Đồ tể buông dao thành Phật

[hienchanh]

:innocent:


Đồ tể bu�ng dao th�nh Phật


C�u chuyện n�y tr�ch dịch từ cuốn �Collection of Stone and Sand�, xuất hiện v�o thế kỷ 13, do thiền sư Muju theo truyền thống Bắc T�ng, viết bằng Nhật ngữ, t�n l� Shasekishu, dịch giả Paul Reps dịch sang Anh ngữ, nội dung như sau:

�Trong cuộc h�nh tr�nh tới tỉnh Edo, Zenkai, con trai của một hiệp sĩ Nhật, trở th�nh người hầu cận của một quan chức cao cấp tại đ�. Zenkai ngoại t�nh với vợ của quan chức n�y v� bị ph�t hiện. Để tự vệ, hắn ta giết vị quan rồi chạy trốn c�ng với người vợ.

Sau n�y hai người trở th�nh những t�n ăn trộm. Nhưng người đ�n b� qu� tham lam khiến cho Zenkai c�ng ng�y c�ng khinh gh�t đến ph�t gh� tởm. Cuối c�ng kh�ng c�n chịu nổi, Zenkai bỏ người đ�n b� lại m� đi tới nơi xa, tận tỉnh Buzen, trở th�nh một người h�nh khất lang thang.

Để chuộc lại lỗi lầm trong qu� khứ, Zenkai quyết t�m ho�n th�nh một v�i việc thiện trong cuộc đời. Biết rằng c� một con đường nguy hiểm cheo leo tr�n v�ch đ� từng l� nguy�n nh�n g�y ra tai nạn chết v� bị thương cho nhiều người, Zenkai quyết t�m mở một con đường hầm xuy�n qua n�i tại nơi đ�.
Ban ng�y th� đi xin thực phẩm, ban đ�m Zenkai m�i miệt đ�o con đường hầm. Trải qua ba chục năm, con đường hầm d�i được 2.280 feet, cao 20 feet v� rộng 30 feet.

Hai năm trước khi ho�n tất c�ng tr�nh, người con trai của vi�n quan m� Zenkai giết khi xưa, nay đ� trở th�nh một kiếm sĩ l�o luyện, t�m ra được Zenkai v� tới để trả th� nh�. Biết mục đ�ch của kh�ch lạ, Zenkai n�i:

- T�i sẽ sẵn s�ng trao mạng sống của t�i cho anh. Chỉ xin h�y để cho t�i l�m xong c�ng việc n�y. Ngay h�m con đường ho�n th�nh, anh c� thể giết t�i.

Người con trai đồng � đợi tới ng�y đ�. Nhiều th�ng tr�i qua, Zenkai cứ miệt m�i l�m việc. Người con trai c�ng ng�y c�ng th�m ch�n nản v� c�i cảnh ăn kh�ng ngồi rồi, n�n bắt đầu phụ gi�p c�ng việc đ�o hầm. Sau khi đ� gi�p Zenkai tr�n một năm, anh ta cảm thấy ngưỡng mộ � ch� m�nh liệt v� nghị lực của Zenkai.

Cuối c�ng th� con đường hầm cũng đ�o xong v� mọi người c� thể sử dụng n� để đi lại an to�n. B�y giờ Zenkai mới n�i:

- C�ng việc của t�i đ� ho�n tất. H�y chặt đầu t�i đi.

Với đ�i mắt đẫm lệ, người đ�n �ng trẻ nghẹn ng�o:

- L�m sao con c� thể cắt đầu vị thầy của ch�nh con được?�


Nội dung c�u chuyện n�y cho ch�ng ta thấy quan điểm của đạo Phật về vấn đề tội lỗi, h�nh phạt v� s�m hối.

Nh� Phật kh�ng quan niệm rằng c� quỷ thần hai vai hay một dạng thức thần th�nh n�o đ� từ b�n ngo�i ghi nhận c�c việc thiện �c của mỗi người ng� hầu sau khi chết đương sự sẽ phải tới đ�u đ� để được ph�n x�t coi c� sẽ phải chịu h�nh phạt đầy đọa tại một nơi gh� rợn n�o đ�, hoặc được hưởng g� theo lệnh ban xuống từ c�c đấng, c�c bậc g� đ� chăng.

Đạo Phật cho rằng mỗi h�nh vi tạo t�c trong cuộc đời con người ta đều để lại dấu ấn nơi kho chứa của ch�nh m�nh, đ� l� T�ng Thức, l� phần Vọng của T�m. T�ng thức l� một trong t�m Thức, theo t�m l� học của Phật gi�o.

Những dấu ấn đ� sẽ trở th�nh chủng tử, tức l� hạt giống, nảy nở th�nh thiện quả hoặc �c b�o trong tương lai, c� thể l� tương lai ngay trong cuộc đời n�y, hoặc trong những kiếp sau, chi phối bởi luật Nh�n Quả.

Như thế đối với nh� Phật, mỗi c� nh�n sẽ nhận sự b�o ứng t�y theo h�nh vi thiện �c của m�nh trong cuộc đời, nếu g�y tội �c th� sẽ nhận l�nh quả b�o tương xứng với tội �c m�nh đ� g�y ra trong qu� khứ, nhưng kh�ng do một thế lực n�o b�n ngo�i gi�ng xuống m� do ch�nh sức bật của quy luật Nh�n Quả m� th�i.

Đến đ�y, ch�ng ta cần nhắc tới một điều đặc biệt tối quan trọng, đ� l� vấn đề T�m của nh� Phật.

Đức Phật l� bậc Gi�c Ngộ. Ng�i gi�c ngộ c�i g�?

Xin thưa rằng Ng�i gi�c ngộ lại được ch�nh Bản T�m, điều m� chư Tổ Thiền T�ng gọi l� Kiến T�nh.

Từ sự gi�c ngộ, Ng�i trực nhận rằng ch�ng ta tr�i lăn v�o m�ng lưới sinh tử n�y l� do một niệm m� từ biển T�m dấy l�n, gọi l� khởi niệm huyễn vọng, rồi từ đ� tạo Nghiệp, nhận quả b�o, d�ng đời tr�i lăn mi�n viễn.

Nhưng Ch�n T�m vốn l� sẵn s�ng, vi�n m�n, kh�ng thay đổi, v� như hoa sen d� mọc trong b�n m� kh�ng bị nhuốm m�i b�n. Một niệm Gi�c Ngộ th� m� vọng tan r�, cũng như người ngủ m� chợt tỉnh, như căn nh� tối h�ng ng�n năm, thắp l�n ngọn đ�n l� b�ng tối tan biến.

Về điều n�y, đức Phật đ� dạy r� nơi kinh Vi�n Gi�c, h�a thượng Th�ch Duy Lực dịch như sau:

�Huyễn từ bản gi�c sanh,
Huyễn diệt, gi�c vi�n m�n.
Bản gi�c vốn chẳng động,
Như tất cả Bồ T�t,
V� mạt ph�p ch�ng sanh.
Thường n�n xa l�a huyễn,
C�c huyễn thảy đều l�a,
Như d�i c�y lấy lửa,
C�y hết, lửa cũng diệt.��


�C�y hết lửa cũng diệt� ch�nh l� � của c�u đức Phật n�i khi ng�i Ngộ Đạo dưới gốc c�y bồ đề, được ghi lại trong kinh Trung A H�m l�:

"... T�m si�u tho�t của ta kh�ng thể lay chuyển. ��y l� kiếp sống cuối c�ng của ta. Từ đ�y ta sẽ kh�ng c�n trở th�nh, kh�ng c�n t�i sanh...�

Trong c�c cuộc đ�m luận Phật ph�p, c� một c�u thường hay được nhắc đến, coi như danh ng�n, đ� l� �Đồ tể bu�ng dao th�nh Phật�.

V� c�u n�i qu� ngắn gọn, khiến cho một số người hiểu lầm. �Bu�ng dao� trong c�u n�y c� h�m � l� bu�ng c�i t�m s�t nh�n, t�m bất thiện, chứ kh�ng phải chỉ bu�ng con dao bằng vật chất trong khi t�m c�n giữ nguy�n những � niệm xấu �c. Nếu chỉ bu�ng con dao m� t�m �c vẫn c�n th� lại c� thể cầm kiếm, cầm s�ng vậy.

Tại c�c thời kinh của nh� Phật, đều c� tụng l�n b�i kệ:

Tội từ t�m khởi, đem t�m S�m
T�m được tịnh rồi, tội liền ti�u
Tội ti�u t�m tịnh, thảy đều Kh�ng
Ấy mới thật l� Ch�n S�m Hối.

Tội n�i ở đ�y tức l� nghiệp, l� nh�n quả b�o ứng.

Như b�i kinh Vi�n Gi�c tr�n, ch�ng ta thấy tất cả ph�p giới, tội phước, nghiệp b�o, đều chỉ l� huyễn, đều �Huyễn từ bản gi�c sanh�, vốn chỉ do nh�n duy�n giả hợp m� huyễn hiện th�nh ra như l� c�.

Nghiệp sẽ l� nh�n chi phối d�ng đời, lặn hụp trong biển sinh tử, nghiệp thiện th� hưởng quả thiện, nghiệp �c th� l�nh quả b�o �c, như b�ng đi theo h�nh, kh�ng tho�t được c�i v�ng lẩn quẩn.

Nếu biết tỉnh ngộ m� theo c�c đường lối tu h�nh để chuyển nghiệp, từ xấu chuyển qua tốt, rồi từ tốt chuyển qua thanh tịnh, th� sẽ ti�u dung được nghiệp, ra khỏi d�ng sinh tử triền mi�n.

S�m Hối l� một trong những phương ph�p tu để chuyển nghiệp. S�m Hối ở đ�y l� �T�m S�m�, tức l� chuyển � nghiệp từ những tư tưởng xấu �c th�nh những tư tưởng l�nh thiện, rồi tới Th�n nghiệp l� thực hiện những việc l�nh thiện đ�.

Kẻ s�t nh�n trong c�u chuyện Thiền tr�n đ� thực hiện trọn vẹn chu kỳ chuyển nghiệp. Trước hết l� trong th�m t�m, �ng ta S�m Hối chuyện �c đ� g�y ra trong qu� khứ, v� tự m�nh chuộc tội bằng c�ch l�m việc thiện.

Suốt ba chục năm trường, �ng ta cần c� chỉ l�m một việc l� đ�o con đường hầm để gi�p mọi người tho�t tai nạn. Cho đến khi con của nạn nh�n tới trả th�, đ�i ch�m đầu, �ng ta cũng sẵn s�ng chết cho anh n�y tr�n bổn phận l�m con, muốn b�o th� cha, chỉ xin lưu mạng sống một gian ngắn đủ để ho�n tất con đường. Khi con đường đ� xong, �ng ta b�n nộp mạng.

Như vậy, kẻ s�t nh�n đ� bu�ng dao, đồng thời bu�ng lu�n t�m �c, đ� l� trường hợp �Đồ tể bu�ng dao th�nh Phật�.

Sau một thời gian chứng kiến h�nh tr�nh chuyển ho� của kẻ s�t nh�n, trước mắt người con, h�nh b�ng kẻ th� t�n �c đ� biến mất, m� chỉ c�n lại tấm gương s�ng của một bậc th�y miệt m�i tr�n con đường Bồ T�t Hạnh, qu�n m�nh, hy sinh bản th�n v� lợi �ch của ch�ng sinh, cứu ch�ng sinh khỏi bị tai nạn hiểm nguy tr�n con đường n�i hiểm trở, m� th�i.

Nơi phẩm B�t Nh�, kinh Ph�p Bảo Đ�n, Lục Tổ Huệ Năng đ� dạy:

...�... Thiện tri thức, khi chưa ngộ th� Phật tức ch�ng sinh, l�c một niệm khai ngộ, ch�ng sinh tức Phật.

T�m ch�ng sinh th� v� thường, kh�ng cố định. Con đường giải tho�t của nh� Phật rộng mở th�nh thang, bất cứ ai phạm tội m� biết hối cải, chuyển h�a T�m �c trở th�nh l�nh thiện, th� nghiệp dữ cũng theo đ� m� ho�n chuyển.

Từ t�m l�nh thiện, cơ duy�n bước v�o con đường �thanh tịnh h�a t�m� sẽ dễ d�ng, sẽ đạt tới giai đoạn �t�m được tịnh rồi tội liền ti�u�.

Đ� l� trường hợp �Đồ tể bu�ng dao th�nh Phật�.


Tr�ch �Chương tr�nh t�m hiểu Phật ph�p Tuệ Đăng�


:smile: