Vọng tưởng vi tế rất khó trừ

[gioidinhhue]

VỌNG TƯỞNG VI TẾ RẤT KH� TRỪ

Vọng tưởng c� hai phần: th� v� tế. Vọng tưởng th� ai cũng biết, bởi h�nh tướng n� rất r� r�ng. C�n vọng tưởng vi tế, người tu gi� dặn cũng phải e ngại.

Người mới tu, chỉ c� thể nhận biết được c�c vọng tưởng th�, kh� l�ng ph�t hiện được c�c vọng tưởng vi tế. V� như một ao nước đục, khi bọt nổi l�n mặt ao ta mới nhận thấy. C�n phần bọt nhỏ nhẹ từ dưới đ�y ao, muốn thấy r� n�, cần phải c� một ao nước thật trong. Người tu h�nh l�u (thiền định hay c�c ph�p m�n kh�c), đến tr�nh độ nước t�m trong lặng mới thấy biết được vọng tưởng vi tế.

Bạch Th�nh ph�p sư, một buổi s�ng từ nơi giường bước lại ghế ngồi, trong khoảng chừng ba gi�y đồng hồ, đ� ph�t gi�c trong t�m m�nh nổi l�n đến v�i mươi vọng niệm sai biệt. Chừng ấy ng�i mới chứng minh được lời n�i trong kinh: "Một niệm c� ch�n mươi s�t na, một s�t na c� ch�n trăm sanh diệt." Đ�y l� vọng tưởng thuộc loại vi tế.

Quang Huệ v� Giới Diễn l� hai vị thiền sư đều ngộ Đạo. Một h�m trong khi đồng ngồi thiền, nơi tiềm thức của ng�i Giới Diễn thoạt nổi l�n một niệm sắc �i, ng�i liền diệt trừ; song b�n kia Quang Huệ thiền sư đ� hay biết. Sau khi xuất định, ng�i Quang Huệ l�m b�i kệ c� � tr�u cợt ng�i Giới Diễn. Giới Diễn thiền sư buồn thẹn, liền th�u thần nhập diệt.

Ng�i Quang Huệ hối hận, gọi đệ tử đến ph� ch�c rằng: "Bạn ta trong khi thiền định c� một niệm sắc �i, sau tất lụy về sắc; v� phiền ta m� thị tịch, sau sẽ ph� hoại Tăng bảo. Lỗi ấy một phần do ở nơi ta, nếu ta kh�ng theo h�a độ, tất sẽ mang lấy hậu quả!"

Dặn d� xong, ng�i cũng vi�n tịch theo lu�n. Sau, Quang Huệ chuyển th�n l�m thiền sư Phật Ấn; Giới Diễn chuyển kiếp l�m T� Đ�ng Pha. Đ�ng Pha do kiếp trước c� tu n�n l�m quan to trong triều, th�ng minh tr� tuệ m� cũng đa t�i đa t�nh. �ng c� đến bảy người thiếp, v� thường đem sự th�ng minh b�c l�m của m�nh m� vấn nạn c�c vị thiền sư. Về sau T� Đ�ng Pha bị ng�i Phật Ấn chiết phục, �ng mới quay lại đường tu.

Cho n�n vọng tưởng vi tế, người tu l�u cũng phải e ngại l� thế. Ti�n đức c� c�u:

C�ng phu kh�ng thiếu cũng kh�ng dư,

Mu�n kiếp tham si chữa dễ trừ!

Vậy người tu khi c� ch�t cảnh giới tốt chớ vội khoe khoang tự đắc, phải nh�n gương ng�i Giới Diễn; v� cũng đừng vội tự thị ch� bai kẻ kh�c, m� phải xem gương Quang Huệ thiền sư.

[gioidinhhue]

HỎI: T�i rất th�ch ph�p m�n niệm Phật v� thường niệm thầm danh hiệu Phật A Di Đ� mỗi ng�y. C� điều t�m của t�i hay nghĩ ngợi lung tung n�n kh�ng thể niệm Phật l�u được. Mặt kh�c, t�i nhận thấy t�nh t�nh của m�nh kh� thất thường hay n�ng nảy, ch�n tay vụng về… v� rất khổ t�m về những điều ấy. Mong qu� B�o chỉ cho t�i phương c�ch để chuyển h�a những vọng tưởng, n�ng nảy, hấp tấp nhằm tập trung hơn trong cuộc sống v� niệm Phật được nhất t�m hơn. (CẨM DUNG, dungdung2412…@yahoo.com.vn)

Đ�P:Bạn Cẩm Dung th�n mến!

Bạn kh�ng n�n qu� lo lắng về t�m vọng tưởng của m�nh. Ai cũng suy nghĩ m�ng lung, tư tưởng ph�n t�n chứ kh�ng phải ri�ng bạn mới c� hiện tượng thiếu tập trung n�y. Tự th�n bạn đ� nhận ra t�nh t�nh hay thay đổi thất thường v� kh� n�ng nảy của ch�nh m�nh, đ�y l� một điều kiện cần thiết trong tiến tr�nh nhận diện v� chuyển h�a.

Hiện bạn đang bị th�i quen lật đật, hấp tấp, ph�ng dật chi phối nặng nề n�n trước ti�n, bạn tự nhắc m�nh n�n "chậm" lại trong tất cả c�c phương diện đời sống: Đi chậm, n�i chậm, ăn chậm, l�m chậm… một t� để cho chắc chắn. Bạn y�n t�m v� "chậm" l� sự vững ch�i, đứng đắn của một t�m thức trưởng th�nh chứ kh�ng hề v� n� m� bị thua thiệt. Cần thực tập sự ch� t�m (ch�nh niệm) trong tất cả mọi lời n�i, cử chỉ v� h�nh vi của m�nh. V� hầu hết c�c h�nh động của bạn đều kh�ng c� sự ch� t�m (vừa l�m vừa nghe nhạc say sưa, hay tay ch�n l�m việc một đằng m� đầu �c suy nghĩ một nẻo…), mất ch�nh niệm n�n bạn kh�ng thể tập trung để l�m việc c� hiệu quả như �.

Nếu bạn kh�ng sống "chậm" lại hay n�i c�ch kh�c l� kh�ng thiết lập ch�nh niệm trong cuộc sống th� kh� c� thể điều phục được t�nh kh� thất thường, n�ng nảy của m�nh. Sự khổ t�m về những giới hạn của bản th�n l� cần thiết, nhưng ki�n tr� thực tập ch�nh niệm để chuyển h�a th�n t�m mới l� điều thật sự cần thiết hơn. Những t�m t�nh thất thường n�ng nảy của bạn ho�n to�n c� thể chuyển h�a được nếu bạn biết ch� t�m, c� ch�nh niệm trong tất cả c�c biểu hiện n�i năng v� h�nh động.

Bạn th�ch tu tập niệm danh hiệu Phật, theo ch�ng t�i, đ�y l� duy�n l�nh để chuyển h�a th�n t�m của bạn hiệu quả nhất. Giai đoạn đầu, bạn cần t�m nơi thanh vắng ngồi y�n để thực tập niệm Phật, nếu ở nh� th� l�c s�ng sớm l� tốt nhất. Bạn cần niệm Phật với tất cả l�ng th�nh k�nh v� sự ch� t�m. Mỗi khi c� vọng niệm khởi l�n, bạn cần nhận diện vọng tưởng một c�ch r� r�ng (m� kh�ng suy tư theo n�) rồi tiếp tục niệm danh hiệu Phật. Ki�n t�m tr� niệm như vậy, l�u ng�y vọng tưởng thưa dần, ch�nh niệm tăng trưởng, khả năng kiểm so�t v� l�m chủ th�n t�m ng�y c�ng cao.

Kh�ng thể ng�y một ng�y hai m� c� thể chuyển h�a được to�n bộ tập kh� vốn ăn s�u trong t�m thức từ nhiều đời. Do đ�, sự chuy�n cần v� tinh tấn l� hai yếu tố cực kỳ quan trọng để đưa đến th�nh c�ng. Kh�ng ai c� thể chuyển h�a đời m�nh ngoại trừ nỗ lực của ch�nh m�nh, n�n bạn phải cố gắng niệm Phật thật nhiều th� mới c� thể chuyển h�a được vọng tưởng, ph�ng dật để trở th�nh người vững ch�i, đứng đắn v� thảnh thơi hơn.

Ch�c c�c bạn tinh tấn!

[gioidinhhue]

T�I đ�y vốn thiệt l� kh�ng,
KH�NG cho đến l�c t�i chung quan t�i.
CHẴNG hề nghĩ ngợi đ�ng sai,
BIẾT ăn biết ngũ qua ng�y vậy th�i.
MẤT th� chuyện cũng đ� rồi,
C�N th� c�n đ� chứ t�i chẳng g�n.
NGƯỜI đời vốn thiệt th�ng minh,
KH�N lanh đến nổi thấy m�nh chẳng sai.
C�N th� sợ mất tối ng�y,
MẤT th� t�m c�ch ra tay lấy về.
MỎI t�m lo đủ mọi bề
M�N hao t�m tr� chẳng hề nghĩ ngơi.
LO �u đến hết cuộc đời,
�U lo cho đến thở hơi cuối c�ng

B� Quyết Khống Chế Vọng Tưởng

H�a Thượng Tuy�n H�a

Vạn Phật Th�nh Th�nh mỗi năm đều c� tổ chức v�i Thiền-thất, mỗi thất l� bảy ng�y. Trước lễ v�a A-Di-�� th� c� một Phật-thất (7 ng�y), rồi sau đ� l� li�n tiếp ba Thiền-thất (21 ng�y). Hằng năm, những người đến dự Thiền-thất đều tham gia từ đầu đến cuối, khiến c�ng đức được vi�n m�n. Năm nay, hy vọng qu� vị đến tham gia cũng giữ sự chung thủy, chẳng thối lui nửa chừng, bỏ Thiền-đường đi mất; bằng kh�ng th� c�ng phu sẽ phải bỏ dở, l�ng ph� thời giờ, chẳng c� sở đắc.

Tư thế l�c ngồi cần phải ngay ngắn, thẳng lưng. �ầu phải thẳng, kh�ng c�i xuống, kh�ng ngửa lui, kh�ng nghi�ng tr�i, kh�ng quẹo phải. Sau đ�, bắt tr�o hai ch�n theo thế kiết-gi�-lấy ch�n tr�i bỏ l�n ****i phải, kế đ� lấy ch�n phải bỏ l�n ****i tr�i-đ� l� ti�u chuẩn. Bởi v� tư thế kiết-gi� phu tọa khiến ch�ng ta dễ nhập �ịnh, cho n�n c�n gọi l� thế h�ng ma tọa, thế kim-cang tọa, hay thế li�n hoa tọa. Tư thế n�y c� thể gi�p ti�u trừ nghiệp chướng trong v� lượng kiếp, khiến liễu sanh tho�t tử, tạo được v� lượng c�ng đức.

L�c bắt đầu ngồi Thiền, qu� vị cần phải luyện tập tư thế căn bản n�y. Kế đến, qu� vị h�y điều chỉnh th�n thể-mắt nh�n xuống ch�t mũi, từ mũi nh�n xuống miệng, từ miệng nh�n xuống t�m. �� l� b� quyết để khống chế vọng tưởng. Sau đ� mới điều h�a hơi thở-đừng mau, đừng chậm-h�y thở một c�ch tự nhi�n. L�c n�y qu� vị mới tham cứu c�u "Ai l� kẻ niệm Phật?" Trải qua một thời gian l�u d�i, việc tham Thiền sẽ c� t�c dụng.

Việc dụng c�ng tham Thiền cũng giống như "g� mẹ ấp trứng" vậy. G� mẹ l�c n�o cũng nghĩ đến g� con, cứ chuy�n t�m hết l�ng ấp trứng. Chẳng phải ấp được năm ph�t l� chạy đi, rồi một l�c sau lại trở về ấp tiếp, ấp chưa tới năm ph�t lại chạy mất...; bởi l�m như vậy th� vĩnh viễn kh�ng bao giờ trứng nở ra g� con đặng. Tham Thiền cũng thế-l�c n�o cũng phải dụng c�ng mi�n mật. �ừng sợ đau lưng, đừng sợ nhức ch�n, đừng sợ khổ cực, đừng sợ gian nan. H�y một l�ng một dạ tham Thiền. Tham c�i g�? Tham c�u "Niệm Phật l� ai?" Tham cho tới khi "s�ng cạn, n�i c�ng, nước dừng, đ� hiện" th� l�c đ� mới khai ngộ được.

Tham Thiền lại cũng giống như "rồng ấp ủ hạt ch�u." Rồng l�c n�o cũng �m giữ bảo ch�u, chẳng hề lơ l� hoặc kh�ng cẩn thận ch� �. V� vậy, hạt ch�u ng�y một s�ng, c�n rồng th� ng�y đ�m canh giữ hạt ch�u. Người tham Thiền cũng phải như thế-trong mỗi ph�t mỗi gi�y đều kh�ng khởi tạp niệm. Cổ nh�n n�i:

"Nhất niệm bất sanh, to�n thể hiện."

Nghĩa l� khi một niệm kh�ng sanh khởi th� ch�n t�m, Phật-t�nh hiện b�y. Cũng c� thể n�i rằng:

"Vọng niệm bất sanh, to�n thể hiện."

Hễ vọng niệm kh�ng sanh khởi th� l�c ấy to�n thể sẽ hiện r�. Khi ngừng bặt vọng tưởng, qu� vị sẽ c� cơ hội th�nh tựu.

Người tham Thiền kh�ng n�n nghĩ đến việc th�nh Phật, đừng để t�m tới chuyện khai ngộ, cũng chớ nghĩ tới chuyện đắc tr� huệ. Cứ nỗ lực dụng c�ng, cần c� chăm chỉ tu h�nh. Khi thời gian ch�n muồi th� sẽ khai ngộ. Ở trong Thiền-đường, qu� vị cứ ngồi Thiền, xong lại đi kinh h�nh, rồi ngồi tiếp, xong lại đi kinh h�nh, rồi ngồi tiếp, xong lại đi tiếp... Cứ như vậy, tu một thời gian l�u d�i th� qu� vị sẽ c� cơ hội th�nh tựu, bởi v� "cửu tọa hữu Thiền," ngồi l�u th� sẽ c� Thiền.

Tham Thiền lại cũng giống như "m�o r�nh chuột." M�o phải định thần ch� � r�nh tại ổ chuột, chờ chuột chui ra l� chụp ngay. M�o kh�ng thể giải đ�i; hễ t�m t�n loạn th� kh�ng c�n ch� � đặng. Người tham Thiền cũng thế-l�c n�o cũng phải giữ chặt ch�nh niệm, kh�ng được sanh vọng niệm. �� l� kiến thức v�o �ạo sơ cấp nhất của việc tham Thiền.

Người tu �ạo chớ xuống Nam-sơn cũng chớ l�n Bắc-hải m� t�m �ạo. �ạo vốn ở ngay th�n ta. Nếu qu� vị c� thể ngồi kiết-gi� phu tọa, chuy�n t�m ch� � tham Thiền, th� đ� l� �ạo. Kh�ng n�n c� t�m th�ch chuyện cao si�u diệu vợi, hướng t�m ra ngo�i t�m �ạo; v� như thế th� vĩnh viễn kh�ng t�m ra được đ�u. Nếu qu� vị bỏ c�i gần kề để chạy đi t�m c�i xa x�i, th� tới đ�u qu� vị cũng gặp to�n chuyện kh� khăn, phiền to�i. �� l� tự m�nh chuốc lấy rắc rối, tự m�nh rước khổ v�o th�n!

(Thiền-thất, 12/1980)
--------------------
Ph�m trần hai chữ C� v� Kh�ng
Được mất , hơn thua � tại l�ng
Một tho�ng bay v�o khi nhắm mắt
C� c�n b�n m�nh những g� Kh�ng ?