KGB Hồ sơ bí mật

[Phụng Nhi]

KGB Hồ sơ b� mật


T�c giả: Vladimir Tchikov (với sự cộng t�c của Gary Kern)
Người dịch: Đ�nh Hiệp-Thanh Huyền-Hải Nam

“Việc sử dụng bom A chống Nhật Bản, c�c vụ thử chất ph�ng xạ ở Mỹ cũng như ở Li�n bang X�viết, cuộc chạy đua vũ trang kh�ng ngừng giữa hai cường quốc, c�c thảm họa hạt nh�n đ� xảy ra hoặc sắp xảy ra trong tương lai, sự t�n ph� của c�c loại r�c hạt nh�n... Vấn đề nguy�n tử vốn kh�ng thể tr�nh khỏi từ bản chất, sẽ ng�y c�ng trở th�nh một phần kh�ng thể t�ch rời của lịch sử thế giới. Nhưng vấn đề n�y sẽ tồn tại m�i với thời gian...”

Gary Kern, nh� văn Mỹ, người hợp t�c viết n�n cuốn s�ch n�y khẳng định.

Thật vậy, sức t�n ph� v� sự hủy diệt gh� gớm của vũ kh� hạt nh�n, vũ kh� hủy diệt kh�ng cần phải b�n c�i, thế nhưng tại sao một v�i cường quốc vẫn tiếp tục chạy đua vũ trang? Phải chăng họ đang khẳng định sức mạnh về qu�n sự nhằm “c�n bằng” thế giới như nhiều ch�nh trị gia ph�n t�ch?

Cuốn s�ch “KGB - Hồ sơ b� mật” h� mở những th�ng tin c� t�nh tối mật lần đầu ti�n được tiết lộ trong tập hồ sơ mang m� số: 13676 được cất giấu trong kho lưu trữ của KGB, tổ chức t�nh b�o nổi tiếng của Li�n bang Nga sẽ gi�p độc giả c� th�m th�ng tin về qu� tr�nh chạy đua vũ trang m� cụ thể l� việc nghi�n cứu, sản xuất v� thử nghiệm bom nguy�n tử của Nga v� Mỹ, hai cường quốc vẫn được coi l� mạnh nhất tr�n thế giới.

Nh� xuất bản C�ng an Nh�n d�n tổ chức dịch v� xuất bản cuốn “KGB - Hồ sơ b� mật” tr�n tinh thần t�n trọng � kiến d� c�n tr�i ngược nhau ngay trong nội dung cuốn s�ch v� tất nhi�n c�c th�ng tin trong cuốn s�ch chỉ được coi như những t�i liệu c� t�nh chất tham khảo.

Xin tr�n trọng giới thiệu cuốn s�ch tới độc giả.

H� Nội, th�ng 10 năm 2004

[Phụng Nhi]

KGB Hồ sơ b� mật


T�c giả: Vladimir Tchikov (với sự cộng t�c của Gary Kern)
Người dịch: Đ�nh Hiệp-Thanh Huyền-Hải Nam


LỜI TỰA CỦA ROBERT LAMPHERE

T�i kh�ng c� � định ph� ph�n to�n bộ cuốn s�ch n�y nhưng t�i chỉ d�m đưa ra một v�i nhận x�t m� t�i được biết, theo quan điểm của một nh�n vi�n l�m việc cho FBI - người kh�ng đứng về ph�a t�c giả, người kh�ng c�ng gặp những kh� khăn trong cuộc chiến giữa Cơ quan t�nh b�o X�viết v� Mỹ. T�i hy vọng rằng những nhận x�t n�y sẽ gi�p �ch cho độc giả khi muốn t�m hiểu về lịch sử của c�c điệp vi�n t�nh b�o X�viết được c�i b� mật v�o trong dự �n Manhattan.

Từ năm 1945, tất cả những cố gắng đầu ti�n của t�i đều nhằm mục đ�ch ph� hoại hoạt động t�nh b�o của X�viết. Đến thời kỳ n�y, t�i đ� c� bốn mươi năm kinh nghiệm, với cương vị l� một điệp vi�n đặc biệt của FBI. Trong suốt những năm chiến tranh, t�i đ� cống hiến tất cả, kh�ng chỉ để đấu tranh chống lại bọn tội phạm của Li�n bang m� c�n đấu tranh để chống lại hoạt động gi�n điệp của bọn Đức quốc x�. Một lần bọn Đức quốc x� đ� bị bại trận, FBI tỏ ra rất h�i l�ng về việc l�m của họ. Tuy nhi�n, một v�i năm tiếp theo, FBI chỉ quan t�m đến một lĩnh vực chuy�n biệt. Mặt kh�c, vấn đề chống đối với Cơ quan t�nh b�o X�viết trong thời gian n�y, dường như ng�y c�ng kh�ng r� r�ng. Ban đầu, t�i sợ rằng con đường t�i đang đi kh�ng c� lối tho�t v� t�i cũng cảm thấy bất b�nh khi đề cập đền vấn đề n�y.

Tuy nhi�n, t�i đ� hoạt động trong lĩnh vực n�y, ch�nh x�c l� mười năm li�n tục. Năm 1947, t�i bị chuyển từ New York đến Tổng h�nh dinh của FBI ở Washington v� được đề bạt l�m Cảnh s�t trưởng của một đội chuy�n phụ tr�ch vấn đề hoạt động gi�n điệp của X�viết. Sau đ� t�i chịu tr�ch nhiệm trong một đơn vị chuy�n ph�n t�ch, giải m� những bức th�ng điệp giữa l�nh sự qu�n của X�viết ở New York v� Trung t�m của KGB ở Matxcơva. Mật hiệu của KGB đ� bị kh�m ph�. Ch�ng t�i đ� c� tất cả những dữ liệu cần thiết trong những bức điện chặn được. T�i đ� nhắc lại c�u n�y trong một cuốn s�ch của t�i c� t�n Chiến tranh FBI-KGB; Lịch sử một điệp vi�n đặc biệt (1986), được viết với sự hợp t�c của Tom Schachtman v� t�i sẽ n�i một v�i từ c� ẩn � xa hơn. Từ một c�ch tổng qu�t, những đ�nh gi� ban đầu của t�i rất ch�nh x�c: Cơ quan t�nh b�o X�viết hoạt động thực tiễn kh�ng ngừng. Đ� l� một h�nh động nhằm v�o lợi �ch của người Mỹ. C�ng việc đ� cho ph�p t�i tiếp x�c với những nh� cựu Cộng sản Mỹ trước đ�y như Elisabeth Bentley chẳng hạn, hay với một số điệp vi�n t�nh b�o X�viết như th�m tử về bom nguy�n tử Klaus Fuchs. Đấy l� kh�ng kể đến một số trường hợp l�m t�i cảm động v� bối rối như Julius v� Ethel Rossenberg.

Hiếm khi người ta nhắc đến, đặc biệt trong c�c t�c phẩm việt về chiến tranh lạnh, việc FBI kh�ng tập trung duy nhất đến sự đe dọa của X�viết trong nửa cuối những năm bốn mươi. Trong thời gian Chiến tranh thế giới thứ hai, FBI ra sức bảo vệ Mỹ chống lại hoạt động gi�n điệp v� sự ph� hoại được thực hiện bởi sức mạnh của X�viết. Dường như tất cả sức lực v� nh�n lực của FBI đều d�nh cho lĩnh vực n�y. Chẳng hạn như năm 1944, FBI c� tổng số bảy ngh�n nh�n vi�n, trong đ� hơn một ngh�n người hoạt động tại văn ph�ng ở New York. Đ�y l� những nh�n vật quan trọng nhất v� hoạt động hiệu quả nhất. Trong số h�ng ngh�n điệp vi�n n�y, c� khoảng năm mươi hoặc s�u mươi điệp vi�n trong một đơn vị chuy�n phụ tr�ch về vấn đề hoạt động gi�n điệp của X�viết. Những điệp vi�n kh�c phụ tr�ch một số vấn đề như “tội phạm Li�n bang” hay “những điệp vi�n ph�t x�t”. Trong cuốn s�ch của t�i c� viết về việc săn l�ng, chống lại t�n gi�n điệp của Đức quốc x� Erich Gimpel v� đưa ra � kiến về sự ph�n bố sức mạnh của ch�ng.

Trong những năm ba mươi v� đầu những năm bốn mươi, tổ chức phản gi�n Mỹ phải đương đầu với nhiều kế hoạch của X�viết, nhưng với FBI th� đ� chỉ l� điều thứ yếu. Khi tra cứu những hồ sơ của cơ quan, t�i được biết v� rất ngạc nhi�n khi thấy lĩnh vực n�y hoạt động rất �t. Những lời cảnh b�o của kẻ phản bội người X�viết Victor Kravtchenko ở FBI năm 1944 về � định chống đối của Li�n bang X�viết v� tr� chơi hai mặt của Stalin l� một tiết lộ đối với t�i. Tiếp theo đ�, những kinh nghiệm cho thấy rằng, FBI c� qu� nhiều l� do trong lĩnh vực n�y. Tất cả những phương c�ch c� lợi cho Li�n bang X�viết, “Một đồng minh lớn” của ch�ng t�i trong thời gian chiến tranh, “Một �ng b�c Joe dũng cảm” theo như c�ch gọi của b�o ch� Mỹ đối với Stalin, để c�i người b� mật v�o Ch�nh phủ Mỹ v� hoạt động gi�n điệp ph� hoại chương tr�nh chế tạo bom nguy�n tử của ch�ng t�i. Điều m� họ l�m đ� thể hiện được t�nh c�ch v� t�i năng thực sự trong cơ quan t�nh b�o của họ. Cơ quan t�nh b�o NKVD-KGB (tiền th�n của KGB) lu�n c� những cuộc chạy đua đối đầu với FBI.

Tr�n thực tế, việc c�i l�n người X�viết v�o trong Ch�nh phủ Mỹ đ� bắt đầu từ những năm ba mươi. Khi đ�, một điệp vi�n t�nh b�o X�viết t�n l� Gaik Ovakimia đ� được c�i l�n v�o Ch�nh phủ Mỹ với sự gi�p đỡ của một vi�n chức Cộng sản t�n l� Jacob Golos. Năm 1941, FBI đ� bắt sống t�n n�y. Khi Bộ trưởng Tư ph�p đang chuẩn bị buộc tội �ng ta th� Hội đồng Nh� nước đ� can thiệp v� để cho Gaik trở về X�viết. Sau khi Li�n bang X�viết bị Đức quốc x� tấn c�ng, họ đ� c� một “ch�nh s�ch kh�ng r� r�ng” khi đưa ra x�t xử một trong những điệp vi�n chủ chốt của họ ở Mỹ. Từ Mỹ trở về Matxcơva, Ovakimia v� một số sĩ quan kh�c của NKVD-KGB được FBI biết đến như Vassili Zaroubine (hay c�n gọi l� Zoubiline), Anatoli Yatskov (hay c�n gọi l� Yakovlev) v� William Fisher (biệt danh l� Rudolf Abel). Độc giả sẽ gặp một nh� vật l� đ� l�m việc ph�a sau những d�y th�p gai của Los Alamos, một người đ�n �ng m� hiện nay đ� x�y dựng v� tiết lộ những b� mật cho X�viết, b� danh của �ng l� Pers�e.

Một v�i năm sau, sau những sự kiện n�y, đặc biệt l� sau khi Los Alamos bị c�i người b� mật, t�i mới c� � thức về những kế hoạch đe dọa của NKVD ở Mỹ trong chiến tranh lạnh. Năm 1948, t�i đ� phải trang bị cho m�nh một nh�n vi�n giải m� si�u hạng t�n l� Merdith Gardner, người m� t�i đ� cung cấp những t�i liệu, th�ng tin �ng ta cần. Quả thực, t�i rất kh�m phục trước sự kh�o l�o của �ng ta. Với sự kh�o l�o ấy, �ng đ� đọc được những mật m� của NKVD vẫn c�n hiệu lực từ năm 1944 đến m�a xu�n năm 1945. Giải m� được những bức th�ng điệp mật của X�viết l� niềm mơ ước của một người hoạt động trong lĩnh vực chống phản gi�n. Bởi v� khi những bức th�ng điệp n�y được ghi ng�y th� việc giải m� được l� một việc rất quan trọng. C�ng việc đ� cho ph�p ch�ng t�i nhận dạng được hơn hai trăm người c� li�n quan đến hoạt động gi�n điệp của X�viết. Điều đ� c� nghĩa l� một số người trong bọn họ đ� bị theo d�i.

Những bức th�ng điệp được giải m� cho ch�ng t�i biết rằng, Trung t�m Matxcơva đ� chỉ đạo c�c kế hoạch ở Mỹ như thế n�o. Ở Matxcơva, người ta đ� quyết định những phương ph�p như thế n�o, về c�ch tuyển mộ, thậm ch� cả những chi tiết về thời gian biểu, nơi hoạt động, mật khẩu v� những cuộc gặp ở New York ra sao đều được giải m�. Kh�ng một điệp vi�n n�o ở Mỹ chỉ l�m việc duy nhất cho �ng chủ của m�nh m� họ đều c� mối li�n hệ thường xuy�n với người cấp tr�n của họ ở Loubianka. Cuốn s�ch của Vladimir Tchikov được viết dựa tr�n bộ hồ sơ số 13676 của KGB sẽ giới thiệu với ch�ng ta một bức tranh to�n cảnh về sự t�c động tương hỗ n�y, đặc biệt l� sự phối hợp thường xuy�n giữa c�c điệp vi�n t�nh b�o của X�viết ở New York với Trung t�m Matxcơva.

Tuy nhi�n, những bức điện được giải m� m� Tchikov sử dụng kh�ng tr�ng khớp với tr� nhớ của t�i về những bức điện m� t�i v� Gardner đ� đọc được. Ch�ng qu� d�i d�ng v� ho�n chỉnh. Những bức điện m� ch�ng t�i đ� giải m� đều được soạn thảo bằng ng�n ngữ điện b�o, n� kh�ng giống với ng�n ngữ m� FBI đ� sử dụng. Duy nhất chỉ c� một từ “ERPT”, c� nghĩa l� “h�y gửi c�u trả lời bằng m�y điện b�o đ�nh chữ” (một loại m�y in văn bản từ xa). Phần mở đầu của t�c giả cho t�i hiểu rằng, Tchikov đ� quyết định truyền những bức điện đ� bằng một thứ ng�n ngữ mang t�nh văn học hơn. Với vốn hiểu biết của m�nh, �ng đ� tr�nh được sự tương đồng ng�n ngữ văn học với ng�n ngữ địa phương, gi�p người ta giải được một số mật m�. Tuy nhi�n t�i nghĩ rằng �ng ta l� một người đ�ng tin hơn, cũng c� thể năng động hơn khi gửi cho người X�viết những bức điện với văn phong ngắn gọn như vậy.

Tiếp theo.

[Phụng Nhi]

KGB Hồ sơ b� mật


T�c giả: Vladimir Tchikov (với sự cộng t�c của Gary Kern)
Người dịch: Đ�nh Hiệp-Thanh Huyền-Hải Nam

V� sự b� mật trong việc n�y, t�i lu�n kh�t khao được thăm lại “thế giới t�nh b�o” của X�viết một lần nữa, nhờ cuốn s�ch n�y của Tchikov. Khi đi tản bộ tr�n c�c khu phố l�n cận của Th�nh phố New York, nơi m� một người đ�n �ng trong chiếc �o măng-t� d�i, lấy phấn đ�nh dấu l�n đường hay l�n những chiếc ghế của c�ng vi�n. �ng ta hỏi người qua đường một c�ch b�ng quơ: “Năm ngo�i ch�ng ta kh�ng thấy g� ở Madrid?”. T�i đ� học được nhiều điều mới lạ ở bậc thầy trong ng�nh t�nh b�o Anatoli Yatskov. T�i cũng biết rằng �ng Yatskov - ph� đại sứ của X�viết lu�n theo d�i t�i. Khi gặp Morris v� Lona Cohen, những người m� t�i chưa biết mặt nhưng t�i chắc chắn rằng, họ c� quan hệ với Đại t� Rudolf Abel v� Julius, Ethel Rosenberg. T�i cũng được biết một số th�ng tin về cuộc tiếp x�c giữa Cohen với một t�n gi�n điệp về nguy�n tử kh�c, trong đ� Tchikov khẳng định rằng, �ng ta lu�n sống ở Mỹ v� ho�n to�n tự h�o về những g� m� �ng ta đ� thu được v� tiết lộ cho X�viết, những kế hoạch chế tạo bom nguy�n tử của Mỹ. Tuy nhi�n, những kế hoạch đ� vẫn c�n ở trong b�ng tối chưa được x�c minh. Ch�nh b� mật về nh�n vật mang t�n Pers�e (b� danh của Mlad được c�c phương tiện th�ng tin đại ch�ng của Mỹ v� X�viết gọi) l� trung t�m điểm của cuốn s�ch n�y.

B� danh của t�n gi�n điệp n�y mượn theo t�n gốc của thần thoại Hy Lạp. Những bức th�ng điệp của KGB m� ch�ng t�i giải m� được c� rất nhiều b� danh, thường được lấy từ t�n gốc của Hy Lạp. Hom�re l� b� danh quan trọng nhất. Hắn ta đ� c�u kết với một kẻ phản bội người Anh l� Donald Maclean, th�nh vi�n của mạng lưới t�nh b�o nổi tiếng Cambridge của Anh. Trong cuốn “Chiến tranh thầm lặng của t�i” của �ng ta, Kim Philby, một th�nh vi�n kh�c của mạng lưới n�y đ� nhắc lại những � định của FBI, l� muốn nhận dạng Hom�re. T�i lu�n nghĩ rằng, đoạn n�y trong cuốn s�ch l� một bức th�ng điệp, đ� kh�o l�o để c�c nước phương T�y biết rằng, �ng ta đ� tiết lộ với KGB c�c giải m� của ch�ng t�i về những b� danh của họ. Một b� danh kh�c được lấy từ thời cổ đại; Tyr, c� nghĩa l� New York. T�i c� cảm gi�c rất r� l� một ai đ� trong bộ m�y của NKVD-KGB c� sở th�ch về thần thoại Hy Lạp.

Về vấn đề vợ chồng nh� Rosenberg đối với Tchikov chẳng c� g� đ�ng n�i cả. L� Đại t� của KGB, �ng phụ thuộc v�o bản ph�c thảo ch�nh thức của Cơ quan t�nh b�o n�y về vấn đề vợ chồng họ, bản ph�c thảo m� trong suốt bốn lăm năm lu�n phủ nhận rằng, họ l� điệp vi�n t�nh b�o của X�viết. Sự phủ nhận n�y ho�n to�n tr�i ngược với lời n�i của Nikita Khrouchtchev, người khẳng định l� đ� nghe Stalin v� �ng Bộ trưởng Ngoại giao Molotov nhận x�t rằng, vợ chồng nh� Rosenberg đ� cung cấp cho X�viết những th�ng tin rất qu� gi�. Những th�ng tin n�y ho�n to�n tr�i ngược với cuốn hồi k� của một cựu điệp vi�n t�nh b�o Pavel Soudoplatov. Theo �ng, c� thể điệp vi�n Ovakimian đ� tuyển mộ vợ chồng nh� Rosenberg, họ đều l� những điệp vi�n quan trọng. Chủ đề n�y đ� bị một c�ng bố của CIA b�c bỏ v�o năm 1995, khi họ chặn l�n được bốn mươi ch�n bức th�ng điệp của X�viết, trong đ� c� lời giải th�ch của vợ chồng nh� Rosenberg về nghề hoạt động gi�n điệp nguy�n tử của họ. Những bức th�ng điệp n�y đ� được Meredith Gardner cung cấp, giải m� h�ng loạt, v� việc c�ng bố hai ngh�n t�i liệu kh�c cũng được biết đến. �t nhất th� Tchikov cũng m� tả được một ch�n dung m� nh� Cohen v� ch�nh họ mong muốn t�m kiếm.

T�i đ� gặp Đại t� Vladimir Tchikov ở Matxcơva. Ch�ng t�i đ� n�i chuyện c�ng nhau v� c�ng l�m ba bộ phim. Năm 1990, t�i đ� quay phim ri�ng để đưa ra � kiến của c� nh�n t�i về vợ chồng nh� Cohen v� về hoạt động gi�n điệp của X�viết n�i chung, v� n� đ� được thể hiện trong bộ phim t�i liệu của Nga. Bộ phim n�y c� sự cộng t�c của Tchikov với tư c�ch l� một người cố vấn bộ phim “Nửa thế kỷ b� mật”. Những thước phim n�y đ� được sử dụng trong một bộ phim của Anh “Những người h�ng x�m xa lạ” (1991). Cuối c�ng, Tchikov v� t�i đ� quay một bộ phim t�i liệu ba phần với ti�u đề “Quả bom đỏ” đ� được k�nh truyền h�nh Discovery của Mỹ ph�t năm 1994.

Những lần gặp gỡ với Tchikov l� những kỷ niệm rất đ�ng nhớ đối với t�i. �ng ta xiết chặt tay t�i với vẻ th�n thiện v� oai nghi�m như “những ng�i nh� ở Loubianka”, cứ như thể ch�ng t�i đ� l� bạn cũ của nhau v� cuộc chiến giữa FBI v� KGB đ� thuộc về qu� khứ xa xưa. Sau đ� �ng ta đ� chuẩn bị cho t�i một chuyến viếng thăm bảo t�ng của KGB, đặc biệt l� thăm b�n trong t�a nh� n�y. N� đ� được sửa sang rất cẩn thận từ hai năm trước. Ch�nh nơi đ�y t�i đ� được nh�n thấy những t�i liệu, những đồ vật, ch�ng gợi cho t�i nhớ tới những con người m� t�i đ� biết, như Rudolf Abel chẳng hạn. Một lần kh�c, ch�ng t�i c�ng nhau đến bờ s�ng Moskova, l�c đ� c� cả một người phi�n dịch v� một người quay phim cũng đi c�ng. Người dựng chương tr�nh y�u cầu t�i bỏ �o kho�c ngo�i nhưng kh�ng c� n� t�i cảm thấy lạnh v� c�ng. T�i li�n tục đặt c�u hỏi cho Tchikov v� �ng ta cũng trả lời t�i kh�ng ngừng, nhưng ch�ng t�i kh�ng giữ lại được trong m�nh bao nhi�u v� cảnh quay n�y kh�ng c� trong phim. T�i để � thấy, mỗi một lần t�i đặt c�u hỏi hay đề cập đến một vấn đề vẫn c�n g�y cản trở đối với người Nga, đặc biệt một thời gian ngắn sau khi Li�n bang X�viết sụp đổ, những người kh�c th� rất l�ng t�ng nhưng Tchikov l�c n�o cũng trả lời một c�ch thẳng băng, kh�ng do dự. �ng ta l� người c� năng lực nhất.

Đối với tất cả những g� thuộc về lịch sử m� �ng ta đ� kể trong cuốn s�ch n�y về chủ đề �ng Pers�e v� nh� Cohen, t�i vẫn cần ở nh� hoạt động t�nh b�o n�y những bằng chứng v� nh�n chứng c� sức thuyết phục hơn. T�i kh�ng chấp nhận khả năng c� một điệp vi�n kh�c hoạt động b�n trong dự �n Manhatta v� ch�ng t�i kh�ng bao giờ lật tẩy � đồ n�y. Ch�ng t�i đ� biết được năm người c�i l�n v�o, nhưng tại sao lại kh�ng phải l� một người nữa? C�c chuy�n gia sẽ th�nh c�ng trong việc nhận diện Pers�e ngay sau khi đọc những th�ng tin m� Tchikov cung cấp trong cuốn s�ch của �ng, đ� l� một sự hồi hộp.

Một điều chắc chắn rằng, L�ontine Cohen l� một người đưa thư cho Pers�e v� Klaus Fuchs. Nh�m quay phim “Nửa thế kỷ b� mật” n�i về mối quan hệ của Cohen - Fuchs, mối quan hệ m� t�i đ� phủ nhận. B�y giờ t�i mới thấy mối quan hệ đ� đ� thất bại. Tuy nhi�n, t�i nghĩ rằng vợ chồng nh� Cohen đ� c� những điệp vi�n li�n lạc giữa Đại t� Abel v� vợ chồng nh� Rosenberg sau khi �ng Yatskov, một sĩ quan tiếp x�c với gi�n điệp của họ rời Mỹ năm 1946. Theo c�ch nh�n nhận n�y, t�i rất lấy l�m lạ khi Youri Sokolov được ph�i đến nh� Cohen th�ng s�u năm 1950, ra lệnh cho họ rời Mỹ, sau đ� vợ chồng nh� Rosenberg đ� bị bắt. �ng ta nhắc lại cho t�i sự ảnh hưởng n�y ở Matxcơva, ch�nh x�c l� trong những thuật ngữ m� Tchikov đ� sử dụng ở chương năm của cuốn s�ch. T�i hỏi Sokolov l�, tại sao Abel kh�ng bị ph�i đi nhưng �ng ta kh�ng trả lời. Đ�y ch�nh l� một trong những điều b� mật của thời kỳ n�y. Điều đ� chứng tỏ rằng lịch sử rộng lớn hơn những g� m� ch�ng t�i đ� biết.

Tchikov đ� đi theo dấu vết của vợ chồng nh� Cohen sau khi họ trốn khỏi Matxcơva. �ng đ� l�m nảy sinh mối li�n hệ giữa những hoạt động trong qu� khứ của họ ở Mỹ c�ng với Pers�e, Abel v� c�ng việc của họ ở Anh với Gordon Lonsdal.

Một nửa thứ hai trong h�nh tr�nh rất d�i của họ tr�n đường hoạt động t�nh b�o đ� bị “che giấu”, đ� l� kế hoạch Portland, xuất ph�t từ những dữ liệu b� mật về phương ph�p d� t�m t�u ngầm nguy�n tử lấy cắp của Hải qu�n Ho�ng gia ở Dorset được chụp v�o những thước phim nhỏ v� chuyển về Matxcơva. Kế hoạch n�y đ� được b�o ch� Anh đưa tin, đặc biệt l� việc bắt giữ, vụ �n vợ chồng nh� Cohen v� Lonsdale năm 1961, đ� c� rất nhiều cuốn s�ch viết. Tchikov đ� kể lại những thời kỳ của “hậu trường” m� n� đ� sinh ra những thay đổi, mối quan hệ giữa cuộc sống v� c�u chuyện n�y. Thậm ch� những chi tiết được x�y dựng dựa tr�n “ng�i nh� nhỏ n�ng th�n nổi tiếng của điệp vi�n t�nh b�o” của Ruislip ở ngoại � Lu�n Đ�n, nơi m� vợ chồng nh� Cohen ở v� sau đ� l� nh� Kroger.

Ở chương cuối, t�c giả để cho Cohen v� Kroger tự n�i về m�nh. �ng đ� được phỏng vấn cho một bộ phim năm 1989 nhưng c� thể n� lại kh�ng được sử dụng. Họ đ� gợi lại những năm trong qu� khứ, t�nh cảm của họ với Chủ nghĩa Cộng sản, sự ki�n nhẫn trong c�ng việc của họ đối với sự t�nh to�n của Cơ quan t�nh b�o X�viết. T�i thấy rằng mục đ�ch v� sự tận t�m của họ đều l� v� Chủ nghĩa Cộng sản v� Li�n bang X�viết - Nơi đ� kh�ch lệ vợ chồng nh� Rosenberg, họ muốn chết hơn l� tiết lộ những g� họ biết. L�ng tin của họ qu� ng�y thơ đến nỗi t�i kh�ng thể căm gh�t họ như t�i đ� căm gh�t Kim Philby, một sự phản bội đối với văn ph�ng Tổng h�nh dinh của FBI. Ngược lại, t�i thấy vợ chồng nh� Cohen v� Kroger cũng rất thống nhất, cũng x�c động v� t�i lấy l�m ngạc nhi�n về sự tin cậy của KGB đ� đặt nơi họ. T�i thường n�i, c� thể họ chỉ l� những con tốt trong tay để KGB sử dụng. Nhưng d� sao đi chăng nữa, t�i vẫn cảm thấy h�i l�ng khi biết rằng họ đ� sống kh� l�u để nh�n nước Nga bị sụp đổ với to�n bộ hệ thống Chủ nghĩa Cộng sản v� Li�n bang X�viết m� họ đ� từng y�u qu� v� phục vụ. Đ� l� một niềm an ủi nho nhỏ đối với t�i khi thấy cuộc sống của họ ở Matxcơva, sau t�m năm trong nh� t� của Anh, kh�ng c� g� hạnh ph�c hơn v� họ cũng mang nỗi niềm nhớ nhung nước Mỹ, đất nước m� họ đ� từng muốn ti�u diệt.

Tiếp theo.

http://lichsuvn.info/forum/showthread.php?t=6908

[Phụng Nhi]

KGB Hồ sơ b� mật


T�c giả: Vladimir Tchikov (với sự cộng t�c của Gary Kern)
Người dịch: Đ�nh Hiệp-Thanh Huyền-Hải Nam

PHẦN MỞ ĐẦU
MỘT CHUYẾN VIẾNG THĂM NƠI LƯU TRỮ T�I LIỆU

Hai năm trước khi Li�n bang X�viết sụp đổ, t�i đ� được hưởng một �n huệ đặc biệt của Ch�nh phủ, đ� l� được xem tập hồ sơ về bom nguy�n tử từ l�u đ� được KGB giữ b� mật. Ng�y đầu ti�n của t�i ở Sở lưu trữ l� một dấu ấn kh�ng thể phai nh�a được. N� đ� bắt đầu bởi một chặng đường ngắn ngo�i th�nh phố.

Khi đ� t�i tr�o l�n một trong những chiếc xe ca c�ng cộng m� mỗi buổi s�ng n� vẫn thường rời Matxcơva, điểm xuất ph�t l� Trung t�m KGB. Tr�n xe đ� đầy kh�ch. Sau khi t�i ch� � đến sự c� mặt của người n�y hay người kh�c, v� họ đ� ngồi xuống ghế v� ch�m trong suy tư của họ. Ai c� thể biết được c�ng việc g� đang chờ đợi họ đ�y? Phần t�i, t�i cũng tiến h�nh c�ng việc như một ng�y b�nh thường, chẳng c� g� đặc biệt để l�m. Nhưng trong th�m t�m t�i lại c� một sự x�c động mạnh, bởi v� h�m trước t�i mới nhận được c�u trả lời đồng � y�u cầu của t�i về việc tiếp x�c với bộ hồ sơ “tuyệt mật” n�y, n� xuất hiện một c�ch thần diệu kh�ng thể tin được. T�i sợ rằng Ch�nh quyền thay đổi � kiến trước khi t�i đến nơi lưu trữ t�i liệu n�y. Ch�nh v� lo sợ việc đ�nh chỉ đ� n�n t�i đ� leo l�n chiếc xe car n�y.

Tiết trời th�ng mười c� mưa rất lạnh. Ch�ng t�i đi trong cơn gi� lốc. Người l�i xe nh�n v�o đồng hồ rồi ph�ng rất nhanh v� bất thần. Rời khỏi trung t�m th�nh phố chỉ trong v�i ph�t, chiếc xe car vượt rất nhanh giữa l�n s�ng những người đi đường. Những người l�i xe kh�c cũng ho�n to�n biết rằng, những người tr�n xe n�y đang c� việc gấp v� ai. Chẳng mấy chốc ch�ng t�i đ� vượt ra khỏi con đường v�ng bao quanh th�nh phố v� ch�ng t�i tiếp tục đi thẳng theo hướng Đ�ng - Nam. Một rừng th�ng men theo con đường v� một tấm pa-n� vụt qua nhanh như chớp trong mắt t�i với d�ng chữ: “Khu vực bảo vệ nước”. T�i nghĩ rằng ch�ng t�i đang nh�n thấy một tấm pa-n� giống như tấm pa-n� nhỏ ở tr�n đường Langley-Virgine. Ch�ng t�i đ� chạy xe trong gần một giờ đồng hồ.

Mục đ�ch của t�i về vấn đề bom nguy�n tử ch�nh l� chủ đề m� ch�ng t�i đ� nghĩ tới ở Nga c�ch đ�y hai năm, nhưng l�c đ� c�n qu� sớm để nghĩ đến việc n�i xin được mở bộ hồ sơ đ� bị “đ�ng”- đ� l� c�ch diễn tả của người Nga để n�i l�n sự “k�n đ�o” hay “b� mật”. Những cuộc n�i chuyện của t�i với những sĩ quan c� th�m ni�n trong ng�nh t�nh b�o như Antoli Yatskov v� Vladimir Barkovski đ� cho t�i biết sự tồn tại của cặp vợ chồng người Mỹ Kroger, đ� bị bắt v� l�m gi�n điệp ở Anh trong suốt hơn t�m năm trời nhưng lại kh�ng bị kết tội ở Mỹ.

T�i thấy rất kỳ cục rằng, sự li�n lụy của �ng ta trong dự �n Manhattan Engineer District (t�n gọi ch�nh thức dự �n bom A của Mỹ) cũng kh�ng được biết đến, thậm ch� cả sự nghi ngờ của ch�nh quyền Mỹ. Ở Mỹ, sự ch� � tập trung chủ yếu v�o vợ chồng nh� Rosenberg hơn l� nh� Kroger. Bởi v� người Mỹ coi nh� Rosenberg như những điệp vi�n của Anh. T�i cũng muốn biết r� về sự t�nh to�n n�y của họ.

Cuối c�ng ch�ng t�i đ� đến Yassenevo, trụ sở đầu ti�n của Cục t�nh b�o Nga (KGB) (hay c�n gọi l� ủy ban An ninh Quốc gia). Ban l�nh đạo n�y đ�i khi được gọi t�n l� “Rừng” v� l� do m�i trường thi�n nhi�n của n�, do ng�nh t�nh b�o về nước ngo�i phụ tr�ch. Trụ sở n�y của KGB được đặt ở Yassenevo từ năm 1972 - khi đ� rời từ văn ph�ng ở Quảng trường Dzerjinski (nay l� Quảng trường Loubianka). N� được gọi l� Trung t�m hay tr�i tim của Matxcova. Sự chuyển chỗ n�y kh�ng chỉ v� sự ph�t triển trường tồn của nhiều cơ quan t�nh b�o kh�c nhau, của c�c “Organe”, t�n người ta thường gọi để chỉ c�c ph�ng ban của KGB, m� n� c�n l� mong muốn duy tr� của những người tập sự để cử đi hoạt động ở nước ngo�i, t�ch ri�ng với những người đi du lịch. T�a nh� hai hai tầng mới toanh ch�a ra khu rừng với vẻ ki�u h�nh, bề ngo�i được bao bọc bởi lớp k�nh v� kim loại, thường được nước mưa rửa sạch. Chiếc xe ca của ch�ng t�i đi chậm v� dừng lại trước trạm kiểm tra, sau đ� ch�ng t�i đi tiếp v�o b�i đỗ xe mới xuống.

T�i bắt đầu bước ch�n v�o những căn ph�ng nằm s�t ngay lối đi v�o. Khi qua cửa so�t v�, t�i đưa hộ chiếu v� giấy th�ng h�nh của t�i cho họ xem. Bởi v� t�nh rất cẩn thận, t�i đ� gọi điện từ h�m trước n�n cũng kh�ng phải đợi l�u. Sau khoảng năm ph�t, người ta đưa cho t�i một chiếc thẻ bị đục lỗ m�u kem, tr�n đ� c� ghi lời giới thiệu đồng � cho t�i đi thẳng về ph�a bức tường b� t�ng, sau đ� lại vượt qua h�ng r�o d�y th�p gai để đi tới v�ng cấm. Những người vệ binh v� những ch� ch� đang tuần tra ở đ�. Một t�a nh� ch�nh c�ch lối v�o gần ba trăm m�t, được x�y th�nh hai c�nh rất giống chữ Y đặt tr�n đất. C�ng đi v�o trong, người ta c� thể đọc được một cuốn s�ch khổng lồ mở sẵn dựng l�n bầu trời x�m xịt. T�i đi qua một chiếc cửa k�nh đ�i m� kh�ng phải xuất tr�nh chiếc thẻ c� những lỗ đục chỉ dẫn nơi t�i được v�o. T�i được tiếp đ�n bởi một bức tượng nửa người của Felisks Dzerjinski - Người s�ng lập ra Tch�ka (Ủy ban đặc biệt - t�n gọi trước đ�y của KGB). Ở phần dưới bức tượng được điểm t� bằng những b�ng hoa tươi mới h�i. Đ� trang bị những chỉ dẫn cần thiết, t�i đi qua một d�y tiền sảnh l�t đ� hoa v� đến một chiếc thang m�y chạy rất nhanh. N� chạy với một tốc độ rất nhanh nhưng lại rất nhẹ nh�ng như đang dằn một khối lượng v�o c�i dạ d�y trống rỗng của t�i. C�c kiến tr�c sư Phần Lan đ� thiết kế ng�i nh� n�y với chiếc thang m�y cực kỳ hiện đại. T�i ra khỏi tầng thứ hai mươi v� bắt đầu tiến h�nh điều tra nơi để những t�i liệu lưu trữ.

T�i được hộ tống đến một chiếc ca bin, nơi những tập hồ sơ đang đợi t�i. Họ bỏ ra hết v� giao cho t�i một chuy�n vi�n lưu trữ c�ng với một chiếc tủ sắt. Tr�n b�n, t�i đ� ph�t hiện ra h�ng nửa t� hộp c�ct�ng lớn m�u th�p, được gắn xi ni�m phong. Mỗi một chiếc đều mang một d�ng chữ to:

HỒ SƠ “DATCHNIKI 13676”

Tiếp theo.

http://lichsuvn.info/forum/showthread.php?t=6908