cấp về Quan hệ Quốc tế và Chính trị Nhật Bản tại Đại học Cambridge, Anh Quốc
7 tháng 1 2016
Tin BBC
Bắc Hàn: Điều gì sau thử nghiệm bom H?
Chia sẻ (http://www.bbc.com/vietnamese/world/2016/01/160107_nkorea_nuclear_bomb_what_now#share-tools)
http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/660/amz/worldservice/live/assets/images/2016/01/07/160107113946_nkorea_bomb_map.jpg (http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/660/amz/worldservice/live/assets/images/2016/01/07/160107113946_nkorea_bomb_map.jpg)
Bắc Hàn cho biết họ đã tiến hành thử nghiệm lần đầu tiên của một quả bom khinh khí với "thành công hoàn hảo". John Nilsson-Wright, người đứng đầu Chương trình Châu Á của Chatham House, xem xét liệu tuyên bố này khả tín tới đâu, và điều đó có thể có nghĩa gì cho vùng này.
Động cơ của Bắc Hàn là gì?
Lãnh đạo Bắc Hàn đang cố gắng làm hai việc:
Thứ nhất, tăng cường quyền lực của ông Kim Jong-un bằng cách chứng minh rằng miền Bắc đang tiến tới mục tiêu của mình trong việc tăng cường khả năng quân sự và đặc biệt là trong lĩnh vực hạt nhân của đất nước này. Kể từ những năm 1960, các nhà lãnh đạo kế tiếp của nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, hay Bắc Hàn, đã tìm cách phát triển một chương trình vũ khí hạt nhân có hiệu quả như một phương tiện để nhấn mạnh quyền tự chủ về chính trị và chiến lược của đất nước này, đồng thời tăng cường uy tín cá nhân của các nhà lãnh đạo của họ.
Ông Kim Jong-un, kể từ khi lên nắm quyền vào tháng 12 năm 2011, đã đặt một nền kinh tế và quân sự mạnh là trung tâm điểm trong chính sách quốc gia. Cuộc thử nghiệm bom vài ngày trước sinh nhật của ông Kim và bằng chứng về sự thách thức quân sự này của Bắc Hàn có thể được thực hiện với chủ ý tăng cường uy tín của ông Kim trên cương vị nhà lãnh tụ tối cao và vị chỉ huy có hiệu quả của đất nước này.
Thứ hai, bằng cách kích thích sự chú ý của quốc tế - qua việc hướng sự chú ý ngoại giao quay trở lại Bắc Hàn – mục đích của nó là để buộc cộng đồng quốc tế, và đặc biệt là Hoa Kỳ, phải đàm phán với Bắc Hàn. Chính phủ Bình Nhưỡng hy vọng sẽ khiến có các cuộc đàm phán dẫn tới, trong số nhiều thứ khác, một hiệp ước hòa bình chính thức kết thúc cuộc chiến tranh Triều Tiên, công nhận ngoại giao của Hoa Kỳ, và một biện pháp hội nhập nào đó với nền kinh tế toàn cầu và nới lỏng các biện pháp trừng phạt kinh tế.
Thử nghiệm hạt nhân mới nhất đã thành công?
http://ichef-1.bbci.co.uk/news/ws/624/amz/worldservice/live/assets/images/2016/01/06/160106035058_nuclear_test_624x351_geoeye_nocredit. jpg (http://ichef-1.bbci.co.uk/news/ws/624/amz/worldservice/live/assets/images/2016/01/06/160106035058_nuclear_test_624x351_geoeye_nocredit. jpg)
Địa điểm Punggye-ri trước đây đã từng được sử dụng
vào các thử nghiệm hạt nhân ngầm dưới lòng đất
Còn quá sớm để có thể nói liệu trên thực tế đã diễn ra một thử nghiệm bom khinh khí thực sự. Nhưng tin tức ban đầu về các địa chấn quanh nơi thử nghiệm được giả định tại vùng Đông Bắc nước này gợi ý rằng đó là một thử nghiệm bom 6 kiloton, tương đương với thử nghiệm lần cuối của Bắc Hàn được thực hiện hồi tháng Hai năm 2013.
Một trái bom khinh khí thực thụ có nhiều khả năng sẽ tạo gây ra một chấn động cao hơn nhiều và vì thế các chuyên gia kỹ thuật còn hoài nghi về tuyên bố của Bắc Hàn đã thực hiện thử nghiệm một quả bom hydro hoàn thiện. Một số người đồn đoán rằng đồng vị hydro có thể đã được sử dụng trong dây chuyền phản ứng hạt nhân, với xác nhận có giới hạn chính thức về đặc tính của bom "hydrogen", nhưng như vậy vẫn chưa phải là một thiết bị thực sự.
Sẽ còn mất nhiều thời gian thu thập dữ liệu kỹ thuật đủ để xác định bản chất chính xác của thử nghiệm này. Đánh giá từ quá trình thu thập dữ liệu từ xa sau thử nghiệm năm 2013, sẽ phải mất hàng tuần lẽ, có lẽ hàng tháng để các khoa học gia quốc tế và các cơ quan giám sát có thể đưa ra một cái nhìn rõ ràng về thử nghiệm này.
Sẽ có những tác động gì trong khu vực?
Như chờ đợi, phản ứng từ Hàn Quốc và Nhật Bản là mạnh mẽ lên án các hành động của Bắc Hàn. Cùng với đồng minh Mỹ của họ, chính phủ Nam Hàn và Nhật Bản đã từ lâu dự đoán khả năng xảy ra một thử nghiệm thứ tư tại Bắc Hàn và đã phải nghĩ sẵn một phản ứng được chuẩn bị và phối hợp kỹ càng.
Trung Quốc cũng đã mạnh mẽ lên tiếng chống lại hành động của Bắc Hàn, vốn là nước đồng minh của Trung Quốc. Và nhà lãnh đạo Trung Quốc, ông Tập Cận Bình, có thể sẽ rất khó chịu bởi tình trạng gây thêm căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên. Việc giới chức cấp cao Trung Quốc trong đảng tham dự lễ kỷ niệm Đảng Lao động Bắc Hàn hôm 10 tháng Mười năm ngoái đã cho thấy Bắc Kinh có thể có ảnh hưởng nào đó đối với Bắc Hàn.
Vụ việc mới này cho thấy ảnh hưởng của Trung Quốc là yếu hơn nhiều so với người ta tưởng và rằng ông Kim Jong-un thực sự có hành động thách thức đối với nước đồng mình Trung Quốc của họ.
Cộng đồng quốc tế có thể làm gì để trì hoãn tham vọng hạt nhân của Bắc Hàn?
Một cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã nhanh chóng được triệu tập. Sẽ có những nỗ lực soạn thảo một nghị quyết lên án hành động của Bắc Hàn là vi phạm luật pháp quốc tế. Điều này có thể được kết hợp với những nỗ lực mới nhằm áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế chặt chẽ hơn đối với chính phủ Bắc Hàn, đặc biệt là các biện pháp với mục tiêu nhắm vào các thành viên cao cấp trong chính quyền và tầng lớp ưu tú ở Bình Nhưỡng.
http://ichef-1.bbci.co.uk/news/ws/624/amz/worldservice/live/assets/images/2016/01/06/160106062134_cn_north_korea_nuclear_kim_624x427_re uters.jpg (http://ichef-1.bbci.co.uk/news/ws/624/amz/worldservice/live/assets/images/2016/01/06/160106062134_cn_north_korea_nuclear_kim_624x427_re uters.jpg)
Một bức ảnh trên truyền hình Bắc Hàn
chụp ông Kim Jong-un ký tài liệu cho việc thử nghiệm bom khinh khí
Tuy nhiên, các biện pháp trừng phạt trong quá khứ chỉ có những tác động khá hạn chế trong việc làm chậm chương trình hạt nhân của Bắc Hàn. Một vấn đề quan trọng ở đây là thái độ miễn cưỡng của Trung Quốc, nước cung cấp phần lớn các viện trợ lương thực và năng lượng cho Bắc Hàn, không muốn gây sức ép đáng kể đối với Bắc Hàn vì sợ sẽ tạo ra bất ổn cho chính phủ của ông Kim.
Chế độ sụp đổ có nguy cơ tạo ra một cuộc di cư ào ạt người tị nạn Bắc Hàn qua biên giới dài 800 dặm tiếp giáp Trung Quốc, cũng như một khoảng trống quyền lực ở Bắc Hàn mà khoảng trống quyền lực này có thể được lấp đầy bởi Hoa Kỳ và đồng minh của Hoa Kỳ là Nam Hàn – cả hai kịch bản mà chính phủ Bắc Kinh đều muốn tránh.
Những hệ lụy lâu dài là gì?
Một nước Bắc Hàn từ từ đều đặn tăng cường khả năng của lực lượng thông thường và hạt nhân của mình sẽ đặt ra mối nguy hiểm chiến lược ngày càng gia tăng tại vùng. Lo lắng lớn nhất là qua thử nghiệm mới nhất này, Bắc Hàn sẽ có thể thu nhỏ một đầu đạn hạt nhân (một vũ khí hydrogien có sức công phá lớn hơn so với một quả bom nguyên tử) và sau đó đặt lên đầu một tên lửa đạn đạo trên đất liền hay trên tàu ngầm cũng đều có khả năng bắn xuống Nam Hàn, Nhật Bản hay có thể là bờ biển phía tây nước Mỹ.
Đến nay thì các bằng chứng cho thấy phải vài năm nữa Bắc Hàn mới có thể có được khả năng như vậy, nhưng nếu để Bắc Hàn càng có nhiều thời gian thử nghiệm mà không bị trừng phạt, thì những tính toán chiến lược trong vùng càng trở nên mong manh hơn và những lựa chọn của các cường quốc láng giềng càng bị giới hạn khi đối đầu với thách thức mà Bắc Hàn đưa ra.
Bắc Hàn và các loại vũ khí hạt nhân
Tháng 10 năm 2002: Bắc Hàn lần đầu tiên thừa nhận có một chương trình vũ khí hạt nhân
Tháng 10 năm 2006: Vụ đầu tiên trong ba vụ nổ hạt nhân ngầm dưới lòng đất lòng đất được công bố, tại một địa điểm thử nghiệm mang tên Punggye-ri
Tháng 5 năm 2009: Một tháng sau rời bỏ các cuộc đàm phán quốc tế về chương trình hạt nhân của mình, Bắc Hàn đã tiến hành vụ thử hạt nhân dưới lòng đất lần thứ hai
Tháng 2 năm 2013: Vụ thử hạt nhân thứ ba diễn ra bằng cách sử dụng những gì truyền thông nhà nước gọi là "một thiết bị hạt nhân nhẹ hơn và thu nhỏ"
Tháng 5 năm 2015: Chính phủ Bình Nhưỡng tuyên bố đã thử nghiệm phóng một tên lửa từ tàu ngầm, loại tên lửa khó phát hiện hơn so với các thiết bị thông thường
Tháng 1 năm 2016: Bắc Hàn cho biết họ đã thử nghiệm thành công một quả bom khinh khí (hydrogen)
***
Tiến sĩ John Nilsson-Wright là người đứng đầu của Chương trình Châu Á của Chatham House, và là giảng viên cao cấp về Quan hệ Quốc tế và Chính trị Nhật Bản tại Đại học Cambridge, Anh Quốc
7 tháng 1 2016
Tin BBC