hienchanh
11-04-2010, 03:01 PM
:smile:
Phổ Khuyến Tọa Thiền Nghi -- Thiền sư ạo Nguyn
Người dịch: Thuần Bạch
1.- Thiền sư ạo Nguyn v duyn khởi của "Phổ khuyến tọa thiền nghi".
Thiền sư ạo Nguyn Hy Huyền (Dogen Kigen, 1200-1253) l khai tổ tng To ộng Nhật Bản.
Năm 1224 sư sang Trung Hoa học đạo với thiền sư Thin ồng Như Tịnh (1163-1228) l tổ tng To ộng đời thứ 15. Sau khi được thầy ấn chứng, sư trở về Nhật Bản vo năm 1228.
Bi "Phổ khuyến tọa thiền nghi" do thiền sư ạo Nguyn soạn ngay sau khi ở Trung Hoa về tại cha Kiến Nhn, Tokyoto từ ngy 5 thng 10 đến ngy 10 thng 12 năm 1288.
Sư dựa vo nghi thức tọa thiền trong quyển "Thiền Nguyn Thanh Quy" của Tng Nghĩa, được viết vo năm 1103, cốt khi phục tinh thần của "Bch Trượng Thanh Quy". Quyển thanh quy ny của tổ Bch Trượng Hoi Hải (720-814) rất phổ biến khắp thiền lm đời ường, nhưng đến cuối đời Tống th bị mai một.
Trong một bản thảo viết ngắn lưu giữ tại cha Vĩnh Bnh, thiền sư ạo Nguyn cho biết ngi Tng Nghĩa chưa diễn đạt hết tinh thần tọa thiền của tổ Bch Trượng, nn sư phải soạn lại bi "Phổ khuyến tọa thiền nghi" ny. Bi "Phổ khuyến..." ny c hai văn bản.
- Bản thứ nhất l một tuyệt tc thư php do chnh tay thiền sư ạo Nguyn viết, ghi năm 1233 v được tồn giữ trong Viện Bảo Tng Quốc Gia Nhật Bản.
- Bản thứ hai rất thng dụng qua nhiều thế kỷ, khng tm thấy thủ bt nguyn tc, chỉ biết lần đầu tin xuất hiện vo năm 1358 v sau đ được khắc in lại thời đại Tokugawa. Bản ny c ảnh hưởng rộng lớn v su xa trong hng mn đệ tng To ộng v được tụng đọc vo buổi chiều tại cc thiền viện thuộc hệ thống tng phi ny.
2.- Bản dịch "Phổ khuyến tọa thiền nghi".
ạo lun lun trn đầy v trm khắp, thế tại sao lại c thể ty vo sự tu tập v gic ngộ? Chiếc xe php lun lun tự do v ra khỏi mọi tri buộc, vậy th con người c cần phải nỗ lực dụng cng hay khng? ạo khng dnh bụi trần, thế sao phải quan tm đến php mn chỉ dạy lau chi? V ạo khng bao giờ khc lạ với bất cứ ai, lun lun c mặt ngay nơi mnh th c cần phải đi chỗ ny chỗ nọ để hnh tr?
Tuy nhin, nếu ngay từ ban đầu c khoảng cch, d l rất nhỏ nhiệm đi nữa, giữa mnh với ạo th kết quả l ạo sẽ cch xa mnh như trời với đất. Nếu hơi thong khởi niệm đối đi phn biệt th đ đnh mất Phật tm.
Như c người no tự ho l đ hiểu ạo thng suốt, cho rằng mnh vốn c đầy đủ tr huệ Phật, đ thấy ạo v sng tm, từ đ đạt được năng lực thần thng; thực ra người ấy đ đnh mất đạo v cn rất thấp xa gic ngộ.
Hy nhn xem đức Phật, d hm sẵn tnh gic tức Phật tnh, vẫn phải tọa thiền su năm dưới ci cy.
Rồi tổ Bồ ề ạt Ma, người kế thừa tm Phật v lưu truyền mi đến ngy nay, cũng phải chn năm tọa thiền trước vch ni ở Tung Sơn.
Tại sao thuở xưa cổ đức tinh tấn đường ấy m học nhn thời nay lại khng chịu tọa thiền? Hy dừng hẳn chạy theo ngữ ngn văn tự v học cch xả bỏ kiến giải tri thức quay về chnh mnh hồi quang phản chiếu để thắp sng bổn tm. Nếu lm được tất nhin thn tm bung bỏ v Phật tnh sẽ hiện lộ. Nếu muốn chứng đạt tr tuệ Phật th nn bắt tay hnh tr ngay, khng được chần chừ.
Tọa thiền cần một căn phng yn tĩnh. Ăn uống chừng mực, ngăn la những mối giao tiếp thế sự. Chớ tnh ton nghĩ suy phải quấy, tốt xấu, cũng khng theo bn ny chống bn kia. Hy dừng lại mọi tạo tc vận hnh của tm thức, ngay cả niệm muốn thnh Phật cũng dập tắt. iều ny vẫn đng khng chỉ trong thời tọa thiền m suốt mọi động tc trong ngy.
Tại chỗ ngồi đặt một nệm vung v trn đ k một bồ đon (gối trn). C thể ngồi xếp bằng cho chn theo thế ton kiết gi hay bn kiết gi. Nếu ton kiết gi th chn phải đặt trn đi tri v chn tri trn đi phải. Nếu bn gi th chỉ c chn tri đặt trn đi phải. Nới lỏng dy thắt lưng, mặc y phục rộng ri. Bn tay phải đặt trn chn tri v bn tay tri đặt trn tay phải, lng bn tay hướng ln trn, đầu hai ngn ci chạm vo nhau.
Thn ngồi ngay thẳng, khng nghing tri lệch phải, khng ci trước ngả sau.
Giữ hai tay thẳng hng với hai vai, v mũi thẳng đứng với rốn.
Miệng ngậm, hm răng khp lại, lưỡi chạm đốc họng.
Mắt h mở v mũi thở nhẹ nhng.
Khi đ ngồi đng cch, ht vo thở ra mạnh, xoay sang tri sang phải rồi ngồi yn vững vng. Nghĩ đến chỗ khng nghĩ tưởng (Phi tư lương xứ thường tư lương). Lm sao nghĩ như thế được? Dừng bặt vọng niệm, đ l nền tảng của sự tọa thiền.
Kiết gi phu tọa khng phải l học đi thiền định. Hơn thế nữa, đy l php an lạc, l sự tu tr tiến đến tr tuệ Phật. ạo sẽ hiển hiện ngay chỗ dứt bặt hư vọng.
Tọa thiền l hiển lộ thực tại tối thượng. Một phen thấu đo được tinh yếu ny như rồng gặp nước, như cọp tựa ni, tm khi đ sẽ hết u lụn m mờ.
Khi xả thiền hy cử động xoa bp nhẹ nhng v thong thả. ứng đng ln qu nhanh, qu mạnh.
Nhờ cng đức tọa thiền ta c thể siu vượt giữa "phm" v "thnh", giữa "m" v "tỉnh" v c thể đạt được một ci chết tự tại d đứng hay ngồi.
Lại nữa, khi chư Phật, chư Tổ diễn by yếu chỉ của thiền cho hng mn đệ bằng cch đưa ln một ngn tay, chỉ cy phướn trước sn, đưa ra ci chy hay cy kim, hoặc giả khi muốn khai ngộ cho đệ tử, cc ngi dng cy phất tử,cy gậy, năm tay, tiếng ht... nếu như ta cn ci thấy với tm phn biệt đối đi th khng thể no lnh hội được.
Cho d c sở đắc thần thng hoặc vẫn cn phn biệt đối đi giữa thực hnh v gic ngộ th cũng khng thể no lnh hội được.
V vậy khng c phn biệt giữa kẻ ngu người khn. Tọa thiền l sự thực hnh siu vượt bnh diện chủ quan lẫn khch quan. Ngay nơi thực hnh hon ton nhất tm chnh nim th chnh đ l gic ngộ.
Khng c cch biệt giữa cng phu v đạt ngộ hoặc giữa tọa thiền v cuộc sống hng ngy.
Chư Phật v chư Tổ trong thế gian ny, ở Ấn ộ cũng như Trung Hoa đều bảo tồn tm ấn của Phật v sch tấn hnh thiền.
Cần phải dốc hết mạng sống để tọa thiền. D thường ni rằng c nhiều php mn tu tr những cũng phải tọa thiền. Tại sao bỏ lơ chỗ ngồi tại nh để lang thang đ đy? Nếu bước đầu lầm lỡ thi chắc chắn sẩy chn xa đạo.
Thật l đại hạnh đại phước mới được thn người. Chớ để ngy qua uổng ph. biết được tinh yếu của Phật php rồi sao cm đắm theo thế gian thường tnh?
Thn người như chớp c rồi khng,
Thịnh suy ngọn cỏ hạt sương trong.
Hng học nhn nhiệt tm!
Từ lu đ lm người m sờ voi, by giờ chớ sợ con rồng thật. Hy dốc hết mạng sống vo đường tu chỉ thẳng bản tnh.
Hy trn trọng những bậc gic ngộ ton tri v v sự. Ha quang với nh sng tr tuệ của chư Phật v truyền thừa dng mạch gic ngộ của chư Tổ.
Hy tọa thiền, sẽ thnh Phật lm Tổ. Kho bu nh mnh sẽ tự khai mở v ta tha hồ xử dụng.
Thiền sư Đạo Nguyn - Thuần Bạch dịch
:smile:
Phổ Khuyến Tọa Thiền Nghi -- Thiền sư ạo Nguyn
Người dịch: Thuần Bạch
1.- Thiền sư ạo Nguyn v duyn khởi của "Phổ khuyến tọa thiền nghi".
Thiền sư ạo Nguyn Hy Huyền (Dogen Kigen, 1200-1253) l khai tổ tng To ộng Nhật Bản.
Năm 1224 sư sang Trung Hoa học đạo với thiền sư Thin ồng Như Tịnh (1163-1228) l tổ tng To ộng đời thứ 15. Sau khi được thầy ấn chứng, sư trở về Nhật Bản vo năm 1228.
Bi "Phổ khuyến tọa thiền nghi" do thiền sư ạo Nguyn soạn ngay sau khi ở Trung Hoa về tại cha Kiến Nhn, Tokyoto từ ngy 5 thng 10 đến ngy 10 thng 12 năm 1288.
Sư dựa vo nghi thức tọa thiền trong quyển "Thiền Nguyn Thanh Quy" của Tng Nghĩa, được viết vo năm 1103, cốt khi phục tinh thần của "Bch Trượng Thanh Quy". Quyển thanh quy ny của tổ Bch Trượng Hoi Hải (720-814) rất phổ biến khắp thiền lm đời ường, nhưng đến cuối đời Tống th bị mai một.
Trong một bản thảo viết ngắn lưu giữ tại cha Vĩnh Bnh, thiền sư ạo Nguyn cho biết ngi Tng Nghĩa chưa diễn đạt hết tinh thần tọa thiền của tổ Bch Trượng, nn sư phải soạn lại bi "Phổ khuyến tọa thiền nghi" ny. Bi "Phổ khuyến..." ny c hai văn bản.
- Bản thứ nhất l một tuyệt tc thư php do chnh tay thiền sư ạo Nguyn viết, ghi năm 1233 v được tồn giữ trong Viện Bảo Tng Quốc Gia Nhật Bản.
- Bản thứ hai rất thng dụng qua nhiều thế kỷ, khng tm thấy thủ bt nguyn tc, chỉ biết lần đầu tin xuất hiện vo năm 1358 v sau đ được khắc in lại thời đại Tokugawa. Bản ny c ảnh hưởng rộng lớn v su xa trong hng mn đệ tng To ộng v được tụng đọc vo buổi chiều tại cc thiền viện thuộc hệ thống tng phi ny.
2.- Bản dịch "Phổ khuyến tọa thiền nghi".
ạo lun lun trn đầy v trm khắp, thế tại sao lại c thể ty vo sự tu tập v gic ngộ? Chiếc xe php lun lun tự do v ra khỏi mọi tri buộc, vậy th con người c cần phải nỗ lực dụng cng hay khng? ạo khng dnh bụi trần, thế sao phải quan tm đến php mn chỉ dạy lau chi? V ạo khng bao giờ khc lạ với bất cứ ai, lun lun c mặt ngay nơi mnh th c cần phải đi chỗ ny chỗ nọ để hnh tr?
Tuy nhin, nếu ngay từ ban đầu c khoảng cch, d l rất nhỏ nhiệm đi nữa, giữa mnh với ạo th kết quả l ạo sẽ cch xa mnh như trời với đất. Nếu hơi thong khởi niệm đối đi phn biệt th đ đnh mất Phật tm.
Như c người no tự ho l đ hiểu ạo thng suốt, cho rằng mnh vốn c đầy đủ tr huệ Phật, đ thấy ạo v sng tm, từ đ đạt được năng lực thần thng; thực ra người ấy đ đnh mất đạo v cn rất thấp xa gic ngộ.
Hy nhn xem đức Phật, d hm sẵn tnh gic tức Phật tnh, vẫn phải tọa thiền su năm dưới ci cy.
Rồi tổ Bồ ề ạt Ma, người kế thừa tm Phật v lưu truyền mi đến ngy nay, cũng phải chn năm tọa thiền trước vch ni ở Tung Sơn.
Tại sao thuở xưa cổ đức tinh tấn đường ấy m học nhn thời nay lại khng chịu tọa thiền? Hy dừng hẳn chạy theo ngữ ngn văn tự v học cch xả bỏ kiến giải tri thức quay về chnh mnh hồi quang phản chiếu để thắp sng bổn tm. Nếu lm được tất nhin thn tm bung bỏ v Phật tnh sẽ hiện lộ. Nếu muốn chứng đạt tr tuệ Phật th nn bắt tay hnh tr ngay, khng được chần chừ.
Tọa thiền cần một căn phng yn tĩnh. Ăn uống chừng mực, ngăn la những mối giao tiếp thế sự. Chớ tnh ton nghĩ suy phải quấy, tốt xấu, cũng khng theo bn ny chống bn kia. Hy dừng lại mọi tạo tc vận hnh của tm thức, ngay cả niệm muốn thnh Phật cũng dập tắt. iều ny vẫn đng khng chỉ trong thời tọa thiền m suốt mọi động tc trong ngy.
Tại chỗ ngồi đặt một nệm vung v trn đ k một bồ đon (gối trn). C thể ngồi xếp bằng cho chn theo thế ton kiết gi hay bn kiết gi. Nếu ton kiết gi th chn phải đặt trn đi tri v chn tri trn đi phải. Nếu bn gi th chỉ c chn tri đặt trn đi phải. Nới lỏng dy thắt lưng, mặc y phục rộng ri. Bn tay phải đặt trn chn tri v bn tay tri đặt trn tay phải, lng bn tay hướng ln trn, đầu hai ngn ci chạm vo nhau.
Thn ngồi ngay thẳng, khng nghing tri lệch phải, khng ci trước ngả sau.
Giữ hai tay thẳng hng với hai vai, v mũi thẳng đứng với rốn.
Miệng ngậm, hm răng khp lại, lưỡi chạm đốc họng.
Mắt h mở v mũi thở nhẹ nhng.
Khi đ ngồi đng cch, ht vo thở ra mạnh, xoay sang tri sang phải rồi ngồi yn vững vng. Nghĩ đến chỗ khng nghĩ tưởng (Phi tư lương xứ thường tư lương). Lm sao nghĩ như thế được? Dừng bặt vọng niệm, đ l nền tảng của sự tọa thiền.
Kiết gi phu tọa khng phải l học đi thiền định. Hơn thế nữa, đy l php an lạc, l sự tu tr tiến đến tr tuệ Phật. ạo sẽ hiển hiện ngay chỗ dứt bặt hư vọng.
Tọa thiền l hiển lộ thực tại tối thượng. Một phen thấu đo được tinh yếu ny như rồng gặp nước, như cọp tựa ni, tm khi đ sẽ hết u lụn m mờ.
Khi xả thiền hy cử động xoa bp nhẹ nhng v thong thả. ứng đng ln qu nhanh, qu mạnh.
Nhờ cng đức tọa thiền ta c thể siu vượt giữa "phm" v "thnh", giữa "m" v "tỉnh" v c thể đạt được một ci chết tự tại d đứng hay ngồi.
Lại nữa, khi chư Phật, chư Tổ diễn by yếu chỉ của thiền cho hng mn đệ bằng cch đưa ln một ngn tay, chỉ cy phướn trước sn, đưa ra ci chy hay cy kim, hoặc giả khi muốn khai ngộ cho đệ tử, cc ngi dng cy phất tử,cy gậy, năm tay, tiếng ht... nếu như ta cn ci thấy với tm phn biệt đối đi th khng thể no lnh hội được.
Cho d c sở đắc thần thng hoặc vẫn cn phn biệt đối đi giữa thực hnh v gic ngộ th cũng khng thể no lnh hội được.
V vậy khng c phn biệt giữa kẻ ngu người khn. Tọa thiền l sự thực hnh siu vượt bnh diện chủ quan lẫn khch quan. Ngay nơi thực hnh hon ton nhất tm chnh nim th chnh đ l gic ngộ.
Khng c cch biệt giữa cng phu v đạt ngộ hoặc giữa tọa thiền v cuộc sống hng ngy.
Chư Phật v chư Tổ trong thế gian ny, ở Ấn ộ cũng như Trung Hoa đều bảo tồn tm ấn của Phật v sch tấn hnh thiền.
Cần phải dốc hết mạng sống để tọa thiền. D thường ni rằng c nhiều php mn tu tr những cũng phải tọa thiền. Tại sao bỏ lơ chỗ ngồi tại nh để lang thang đ đy? Nếu bước đầu lầm lỡ thi chắc chắn sẩy chn xa đạo.
Thật l đại hạnh đại phước mới được thn người. Chớ để ngy qua uổng ph. biết được tinh yếu của Phật php rồi sao cm đắm theo thế gian thường tnh?
Thn người như chớp c rồi khng,
Thịnh suy ngọn cỏ hạt sương trong.
Hng học nhn nhiệt tm!
Từ lu đ lm người m sờ voi, by giờ chớ sợ con rồng thật. Hy dốc hết mạng sống vo đường tu chỉ thẳng bản tnh.
Hy trn trọng những bậc gic ngộ ton tri v v sự. Ha quang với nh sng tr tuệ của chư Phật v truyền thừa dng mạch gic ngộ của chư Tổ.
Hy tọa thiền, sẽ thnh Phật lm Tổ. Kho bu nh mnh sẽ tự khai mở v ta tha hồ xử dụng.
Thiền sư Đạo Nguyn - Thuần Bạch dịch
:smile: